adv., prép., adj. & conj.
I. Adv.
A. spat.
(1) Devant.
●(1499) Ca 23a. g. bossu deuant. b. boczu arauc.
●(1866) BOM 14. Arog bepred, soun ho paniel, tr. «toujours au premier rang, portant fierement votre bannière.»
●(1902) PIGO I 35. Keun, 'vel d'an ordinal, a c'haloupe 'raog.
(2) Mont a-raok : aller devant.
●(1499) Ca 140b. g. deuant aller. b. monet a rauc.
●(1913) KZVr 33 - 19/10/13. Mont arôk, tr. «aller devant.»
(3) Mont a-raok : avancer.
●(1530) Pm 42 (Tremenuan). Maz aff araucq nenn daff adreff, tr. «Si j'avance, je ne recule pas.»
●(1877) EKG I 177. peur mont araok, peur dont adren.
●(1931) GUBI 194. Ha damb arauk, arauk perpet.
(4) Mont a-raok : s'en aller, partir.
●(1862) BSH 69. Goude ho glebyaden c'hui yel aroc arre. ●(1878) EKG II 15. Nann, nann, eme ni a-unan, d'eomp araok !
●(1913) KZVr 33 - 19/10/13. mont arôk, tr. «s'en aller. Even.» ●(1934) DIHU 276/96. É vér dalhmat édan monet araok.
►[empl. sans le v. «mont»]
●(1909 KTLR 183. Sada hen o starda he zamm var he varc'h inkane hag araog. ●(1931) FEZO 15. Ha mé araok èl un tén.
(5) Mont war a-raok : aller de l'avant.
●(1907) AVKA 22. Ha Jesus ac'h ê war araog gan ar furnez evel gan an oad. ●(1907) FHAB Meurzh/Ebrel 34. ma ne ia ket var araok e za var adrenv.
B. temp.
(1) Avant, auparavant.
●(1870) MBR 62. Eur banvez a oe euz ar seurt ne oe gwelet nag a-raok na goude. ●(1878) EKG II 52. Daou zervez araok edo ganeomp-ni e Kergidu.
(2) War a-raok : en avant, en avance.
●(1890) MOA 131b. Avancer l'horloge, tr. «kas ann horolach var araok.»
II. Prép.
A. temp. Avant.
●(1870) MBR 18. A-raok kuitaat dioc'h ar gear. ●32. antronoz a-raok sao-heol.
●(1932) ALMA 29. ar meurs araog ar Iaou-Bask.
B. sens fig.
(1) (Avoir peur) de.
●(1835) AMV 91. ar spont em boa arauc ar maro. ●(18--) SAQ I 153. Er penn kenta e vez spount araog ar pec'het.
(4) En em vountañ a-raok : se pousser dans le monde.
●(1907) BSPD I 311. Un tad e larou berpet d'é groèdur hum voutein arauk ér bed… ér hargeu.
III. Loc. prép. A-raok da.
(1) spat. Devant.
●(1867) BUE 205. arok d'he e kerze daou geur muzik.
●(1907) AVKA 10. rak mond a ri araog d'an Aotro, evid ober dehan e hent.
(2) temp. Avant.
●(c.1825/30) AJC 4349. da voned (…) a roc dan dé.
IV. Épith.
A. (en plt de qqn)
(1) Mari beg a-raok : personnalisation de la femme bavarde.
●(1914) KZVr 78 - 30/08/14. Mari Beg-arôg, tr. «bavarde, Trég[uier].»
(2) (marine) Den a-raok =
●(1944) GWAL 165/310. (Ar Gelveneg) An den a-raok. Anvet e vez evel-se ar martolod a zo e lec'h war fri ar vag, pa 'z eus da deurel pled evit leviata pe verdeiñ en tachennoù arvarus.
(3) En avance.
●(1925) FHAB Gwengolo 338. ar gwir hent da veza tud a-raok.
(4) Hardi.
●(18--) SBI II 182. eur vroeg araoc, tr. «une femme d'arrogance.»
B. (en plt de qqc.)
(1) D'avant.
●(1878) EKG II 99. ar spountadenn em boa bet enn nosvez araok.
(2) (anatomie) De devant.
●(1499) Ca 54b. Dant arauc.
●(1902) TMJG 348. ha da reudi he ziouc'har a-rôk.
V. Loc. conj. A-raok ma : avant que.
●(1866) SEV 36. Eunn darn bloaveziou a-raok ma varvaz. ●(1870) MBR 44. a-raok ma'z eot kuit. ●70. Ann deiz a-raok ma oe paket he bemzek vloaz gant-han. ●(1877) EKG I 26. Araok m'oa deiz.
●(1907) DRSP 39. Araok ma vo re noz. ●(1911) BUAZperrot 288. mes, en eil antronoz, araok ma oa sklear awalc'h.
►[form. conju.]
S1 araozon
S2 araozout
S3m araozañ / araokañ
●(1774) AC 114. da zont er meas a rosan.
●(1869) FHB 228/149b. Kalz a veleien a gerze arok han.
●(1906) KANngalon Mae 104. araozhan he verc'hik gant he guiskamant guen.
S3f araozi
P1 araozomp
●(1576) Gk I 220. Laquaat à ra arauzomp.
P2 araozoc'h
●(1907) PERS 344. sonjit e ma hor Zalver o vont araozoc'h. ●(1911) BUAZperrot 58. N'am eus aoun ebed araozoc'h.
P3 araozo / araoke
●(1912) MMKE 162. Pa ne c'haloupan arôke.
►[form. comb.]
S1 a-raok din
●(1869) KTB.ms 14 p 130. hag ez oc'h arru en he di a-rok d'in ! ●(1899) LZBt Meurzh 11-12. Ankeniet on, keuniet soken o welet anoc'h o vont arog d'in d'ar baradoz.
S2 a-raok dit
●(1869) KTB.ms 14 p 96. Laka ar brinses, emehan, a-rok did, war an dibr.
S3m a-raok dezhañ
●(1866) LZBt Ebrel 108. eunn imbanner a ie arok d'ehan. ●(1899) HZB 42. evit tec'hel arôk d'eañ. ●(18--) KTB.ms 14 p 25. digwet en ti a-rok d'ehan.
●(1907) AVKA 124. araog dehan zo ken.
S3f a-raok dezhi
P1 a-raok dimp
●(c.1825/30) AJC 3800. a tehel a rend a roc dimb. ●(1845) CSB iv. Esquibien all, aroc d'imp, en deus jujet e tlefoant ober ar memes chenchamant. ●(1857) HTB 208. eun otrou hag a ia a raok dimp.
P2 a-raok deoc'h
●(1831) MAI 178. cass eur mad benac arauc d'ac'h. ●(1899) LZBt Meurzh 12. Ac'hanta na oa ket gleet d'in caout ar gurunen arog d'ec'h ?
●(1907) AVKA 241. ar plac'had fall a vo araog deoc'h en Rouantelez Doue.
P3 a-raok dezhe
●(1925) SATR 104. Me a oa deut d'ar red arôk d'ê.