Devri

intentiñ / intentañ / intent

intentiñ / intentañ / intent

v.

I. V. tr.

A. V. tr. d.

(1) Entendre, comprendre.

(1499) Ca 77a. Ententiff. g. entendre. l. intelligo. ●(1612) Cnf 24b-25a. scridou, pé en ré ez eues compsou scriuet pe-ré na galler quet ho entent.

(1659) SCger 51b. entendre, tr. «entent

(1850) HHO 76. car je suis réduit à dire ce qui me fut souvent répondu lorsque je faisais entendre à ces oreilles bretonnes une interrogation en langue française : n’antand quet, n’antand quet.

(1902) PIGO I 27. poan an evoa oc'h intent ar yez a gomzent. ●(1907) AVKA 71. c'houi a intentfe ar chomzo (lire : c'homzo)-ma. ●(1919) DBFVsup 3a. antand, tr. «comprendre.» ●(1962) EGRH I 76. intent, tr. « comprendre. »

►absol.

(1530) Pm 254. Pobl an bet man (…) / Certes hesent ne entente, tr. «Les gens de ce monde (…) / Certes vraiment ne comprendraient.» ●(1575) M 227. Diligant entent frez, tr. «aie soin d'entendre clairement.»

(1936) PRBD 30. c'houi a entento gwelloc'h.

(2) S'occuper de.

(1924) ARVG Eost 175. an O. L'Estourbeillon, rener Kevredigez Breiz, hag en deus intantet ar gouel-man. ●(1936) BREI 449/1b. An dimezel Marthe Le Berre a gavas en he donezonou skrivagnerez, en he studi ha, kaeroc'h c'hoaz, en he c'harante-vro, ar pep reta evit intanti al labour bras-se.

(3) Intent rezon vat gant ub. : faire entendre raison à qqn.

(1910) MAKE 48. Hogen, evel ne oant ket evit entent rezon-vat ebet gantan, e kasjont anezan da di an Diskianted da Gemper.

(4) Entendre, avoir l'intention de.

(1464) Cms (d’après GMB 212). ententaff, entendre, l. intendo. ●(1530) J p. 163b-164a. Ne ententenn quet credet pur / Ober nep stat displigiadur / Dihuy sigur, nac iniur quet, tr. «Je n'avais nulle intention, croyez-le bien, de vous causer aucun déplaisir et de vous faire aucune injure.»

B. V. tr. i.

(1) Intent gant ub. : s'entendre avec qqn.

(1907) AVKA 216. Intent a reas ganthe evid un diner bemde, hag ho c'hasas d'e winien.

(2) Intent diwar, war, ouzh : s'occuper de, prendre soin de.

(1860) BAL 123. Entent o d-euz great ouzin, eb na vizen goest da lavaret bennoz Doue dezo !… ●131. entent ouz an dud clanv.

(1900) MSJO 180. Seurezet ar c'harter en em ginnigas da entent ous ar c'hlanvour. ●(1907) PERS 272. entent ouz ar re glanv. ●(1911) BUAZperrot 176. hag ec'h entente outo gant eun evez hag a oa souezus. ●(1920) AMJV 13. entent a reot ouz ar re glanv. ●(1962) EGRH I 76. entent v. (ouzh), tr. « soigner, s’occuper (de). » ●(1995) BRYV III 179. (Milizag) entent diwar ar chatal. ●(1995) BRYV IV 189. (Milizag) oh entent war ar chatal.

(3) Intent diwar hanter-c’her : comprendre à demi-mot.

(1954) LLMM 42/16. Intentet en deus Korneiev diwar hanter-c'her.

(4) Intent ouzh : s’occuper de, prendre soin de.

(1915) KANNlandunvez 42/319. evit na joumo tamm douar ebet ha ne ve ket ententet outhan. ●(1916) KANNlandunvez 59/424. Epad m’edo ar stourmad en he voasa, en deuz intentet ouz tud c’hlazet aleiz hag great kas anezho var an adrenv.

C. [devant un v.]

(1) Essayer.

(1903) MBJJ 256. Intenti a reaz hadsevel anean. ●(1970) BHAF 228. oh intenti tremen ar vachelouriez. ●(1974) SKOL 55/44. Intentiñ a reas enebiñ met netra d'ober… ●(1978) LLMM 187/108. oc'h intentiñ c'hoari un dro louarn dezhañ.

(2) Se préparer.

(1974) SKOL 55/34. pa vez darev ar per, e vez ar gwesped oc'h intentiñ mont war o zalaroù.

(3) Croire.

(1961) BLBR 128/21. Respont ebed. Eun tammig trouz, koulskoude, a ententas kleved en diabarz.

(4) Penser, avoir l'intention de (faire qqc.).

(1464) Cms (d’après GMB 212). ententaff, entendre, l. intendo. ●(1530) J p. 163b-164a. Ne ententenn quet credet pur / Ober nep stat displigiadur / Dihuy sigur, nac iniur quet, tr. «Je n'avais nulle intention, croyez-le bien, de vous causer aucun déplaisir et de vous faire aucune injure.»

(1903) ADBr xviii 346. Jesu Maria ! Marfad na intentet ket mond d'ar gêr ?

(5) En em reiñ da intent : se faire comprendre.

(1902) PIGO I 28. P'an evoe 'n em roet da intent, e tigasaz d'an bara ha kik.

(6) Reiñ udb. da intent da ub. : faire comprendre qqc. à qqn.

(1902) PIGO I 28. dre he zinou ha dre he comzou, e roaz da intent d'an «estranjour» diwall da dostât d'al lec'h-ze.

(7) (droit) Intenter.

(1659) SCger 70a. intenter vn proces, tr. «intenti vr procés.»

D. [devant une subord.] Comprendre que.

(1576) Cath 12. pan ententas an guerhes an combat a yoa eminant dizy, tr. «Quand la vierge apprit que la lutte allait commencer pour elle.»

(1896) LZBt Mae 11. intent a ran e vo roet skouarn dehan.

(1963) LLMM 99/268. met kerkent ha ma teuas da intent e oa bet tennet warnañ da vat ha kaer.

II. V. pron. En em intent.

(1) V. pron. réfl. Revenir à soi.

(1900) ANDP 23. Pa deuaz adare d'en em intent, e c'houlennaz ar c'hemener.

(2) V. pron. réci. : se comprendre, s'entendre.

(1633) Nom 191b. Tessera, symbolum : le mot du guet : an mot de guet, an guer euit en em entend.

(1902) PIGO I 56. evel pa o dije 'n em intentet o-daou. ●(1910) MAKE 27. p'eo gwir n'omp ket evit en em entent. ●(1926) FHAB Kerzu 447. Troet en deus an dud da 'n em garet, da 'n em entent.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...