Devri

daleañ / daleout / daleiñ / dale

daleañ / daleout / daleiñ / dale

v.

I. V. intr.

A.

(1) S'attarder.

(1557) B I 379. An bet a calet ez rede / (…) / Na dale muy ne deuruihe, tr. «elle courait vite le pays (…) et sans consentir à s'arrêter.»

(1659) SCger 82b. muser, tr. «dale

(1870) MBR 174. Ia da, paour-keaz den, komzit hep aoun e-bed, evit beza n'em euz ket amzer da zale.

(1904) DBFV 39b. dalé, –ein, v. n., tr. «s'attarder.» ●(1936) IVGA 130. etre chourdal ha dalea, e oa aet an amzer e-biou.

(2) Tarder.

(1499) Ca 54b. Dale. g. tarder. ●(1530) Pm 56. Hac ez duiz aman hep dale tam, tr. «Et je vins ici sans point tarder.» ●(1557) B I 198. Heb dale muy me study he dicaczc, tr. «Sans plus tarder, je compte l'amener.»

(17--) ST 14. mont da Londres, heb kammed dalea, tr. «aller à Londres, et sans délai.»

(1904) DBFV 39b. dalé, –ein, v. n., tr. «tarder.» ●(1911) BUAZperrot 335. mont, heb dale ken, da gaout Rober Baudricourt.

(3) S'arrêter, hésiter.

(1908) PIGO II 8. Koulskoude, e droad a daleas eun tam war an treujou.

(4) Daleañ da : tarder à.

(1894) BUZmornik 110. ar pab a zaleaz pell ive da rei he aotreadur.

(1911) SKRS II 133. pa zale ar c'herzed da zont dezho.

(5) Daleañ e : s'arrêter à, s'attarder (qqp.).

(1904) BSAB 22. O tistrein eus an Alverni da Floranz, e taleaz eur pennad en Arezzo.

(6) Tarder à venir.

(1924) CBOU 2/29. an noz a abreta beb abardaez hag an deiz a zale bep beure.

B. [au négat.]

(1) Tarder.

(1878) EKG II 177. ne zaleaz ket [an dispac'h] d'en em skigna e Breiz-Izel. ●(1880) SAB 93. Va Doue, na zaleit ken, na apellit mui !

(1909) KTLR 14. Fanch koz ne zaleas ket da vervel. ●(1909) HBAL 5. Tonton Biel, emezo, na zaleo ket da doulrida... ●(1909) FHAB Kerzu 383. Ar Bi ne zaleas ket da zellet skeulf en dro dezan. ●(1923) ADML 75. ne zaleaz ket re hirr goulskoude da jokat geriou gand e gamaladed. ●(1955) STBJ 117. Ne zaleas ket ar merc'hed da flepa ha da vatouilhat etrezo.

(2) S'attarder.

(1923) ADML 75. ne zaleaz ket re hirr goulskoude da jokat geriou gand e gamaladed.

(3) Daleañ da vezañ : ne pas être longtemps à être.

(1834) SIM 19. Ne zaleas qet da veza punisset eus an ancounac'ha en devoe evit ar re da bere e tleye ar vuez. ●(1866) FHB 62/77b. ne zaleo ket da veza riet tre doc'h ar pez en devoa. ●(1878) EKG II 234. An Aoutrou Branellec ne oue ket pell he abadenn. Ne zaleaz ket da veza kaset da Vrest, el leac'h ma oue barnet d'ar maro.

(1910) FHAB 54. ne zalejont ket da veza ive d'o zro, en despet d'an donjer o devoa evit ar sklavaj, treac'het ha pennasket gant ar Romaned breac'hiou-dir.

II. V. tr. d.

(1) Retarder (qqn).

(1557) B I 58. Rac honn dale en se ne falhe quet, tr. «car il ne faudrait pas que cela nous retardât. 

(1659) SCger 105a. retarder, tr. «dale

(2) Retarder, remettre, différer.

(1732) GReg 260b. Faire delay, remettre, differer, retarder, tr. «Dalea. daleout. ppr. daleët. Van[netois] daleeign. pr. dalet. daleeiñ. pr. daleët.» ●(1790) Ismar 315. En Ilis e ordrén d'er Govezerion dalæein en absolvèn d'er-ré ne gaveint quet disposét mad eit gobér ou Fasq.

(1904) DBFV 39b. dalé, –ein, v. a., tr. «retarder, remettre, différer.» ●(1907) AVKA 25. Evid dalei bepred o pinijen hag o tistro ouz Doue.

III. V. pron. réfl. En em zaleañ.

(1) = (?) Rester traîner (?).

(18--) BAG 16. Prinç Leon, an aotrou Even, / Pini en em zale he bepret / Er gær a Lesneven hanvet.

(2) Perdre son temps.

(1912) FHAB Ebrel 122. Hag e vije bet tud klanv en ti, ne 'zear ket d'en em zale da rinsat ar puns. ●(1925) BUAZmadeg 354. An den a zalc'h he ene en eur stad santel, ne dle ket en em zale kalz d'en em ficha en he viskamant.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...