m., adv. & prép. –ioù
I. M.
(1) Restant.
●(1847) FVR 59. Ha tremenet dilerc'h ann de / E servich ann Otro Doue. ●(1876) TDE.BF 132b. Dilerc'h, s. m., tr. «Reste, superflu, ce qui reste d'un repas.»
●(1955) STBJ 144. e stlapent an dilerc'h eus o bara war an hent.
(2) Retard.
●(1914) MNOTes 173. On dit en Trég[orois] dilerc'h retard. ●(1982) TKRH 65. en deiz-se e oa dilerc'h da vat gant an Tad-Kozh. ●66. N'eo ket souezhus eta e vije bet kement a zilerc'h gantañ.
(3) Bezañ en dilerc'h war : être en retard sur.
●(1925) CBOU 4/56. Breiz a zo eur vro en dilerc'h war an holl vroiou all…
(4) Suite.
●(1962) EGRH I 60. dilerc’h m. -ioù, tr. « suite. »
(5) Résultat.
●(1962) EGRH I 60. dilerc’h m. -ioù, tr. « résultat. »
II. Adv.
(1) Chom a-zilerc'h : rester, être de surplus.
●(1732) GReg 815a. Rester, être du surplus, être de reste, tr. «chomm a-zilerc'h.»
(2) Menel en dilerc'h : être en retard.
●(1935) BREI 394/2c. pa deu d'ezan menel en dilerc'h, diouz ar beure, da vont da zon an Anjelus.
III. Prép.
(1) Après.
►[form. comb.]
P1 hon dilerc'h
●(1732) GReg 264b. Il a demeuré après nous, tr. «manet eo hon dilerc'h.»
P2 ho tilerc'h
●(1580) G 94-96. nam lest quet chetu ma hunan, / Da gouzaf sourcy en ty man. / Muy ho dylerch en herberch man, tr. «Ne me laissez pas seule, voilà, / A souffrir souci dans cette maison, / Désormais après vous dans ce logis.»
P3 o dilerc'h
●(1727) HB 383. Achappet e hon ene o dilarc'h evel ma c'hachap ul labouz a zilarc'h ar chasseuryen.
(2) A-zilerc'h : Après.
●(1499) Ca 5a. Adilarch. g. apres darriere.
●(1727) HB 383. Achappet e hon ene o dilarc'h evel ma c'hachap ul labouz a zilarc'h ar chasseuryen.
●(1847) MDM 222. Petra a chom da ober na da forja a zilec'h eur spered ijinus. ●(1869) HTC 52. al loanet a ioa chomet beo a zilerc'h ar vossen. ●(1893) IAI 186. eun dra benag a jomo a zilerc'h ho keyer.
●(1911) BUAZperrot 389. chomet en he zav a zilerc'h ar Vretoned. ●(1935) FHAB Meurzh 125. an tammou kig poas a zo chomet ganeoc'h a-zilerc'h eur pred all.
►[form. conju.]
P3 a-zilerc'h dezho
●(1732) GReg 815a. a zilerc'h dézo.
(3) E dilerc'h ub. : à la suite de qqn.
●(1962) TDBP II 111. Ar hoz traou-ze a oa manet e dilerh Jakez, tr. «ces vieilleries-là sont restées après Jacques (ont été délaissées par Jacques).»
(4) E dilerc'h : après.
●(1889) ISV 307. evel eur moroc'h chomet e dilerc'h ar mor var an treas.
(5) En conséquence, à la suite.
●(1847) FVR 2. Enn dilerc'h kement-se hon bro geaz en em welaz goloet a zireisiou a beb giz.
IV. Loc. prép.
(1) War zilerc'h : à la suite de.
●(1893) IAI 141. an danvez a yoa chomet var zilerc'h ar Bayanet.
►[form. comb.]
S3m war e zilerc'h
●(1869) HTC 118. an dud keiz ha reuzeudic en devoa roue Babilon lezet var he zilerc'h.
P2 war ho tilerc'h
●(1921) FHAB Du 306. Bruzunadur ar pred chomet war ho tilerc'h.
(2) E dilerc'h : à la suite de.
►[form. comb.]
S1 em dilerc'h
●(1962) TDBP II 111. Ar bara a van em dilerh a roan d'ar yér, tr. «Le pain qui reste après moi (mes restes de pain), je le donne aux poules.» ●Eur gwenneg bennag a chomo em dilerh, tr. «il restera quelques sous après moi (quand je mourrai.»
P3 en o dilerc'h
●(1732) GReg 815a. Il n'est rien resté après eux, tr. «ne deus chommet netra èn o dilerc'h.»
●(1882) BAR 212. ar pez a chome en ho delerc'h.
●(1900) MSJO 85. an traou-all a oa chomet en ho dilerc'h.
(3) Eus dilerc'h.
►[form. comb.]
S3m eus e zilerc'h
●(1884) BUZmorvan 779-780. e tastume ar pez a jome euz he zilerc'h hag euz a zilerc'h ar re all goude ar prejou.
●(1928) FHAB Genver 27. ar paperou a zo chomet eus e zilerc'h a lavar en deus anavezet an toer koz.
P3 eus o dilerc'h
●(1867) MGK 84. ar chas o krignat / Eskern euz ho dilerc'h. ●(1893) IAI 196. ar pez a jomo euz ho dilerc'h.
●(1925) BUAZmadeg 500. ar pez a joume euz ho dilerc'h.