m. –ed, –ien
I. (zoologie)
(1) Bouc.
●(1499) Ca 24a. Bouch. g. bouc. ●g. pelu ou velu. b. bleuhec evel bouch. ●(c.1500) Cb 27b. g. petit bouc. b. bouchyc. ●27b-28a. puant comme bouc. b. fleryaff euel bouch. ●(1633) Nom 33a. Hircus : bouc : bouch.
●(1659) SCger 133a. bouc'h, tr. «bouc.» ●(1710) IN I 116. ur pen-dànvat e-unan etouez ur vanden bouc'het. ●(1732) GReg 105b. Bouc, le mâle de la chevre, tr. «Bouc'h. p. bouc'hed. boc'h. p. boc'hed.» ●(1744) L'Arm 33b. Bouc, tr. «Bouh.. hétt. m.» ●(1738) GGreg 33. bouc'h, tr. «bouc.»
●(1838) OVD 83. ur vanden bouhèd ha guivre. ●(1855) BDE 284. er bohèd hag el layeu. ●(1867) MGK 130. Ar bouc'hed hag ar gaoriged. ●131. Kaout baro bouc'h zo divalo. ●(1869) HTC 231. eur pastor a zisparti an deñvet dioc'h ar bouc'het. ●(1889) SFA 238. eun danvad e mesk eur vandenn vouc'hed.
●(1907) AVKA 263. en tu deô an danvadezet, en e du kle, ar vouc'hien. ●(1922) EOVD 87. ur vanden bohed ha gévr. ●(1923) KNOL 198. Ar bragez-se n'oa tam brao. Great oa gant ler bouc'h. ●(1923) KTKG 61. oaned, tirvi ha bouc'hed.
(2) Bouc'h par : bouc.
●(1984) HYZH 154-155/10. un (lire : ur) bouc'h-par a yoa ganto.
(3) Ober un taol-bouc'h = (?).
●(1959) BRUD 7/24. Ar gazeg koz a deue trankilig warlerh, nemed beb an amzer, pa dape eur votezad pe eun taol skourjez war he c'hroaz pe war he zalier. Neuze e ree eun taol bouh gant he fenn dislonket ha klañv.
(4) (ichtyonymie) (?) Petite chevrette / crevette noire ; cf. bouquet (?).
●(1904) DBFV 26a. boh, bouh, m. pl. ed, tr. «petite chevrette noire.» ●(1934) BRUS 255. Une crevette, tr. «ur boh –ed, m. (noire).»
II. enfant. Signe de bouderie.
●(1899) BSEc xxxvii 157 / KRL 22. Harzet (pe chabouset) ar boc'h diwar e gein. Se dit aux enfants qui boudent ; ou encore : Sell ! ar boc'h var e gein.
III.
A. (en plt de qqn)
(1) Champion, as.
●(1932) BRTG 174. nen don ket mé ur boh de zihustellat.
(2) Homme à femmes, débauché.
●(1732) GReg 521a. Impudique, qui a renoncé à la pudeur & à la chasteté, tr. «(par attribution, bouc'h.» ●(1792) BD 5312. goude da vrutalite bouch puant debordet, tr. «Après ta bestialité, bouc puant débauché.»
(3) Personne ignorante.
●(1921) PGAZ 65-66. ar re ne ouzont seurt, an azennet, ar bouc'het, a vezo lakeat e traon an iliz. ●66. mont da draon an iliz, e touez ar bouc'het hag an azennet.
(4) Bezañ ur bouc'h gant udb. : aimer beaucoup qqc.
●(1925) SFKH 15. er Hernèuad-men, èl lod kaer ag é ganbroiz e oé ur boh get er guin ardant.
B. Interj.
(1) [devant un subst.] Sacré.
●(1906) DIHU 11/190. pe zigoehé get er boh pont-sé. ●(1942) DHKN 154. get er boh ki-sé !
(3) Bouc'h bidi !
●(1971) CSDC 45. Boc'h bidi !
C. (insulte)
(1) =
●(1935) DIHU 294/379. Rak d'en diskoarn é kargant, er bohed !
(2) Boc'h bidi : bouc à chèvres.
●(1978) MOFO 99. Il m'a traité de boc'h bidi.
D. (blason populaire) Bouc’h Kernev.
●(1876) TDE.BF 813. Bouc'h Kernaou / Staoter enn he graou. ●(1878) SVE 949. Bouc'h Kerneou / Staoter en he graou.
IV.
(1) (botanique) Teod-bouc'h : vipérine Echium vulgare.
●(1879) BLE 29. Vipérine. (Echium. T.) Téôd-bouc'h.
●(1931) VALL 785a. Vipérine, tr. «teod-bouc'h m.»
(2) (phycologie) Tali-bouc'h : algues Laminaria ochroleuca.
●(1968) NOGO 221. Laminaria ochroleuca. ta:li-buh, «tali de bouc» : Porz-Paol, Tremazan, Saint-Pabu.
V.
(1) Distreiñ gant ur bouc'h // kaout ar bouc'h // tapañ ar bouc'h : (revenir) bredouille.
●(1935) ANTO 68 (T) *Paotr Juluen. Tripal a raen gant ar joa. Ne zistrojen ket gant eur bouc'h (revenir bredouille) d'ar gêr. ●(1942) VALLsup 24. Revenir bredouille, tr. F. Vallée «distrei gand ar bouc'h, expression qui s'applique en Cornouailles à celui qui est en retard pour la moisson.» ●151. Revenir bredouille, tr. F. Vallée «moins exact, kaout ar bouc'h c'est être le dernier à faire la moisson.» ●(1968) LOLE 34 (T) *Roc'h Vur. Pegen eüruz e oe o kemenn da Jenovefa ne zistroe ket gand eur bouh. ●(1984) LPPN 865 (K-Poullaouen). Tapañ ar boc'h, tr. F. Favereau «être recalé, battu ou bredouille.»
(2) Aet ar bouc'h war lein an ti gant ub. : avoir le fou-rire.
●(1978) PBPP 2.1/89 (T-Plougouskant). Aet eo ar bouc'h ganeoc'h war lein an ti, tr. J. le Du «vous avez le fou-rire /lit. vous avez emmené le bouc sur le toit/»