f. & interj. –où, luc'hed
I.
A. Éclair.
●(1499) Ca 129a. Luchedenn. g. esclere.
●(1818) HJC 197. i coéhèle ag en nian avel ul luhaden. ●(1876) TDE.BF 417b. Luc'hedenn, s. f., tr. «Eclair qui précède le bruit du tonnerre ; pl. luc'hed.» ●(1896) GMB 377. à Lanrodec lúvëdënn, à Lanniscat luvadenn.
●(1934) BRUS 185. Un éclair, tr. «ur luheden, pl. luhed, f.»
B. sens fig.
(1) Éclair de.
●(1878) EKG II 149. Eul luc'heden a fallagriez euzuz a ieaz dre he benn.
(2) Juron.
●(1896) GMB 377. pet[it] Trég[uier] luheden pl. luhet, luhedeno éclair, et aussi juron.
(3) Loc. interj. (juron) Seizh kant luc'hedenn gamm ! : sept cents éclairs en zig-zag !
●(1924) ZAMA 15. Seiz kant luc'hedenn gamm ! emezan gant e vouez c'hros.
II. (pathologie végétale) Charbon.
●(1744) L'Arm 52b-53a. Charbon dans le froment, tr. «Luhédeenn. luhétt.»
●(1876) TDE.BF 417b. Luc'hedenn, s. f. V[annetais], tr. «Maladie du charbon, parlant du blé.»
III.
(1) (Mibin, prim) evel ul luc'hedenn : très rapide.
●(1857) CBF 2 (L). Bremaik e kerzinn (...) mibinoc'h eget eul luc'heden, tr. «plus vite que l'éclair.»
●(1970) BHAF 349 (T) E. ar Barzhig. Prim evel eul luhedenn, eur menoz a dreuzas spered Annaig...
(2) Mont evel ul luc'hedenn // Tremen evel ul luc'hedenn // Sevel evel ul luc'hedenn // Tec'hel evel ul luc'hedenn // Treuziñ evel ul luc'hedenn : aller/passer/fuir etc rapidement.
●(1825-1830) AJC 5052 (Go) J. Conan. Mes men a dremenas evel eur luheden, tr. F. Favereau «Mais je passai outre, rapide comme l'éclair.» ●(1889) ISV 301 (L) G. Morvan. Hag ar brud a gementse a ieas dre ar c'harter evel eul luc'heden.
●(1902) PIGO i 57 (T) E. ar Moal. Ne oa ket ezom da huchal war ar marc'h; tremen a re evel eul luc'heden a-dreuz d'ar gwe ha d'ar brouskoajou, ar c'hi o redek en e raog. (+61). ●(1908) PIGO ii 59 (T) E. ar Moal. Pep-hini ac'hanomp a reas eul lam war e skaon, ha Job, o loskat eur malloz, a zavas evel eul luc'heden, gant e vouc'hal en e zorn. ●177. Hag e tec'has adarre, 'vel eul luc'heden. ●(1935) ANTO 20 (T) *Paotr Juluen. Berr-kaer e kavis an noz; evel eul luc'hedenn e tremenas. (+45, 106).