Devri

huzil

huzil

m. Suie.

I.

(1464) Cms (d’après GMB 329). Huzel, huzil, hudel, suie. ●(1499) Ca 113b. Hudel uide in huzel. ●114b. Huzel. g. suye. Aulcuns dient en breton hudel. et mettent d. au lieu de z. tant uault. ●(c.1500) Cb. huzeyl. g. suye. ●(1575) M 2332. Euyt vestle na huzel, cruel na huffelen, tr. «Pour fiel, ni suie odieuse, ni absinthe.»

(1659) SCger 114a. suie, tr. «vzel, hizil.» ●155a. huzel pe huzil, tr. «suie.» ●176b. vzell ou vzill, tr. «suie.» ●(c.1718) CHal.ms iv. Suie de Cheminée, tr. «huïel, huler, huiler huel a sarz[eau].» ●(1732) GReg 892b. Suie, matiere noire que produit la fumée, tr. «Huzyl. huzel. huel. Van[netois] huylér. hulér. huhél.» ●La cheminée est pleine de suïe il faut la ramonner, tr. «Leun eo ar cimynal a uzyl, redd véz he scarza.» ●(1767) ISpour 175. Ne zistramper quet, em'ean, er poeson énn huilér éit er reign d'ivet, mæss er-reign e-rerr deoh ér péh e garet muihan, éit m'ann œvrehet æssoh. ●(1790) Ismar 219. ne zistrampér quet en ampouison én huilér eit er rein d'ivèt.

(1843) LZBg 1 blezad-2l lodenn 74. Goleit a huis hag a hulér. ●(1844) LZBg 2l blezad-2l lodenn 114. goleit-oé aquêrh a huilér. ●(1895) FOV 261. hulér cheminâl.

(1907) BOBL 23 novembre 165/2c. skuill ûel en dro d'ar wezen. ●(1907) BSPD I 189. goleit a huilér. ●(1910) EGBT 64. huel, m., tr. «suie.» ●(1931) VALL 57a-b. un morceau de suie tomba tout droit dans la marmite, tr. «eur peziad huzil a gouezas klok er podad.»

II. Du evel huzil ar siminal : très noir. Cf. evel revr ar billig, evel pod-houarn Mari-Job, evel ar pec'hed, evel mouar, evel pluñv ar vran.

(1924) BILZ 112 (T) F. al Lay. Labeet oc'h-hu bet gant o livaj ken du hag huzil ar chiminal ?

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...