m. –où
I.
(1) Sel.
●(1499) Ca 112b. Holen. g. sel. ●(c. 1501) Lv 235/119. holen gl. sall. ●(1557) B I 483. Gant holen bras, tr. «de gros sel.» ●(1612) Cnf 79b. holen an douar. ●(1633) Nom 51b. Annona salaria : prouision de sel : pouruision olen. ●61b. Sal : sel : olen. ●Sal fossilis, fossitius : sel qu'on foüit de terre : olen á fouiller an douar. ●Sal popularis, vulgaris : sel commun ou vulgaire : olen commun. ●Sal fusilis : sel qui se fond : olen pehiny á teuz. ●Salis flos, sal purus : sel blanc : olen guen.
●(1659) SCger 109a. sel, tr. «holen, halon.» ●153b. halon, tr. «sel.»
●(1732) GReg 855b. Sel, tr. «C'hoalenn. holenn. halonn. Van[netois] halein. haleen. H[aute] Corn[ouaille] halenn. halonn.» ●Sel gemme, ou fossile, tr. «C'hoalenn mæn-gleuz.» ●(1744) L'Arm 354b. Sel, tr. «Halein.. neu. m.» ●(1790) MG 284. perac é laquér halén é bêg er hroaidur e vadéèr. ●(17--) TE 31. ur hoh hâlén.
●(1870) FHB 309/381b. evel eun olen santel. ●(1894) BUZmornik 44. dour gant enn nebeut c'hoalenn.
●(1911) BUAZperrot 636. eur meutadig hoalen. ●(1919) BSUF 36. bro er varhadizion halen. ●(1923) ADML 42. ar mor, a zo sall dreizhan he unan hag a losk da zilava ar c'hoalen pa vez tommet gant an eol war ar c'herrek. ●(1927) GERI.Ern 82. c'hoalen, holen, m., tr. «Sel.» ●(1931) FHAB Genver 22. an holen, anvet c'hoaz halen pe c'hoalen e broiou a zo.
(2) Ober holen : faire du sel.
●(1877) EKG I 241. kanoliou bian evit ober holenn.
(3) Poull-holen : marais salant, saline.
●(1732) GReg 602b. Marais salans, tr. «poull-holenn. p. poullou-holenn.» ●841a. Salines, lieu où l'on fait le sel, tr. «Poull-holenn. p. poullou holenn.»
(4) Lagad-holen : œillet de marais salant.
●(1744) L'Arm 347a. Œillet de salines ou ici, de marais, tr. «Lagatt halein.»
(5) Maen-holen : salignon.
●(1732) GReg 840b. Salignon, pain de sel blanc, tr. «Mæn-hoalenn. p. mein-hoalenn.»
(6) (agriculture) Ludu-holen =
●(1932) KWLB 7. implij al ludu-c'hoalen. ●(1941) ARVR 24/3a. gant teil diwallet mat e vo espernet al ludu c'hoalen.
(7) Deog holen : gabelle.
●(1928) LLLM I 136. la Gabelle (ann Deok holen, le droit de sel).
II.
(1) Lakaat holen e soubenn ub. : de l'eau dans le vin des patrons.
●(1790) MG 173 (G) I. Marion. Bènnoh Doué deoh, me hoær : mall bras oai laquad ehue halén é subèn er véstr.
(2) Reiñ ur begad mat a holen da ub. deiz e vadeziant :
●(1912) RVUm 236 (Gu). Er ré-ze e zou bet reit begadeu mat a halén dehé dé ou badéent.
(3) Bezañ holen kras en e revr // : Bezañ holen kras e-lec'h ma lavaran deoc'h : être toujours avec l’envie de sepromener.
●(1962) BRUD 16/26 (T) E. ar Barzhig. Evelse e hounez e damm buez, ar paourkêz Fañch, kuit d'ober gwad fall hag o vale diouz an eil bro d'eben, rag ganet e oa gand holen kraz e-leh ma laran dit, pôtr bihan. ●31. Petra fot deoh, Brezidan, red eo din pourmen, holen a zo em revr hag hini kraz hoaz... ●(1970) BHAF 328 (T) E. ar Barzhig. Ma breur-kaer, holen kraz dezañ e leh ma lavaran deoh, a groge beb an amzer em mañch evid sacha ahanon er maez.
(4) Gounit e holen : gagner sa vie.
●(1917) KRVT 252/2d. hag, ouz o gwerza keroc'h eget am rit, ne c'hounezan ket c'hoaz va c'hoalen !…