Devri

krenn .1

krenn .1

adj. & adv.

I. Attr./Épith.

A.

(1) Rond.

(1499) Ca 29b. Cadoer crenn vide in hanter. ●50b. Crenn. g. rond. ●(c.1500) Cb 37b. Centr alias creys vn dra crenn. g. centre cest a dire le point du milieu daulcune chose ronde. ●91a. g. vne maniere de nef ronde / coquet. b. vn lestr crenn.

(1659) SCger 106a. rond, tr. «cren.» ●(1732) GReg 828b. Rond, ronde, qui est de taille grosse, & courte, ventruë, tr. «Crenn

(2) Rapide.

(1909) KTLR 219. Kerkent, en ul lamm krenn, ar c'havalier guen oa var an douar.

(3) (Traction, coup) Brusque, sec.

(1876) TDE.BF 433a. ober eur zachadenn grenn war benn ann azen.

(1902) PIGO I 155. eur jech krenn. ●(1926) FHAB Mezheven 212. laket e vez ar gestenn dindan, eun taol krenn war ar skour hag an hed a zo paket. ●(1942) DRAN 78. Dibradet krenn, e plav Erwan war e benn d’an douar, eur stok begek o pistiga e c’houzoug.

(4) (en plt de qqn) Jeune, adolescent.

(1900) MSJO 184. ar botred krenn a iea asambles. ●(1903) MBJJ 105. pautred vihan ha pautred krenn.(1925) BUAZmadeg 21. Kerkent ha ma oue savet da baotr krenn, Honore a heuliaz he dad er foariou. 158. Eur vech savet da veza paotrez krenn. ●(1979) VSDZ 26. (Douarnenez) Met goude on deut un tammig brazoc'h, mous krennik memes, tr. (p. 195) «Mais ensuite, quand j'étais un peu plus grand, adolescent si tu veux.»

(5) Yann Grenn : personnification des adolescents.

(1913) FHAB Genver 15. kant kazeten a gaver e Frans savet evit Yann grenn. ●(1933) ALBR 36. Yann Grenn a vo e blijadur (...) mont da neiziata. ●(1977) LLMM 185/466. gourdrouz Yann Grenn. ●(1978) LLMM 187/108. krennarded, pa laran, hag eus ar gwashañ Yann-Grenn.

(6) Krennik : pas bien grand.

(1993) HYZH 196/57. (Douarnenez) Me oa neuze krennig.

(7) Entier, complet.

(1848) GBI II 270. nao mis krenn, tr. «neuf mois entiers.»

(8) De taille moyenne, court.

(1732) GReg 226a. Court, courte, tr. «crenn.» ●226b. Bâton court, tr. «Baz crenn.» ●631a. De moïenne taille, tr. «Crenn. eus a vénd crenn.» ●681a. Les paisans du païs de Carhaix sont communément trapus, & ossus, tr. «Pautred Kerahès a so peurvuyâ crenn hac asqôrnecq.»

B. Épith.

(1) Neud krenn =

(1744) L'Arm 157a. Fil (...) Qui n'est pas delié, tr. «Nætt crênn

(2) Lienn krenn =

(1839) BEScrom 274. ou fèn e oé goleit ag ur habuchon groeit a liæn cran, eit n'ou dehé quet hum hùélet en eil éguilé.

(3) Bara krenn : pain bis blanc.

(1907) VBFV.fb 72a. pain bis blanc, tr. «bara kren

(4) Koulm-krenn =

(1919) KZVr 355 - 21/12/19. Koulm krenn, klav, lagadek, tr. «sorte de nœuds.»

(5) [antéposé] De taille moyenne.

(1889) ISV 409. lojet en eur grenn hostaliri en unan eus ar ruiou strissa.

C. Attr. Chom krenn : demeurer, rester, se trouver court.

(c.1718) CHal.ms ii. Il est demeuré court au milieu de son sermon, tr. «chommet é cren, ber, bourdet endés é creis é bredec.»

II. Adv.

A.

(1) Rondement.

(1659) SCger 106a. rondement, tr. «cren

(2) Ez-krenn : rondement.

(c.1500) Cb 52b. g. rondement. b. ez crenn.

(3) Impérativement.

(1894) BUZmornik 767. pa veze ordrenet krenn d'ezhan.

(1919) MVRO 8/1a. goulennomp reut, krenn, sec'h, rust, garw.

(4) Absolument.

(1557) B I 252. Endan poan an tan hac an penn / An dra se crenn on diffennas, tr. «(il) nous a défendu absolument la chose, sous peine du feu et de la tête.»

(5) Complètement, tout à fait.

(1647) Am A.314. Rac va baguet a va bougeden so heget ker kren diouz va fesquen., « Car ma sacoche et ma bougette sont secouées si complètement de dessous ma fesse ».

(17--) ST 182. kuitat krenn ma c'hontre, tr. «j'ai fui loin de mon pays.»

(1894) BUZmornik 771. distag-krenn dioc'h traou ann douar. ●787. distaga krenn he fenn diouz he diouskoaz.

(1963) LLMM 99/264. O vezañ ma vane Vasili souezhet krenn ha difiñv e-kreizig ar straed.

(6) Treiñ re grenn : tourner trop court.

(1924) ZAMA 207. eur gazeg yaouank aonik a oa ganeomp a droas re grenn e korn an hostaliri.

B. Loc. adv.

(1) En un taol krenn : d'un seul coup.

(1868) FHB 159/20b. ar gurun a heanaz en eun taol-cren. ●(1878) EKG II 175. pa lammaz enn hent, enn eun taol krenn.

(1909) FHAB Kerzu 373. Ken a harpas en eun taol krenn. ●(1911) BUAZperrot 372. en eun taol krenn, ar skour m'edont varnan a dorras. ●396. ar gwel anezan her pareas en eun taol krenn. ●(1923) ADML 131. en eun taol-krenn ar mor a fuloraz abez. ●(1924) YAYA 41. Kouezet eo bet, a dreuz kof, en eun taol krenn, gant eur maro rust. ●(1953) ANBR 5. eun ti-soul a ziskenne d'ar goueled en eun taol-krenn.

(2) Krak-ha-krenn =

(1922) FHAB Gwengolo 259. an duk mat a zifennas outo krak ha krenn. ●(1923) FHAB Mae 169. eman krak ha krenn eneb d'ar feiz.

(3) Berr-ha-krenn : franchement.

(1732) GReg 252a. A decouvert, sans déguisement, franchement, tr. «berr-ha-crenn

(4) A-daol-krenn : tout à coup, subitement, soudainement.

(1924) FHAB Meurzh 102. A daol-krenn, peoc'h ! ●(1950) LLMM 23/12. A-daol-krenn ar pastor ha kregiñ en ur maen-kailhastr.

(5) En ur ger krenn : pour être concis.

(1766) MM 295-296. hé enterri en er guér cren / ep biscoaz guela beraden, tr. «l'hin-hu-mer (d'un terme concis) ; – et jamais ne pleure goutte.»

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...