Devri

ludu

ludu

m. –où, -eier

I.

A. Cendre.

(1499) Ca 129a. Ludu. g. cendre. ●(c. 1501) Lv 236/134. ludu gl. sinis. ●(1530) Pm 248. quen munut ha ludu, tr. «aussi menu que cendre.» ●(1633) Nom 57b. Panis subcinericius : gasteau cuit sous les cendres : cuin, pe gouastel poazet dindan al ludu. ●165a. Fauilla : cendre chaude : ludu tomm. ●Cinis : cendre : ludu. ●172a. Lixius cinis, cinis lixiua : cendre de lexiue : ludu'n lichou, sloac.

(1659) SCger 157b. ludu, tr. «cendre.» ●(c.1718) CHal.ms i. cendre, tr. «luru a sarz[eau].» ●(1732) GReg 143b. Cendre chaude, tr. «Ludu-broud.» ●(1744) L'Arm 48b. Cendre, tr. «Ludu : Luru. m.» ●(17--) TE 86. hac e ras dehai el ludu d'ivèt é caige deur.

(1849) LLB 403-404. ged teil pé ged ludu / Hadet én hou parkeu ha mell ha guneh-tu. ●(1891) CLM 9. avaleu douar pobet idan el ludu. ●(1897) EST 62. Aveit gobér lejil, un dornadig ludu.

(1908) FHAB Eost 239. A neubeud da neubeud / E za e ludu ar bern keuneud. ●(1910) MAKE 78. ebarz kougn al ludu, dindan an anduilhenned.

B.

(1) Log al ludu =

(1878) EKG II 278. e lok-al-ludu.

(2) fam. Pipi ludu : surnom de la cafetière.

(1968) LOLE 23. eun tasad kafe (...) hini beuz pell diouz beza kar pe gillorou da Bipi Ludu.

(3) Cendre des morts.

(1857) HTB 91. N'eus kaz peger sklabeet ha dismantet a vo eskern ha ludu an dud varo.

(1906) KPSA 35. N'euz mui anezo nemet an dournadik ludu a lavaran.

C. (religion)

(1) Merc'her al ludu : le mercredi des cendres.

(1633) Nom 226a. Cineralia : le iour des Cendres : Demercher an meur, pe Demercher an ludu.

(c.1718) CHal.ms i. le Iour des cendres, tr. «merherh el luru, merherh.»

(2) Lakaat, reiñ al ludu =

(1911) KANNgwital 100/22. Goude an oferen, e vezo lakeat al ludu. ●(1931) KANNgwital 338/20. Al ludu a vo roet goude an oferen genta.

II. Engrais.

(1927) FHAB Gouere 146. eul ludu azotek bennak. ●(1932) KWLB 13. Al ludueier potasse a zo mat. ●15. daou ludu. ●(1938) GWAL 110-111/19. An holl luduou a zo temzou eus ar re wella. ●(1941) ARVR 2/3b. al luduou. ●(1949) KROB 17/5. Eun tieg a zo ret dezañ en em denna e unan gant al ludueier a bep seurt.

III.

(1) Reiñ ludu e-lec'h butun : tromper en cherchant des détours.

(1870) FHB 265/31b (L) Goulc'hen Morvan. An archerien a ieaz etrezeg ar c'hoad, ha Charlo, fouge enha da veza roet ludu dezho eleac'h butun, en em lakeas da zutal. ●(1890) MOA 505 (L). Tromper, en cherchant des détours, tr. J. Moal «rei ludu e leac'h butun (Fam.)»

(2) Mont e ludu : perdre de l’aura, de l’estime, voir ses affaires péricliter, etc.

(1890) MOA 107 (L). Ses affaires ont baissées, tr. J. Moal «eat eo he vrud e ludu.» ●249. Il a perdu toute estime dans l'opinion publique, tr. J. Moal «eat eo he vrud e ludu (Fam.)» ●251. Son étoile a pâli, tr. J. Moal «eat eo he vrud e ludu

(1912) MELU 406. Labour a zul 'c'h a en ludu, tr. E. Ernault «Travail de dimanche s'en va en cendre. Corn[ouaille].»

(3) Kaout ludu da c'heleiñ e dan // Lakaat ludu da c'heleiñ e dan // Skeiñ ludu da c'houloù e dan : cacher ses impressions, ses véritables envies.

(1905) ALLO 55 (L) Y.-V. Perrot. Red e vo d'id teuler evez / Pa vezi enklasket, ha gouez / Kaout ludu da c'holo da dan. ●(1911) RIBR 127 (L) K. ar Prat. «Diskennit ebars, eme al laer bras, me roi an dourn d'eoc'h da zevel er meaz.» / Alexandr ne wele ket e lakae egile ludu da c'holo e dan, ha geriou flour da guzat e fallagriez. ●(1923) FHAB 1922 – légérs changements de langue – Pièce inspirée de Molière, M. de Pourceaugnac)">AAKL 9 (L) Y.-V. Perrot. Eun den ha n'eo ket goest da gaout ludu da c'holoï e dan ! ●(1924) FHAB Mezheven 215 (L) *Karan Lilia. rak tud int hag a oar kaout ludu da c'holo o zan. ●(1931) VALL 378. Cacher ses impressions, tr. F. Vallée «kaout ludu da c'holei e dan.»

(4) Kaout ludu da c'heleiñ e dan // Lakaat ludu da c'heleiñ e dan // Skeiñ ludu da c'houloù e dan : rester tranquille, être calme.

(1928) FHAB Mae 190 (L) Y.-V. Perrot. Kaer hon eus klask ludu da c'holo hon tan e kavomp atao; met ma kendalc'h enebourien Breiz da ober o reuz, evel ma reont, eur pennad a zo, e teuio eun deiz ha kaer hon do klask ne gavimp ket ken : fuilhet e vo bet holl d'eomp gant an avel foll o do c'houezet war ar vro. ●(1929) FHAB Mezheven 228 (L) Y.-V. Perrot. An uzulier koz o welet ar fae a rae Yann Derrien warnan a gemere kas outan, met ludu a ouie kaout da c'holo e dan ha bewech ma tremene ebiou d'ezan e tenne e voned krammennet hag e stoue dirazan beteg an douar. ●(1935) FHAB Mezheven 234 (L) Y.-V. Perrot. En em garet; kaout ludu da c'holo an tan; lakât eleiz a draou dindan an treid; en em bardoni. ●(1957) AMAH 192 (T) *Jarl Priel. Dalc'hmat e chome digas ha sioul da welout rak gout'ouie skeiñ ludu da c'houlou e dan, met dont a reas dezhañ skuizhañ a-benn ar fin.

(5) Teurel ludu e daoulagad ub. : jeter de la poudre aux yeux.

(1790-1794) PC ii 398. En o taoulagat teleur ludu – Evit gallout sur o troumpla, tr. «Dans vos yeux il jette de la cendre (poudre), - Pour pouvoir sûrement vous tromper.»

(6) Paket an tan ha gwerzhet al ludu : voir tan.

(7) Mont ar plouz da ludu : voir plouz.

(8) Na dalvezout ludu ur c'hornad butun : voir kornad.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...