Devri

sec'hañ / sec'hiñ

sec'hañ / sec'hiñ

v.

I. V. tr. d.

(1) Sécher, faire sécher, rendre sec, essuyer, torcher.

(1499) Ca 183a. Sechaff. g. secher. l. sicco / as ac. ●Sechaff. g. essuyer aultrement secher. l. exico / cas. ac.

(1659) SCger 53a. essuier, tr. «sec'ha.» ●83b. nettoier, tr. «sec'ha.» ●108b. secher, tr. «sec'ha.» ●119a. torcher, tr. «sec'ha.» ●171a. sec'ha, tr. «torcher.»

►[compl. : chose mouillée]

(1732) GReg 472b. Etendre la buée à secher sur la grève, tr. «sec'ha ar c'hoüez var ar c'hraë.» ●852b. Secher, tr. «Seac'ha. pr. seec'het. seec'ha. pr. seec'het. sec'ha. sec'hi. ppr. sec'het. Van[netois] seheiñ. pr. sehet.» ●853a. Mettre le linge à secher, tr. «Sec'ha ar c'hoüez. sec'ha an dilhad. sec'hi ar c'hrèsyou.»

(1857) CBF 7. Sec'hit ann daol gant ann torchouer, tr. «Essuyez la table avec le torchon.» ●(1876) TDE.BF 215b. Sec'ha he fri, tr. «se moucher.» ●(1878) EKG II 31. kouls eo dign sec'ha va dillad araok mont kuit.

(1949) KROB 12/12. o sec'hi e dal gant e gildorn.

►[compl. : liquide qui mouille]

(1767) ISpour 214. Job (...) ean é guemérai unn darn-pod éit sihein el-lie hac er horromple é ziviré.

(1878) EKG II 229. Sec'hit ive-ta ho taelou.

(1909) KTLR 130. Gant kil he zorn hag e vaench, Lom a zec'has he zaelou. ●(1909) NOAR 45. Sec'ha a rea ar c'houezen eus e benn.

(2) Sec'hañ e fri : se moucher.

(1732) GReg 641b. moucher le nez à un enfant, tr. «Séc'ha e fry da ur c'hrouadur.» ●Se moucher, tr. «Sec'ha e fry

(3) Faire sécher, faire perdre l'humidité naturelle.

(1929) FHAB C'hwevrer 43. P'eo gwir e komzan eus ar foenn eo kouls d'in lavaret dioc'htu penaos en em gemerout evid o sec'ha.

(4) [au passif] Bout sec'het gant an naon =

(1921) GRSA iii. hep tam bouid de zébrein, aveit ma vehè séhet get en nan.

(5) absol.

(1633) Nom 276a-b. Med. glutinans, siccãs : emplastre pour conioindre & seicher : palastr euit sæchaff, disæchaff.

II. V. intr.

A.

(1) Sécher.

(1732) GReg 472b. Etendre la buée à secher sur la grève, tr. «Astenn ar c'hoüez var ar c'hroa da sec'ha

(1829) HBM 5. laqet he goalc'haden da zec'hi er c'halatrez. ●(1849) LLB 427. a pe huélet er blouzen é sehein. ●(1877) BSA 148. bet o kerc'hat eur c'harrad canab evit ho lacaat da sec'ha. ●(1897) EST 11. Ind e voulj hag e heij er foen ha, taul ha taul, / En tro eit sehein.

(1908) PIGO II 165. Tol a reas ple neuze e oa, a damdost, eur c'houë o sec'han. ●(1910) MBJL 61. Setu perak e weler houpez o sec'han. ●(1929) FHAB C'hwevrer 51. Dre ma sec'ho ar foenn grit berniou brasoc'h. ●(1932) ALMA 154. Hec'h ampegadenn-lun war an drein da zec'ha.

(2) Assécher.

(1857) HTB 183. ar rivier da sec'ha.

(3) Sec'hañ àr e dreid : (?) être épouvanté (?).

(c.1680) NG 161-164. Nep a vezo en deueh-se / Ar en douar o touin buhé, / Guet en tourmanteu a cleuaint, / Certin ar hou trait e sehaint. ●(1790) MG 81. Horriplæd ul langage ! Ne brononcet quet mui er honzeu-ze, pé hui em laquein de séhein ar me zreid.

B. sens fig.

(1) Dépérir.

(1911) BUAZperrot 168. Nak a vugale a weler o sec'ha var o zreid.

(2) Sec'hañ gant : sécher de.

(1790) MG 182. ind (...) e laqua èm-ce ur heah inoçant de sehein guet misèr. ●(17--) TE 409. Séhein e rai er Pharisiénèt guet counar.

(1925) SFKH 17. mar ne vennant ket séhein get er spont ha get er lorh.

III. V. pron. réfl. En em sec'hañ.

(1) Se sécher.

(1647) Am 541. Disam prest da beach ac en em seach dal, tr. «Décharge-toi vite de ton fardeau et sèche-toi. Tiens !»

(1732) GReg 853a. Se secher, tr. «En hem sec'ha. pr. èn hem sec'het. (Van[netois] him, ou, hum, ou, hem, sehein

(2) En em sec'hañ a : se passer de.

(1790) MG 327. hac opèn, ma n'em boai de gonz dehou meid ag er sort treu-ze, é heèllèn hum séhein ag e bresance.

IV.

(1) Sec'hañ gant ar spont :

(1876) (G) J. le Tuaut TIM 192. Ma séhou en dud ar ou zreid guet en eun ha guet er scont.

(1908) (G) Y.-B. Ollierou AVES 1. En dud e séhou get er skont é hortoz er péh e zeli arriù ér bed. ●(1925) (G) G. ar Born SFKH 17. Mar ne vennant ket séhein get er spont ha get er lorh.

(2) Sec'hañ an eil dorn gant egile : voir dorn.

(3) Sec'hañ e fri da ub. : voir fri.

(4) Na sec'hañ ar fri gant delioù kaol : voir fri.

(5) Kas da dreiñ mein da sec'hañ : voir mein.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...