v.
I. V. intr.
A. (agriculture)
(1) (en plt du soc de la charrue) Sortir de terre.
●(1849) LLB 104-105. un arèr / E feutou don en doar, e zisohou d'er pen.
●(1927) GERI.Ern 111. disoc'h, disoc'hein, tr. «sortir, lever (de terre).» ●115. dizouc'ha, disoc'ha, v. n., tr. «Tirer le soc (du sillon).» ●(1930) DIHU 226/61. Goulen e hret mar nen dé ket ret d'houh amezeg rein doar d'oh de zisoh é pen hou toareu get houh arer, ha de droein geton.
(2) (en plt des plantes) Sortir de terre.
●(1849) LLB 699-700. Kenteh el m'ou guéler, a ziar en haden / É tisoh ag en doar hag é sewel ou fen.
●(1904) DBFV 59b. disoh, disohein, v. n., tr. «sortir, lever (de terre).» ●(1925) IZID 4. er bléad kaër / E huélemb é tisoh ag en èrui. ●(1966) LIMO 12/08. D'er gouian e tisoh bokedeu.
B. par ext.
(1) Sortir (de), être arraché (de).
●(1575) M 371. Pan vezy disochet, diouz an fæt an bet man, tr. «Quand tu seras arraché aux choses de ce monde.»
(2) Sortir d'un lieu.
●(1906) HPSA 54. Er biz houarn e dréz en tu deheu a hé bég hag e zisoh dre lein hé fen. ●(1912) BOEG 22. er girieu e laran / E zisoh a mem bég hemb dont a me inean. ●(1924) NOLU 17. Epad ma hant kuit Nolùen e zisoh ag er hoèd.
(3) Arriver (dans un lieu).
●(1896) HIS 37. aveit disoh ér vro en doé grateit en Eutru Doué de ligné Abraham.
●(1904) DBFV 59b. disoh, disohein, v. n., tr. «arriver.» ●(1912) AHBT 76. Ruben hag é vab e zizoh ar en hoariva.
(4) Apparaître.
●(1904) DBFV 59b. disoh, disohein, v. n., tr. «apparaître.»
(5) Mordre sur la portion d'un autre.
●(1904) DBFV 59b. disoh, disohein, v. n., tr. «mordre sur la portion d'un autre.»
(6) Débloquer une machine.
●(1962) EGRH I 64. disoc’hañ v., tr. « enlever ce qui bouchait une machine. »
C. sens fig.
(1) (en plt d'un enfant) Se dénouer.
●(1843) LZBg 1añ blezad-2l lodenn 5-6. mar guell er hroaidur-zé dissoh ha donnet un dén crihue.
(2) Finir, prendre fin.
●(1925) FHAB Kerzu 448. En eur zizoc'ha gant tachenn ar bloaz 1925. ●(1962) GERV 115. Pa zisoc'has al lid santel.
(3) Disoc'h e, àr (ul lec'h) : arriver (dans un endroit).
●(1896) HIS 36. er hours ma telié en Israélited disoh ér vro grateit dehé.
●(1912) BOEG 12. Er vederion e zisoh ar en téatr. ●(1913) AVIE 178. Hag, a pe oent disohet é Jeruzalem. ●328. Hag a pe zisohér ar er Halvar.
(4) Disoc'h a : sortir de.
●(1912) BOEG 22. er girieu e laran / E zisoh a mem beg hemb dont a me inean. ●(1932) DIHU 257/172. disohein a glenùed.
(5) Disoc'h a : relever de (maladie).
●(1744) L'Arm 226b. Relever de maladie, tr. «Dissohein ur gleinhuétt (lire : dissohein a gleinhuétt.»
●(1904) DBFV 59b. disohein ag ur hlinùed, tr. «relever de maladie (l'A.).»
(6) Disoc'h gant : arriver (au bout d'un chemin).
●(1925) SFKH 6. ha kentéh él m'ou guél é tisoh get en hentig bihan.
(7) Disoc'h mat gant : connaître une issue favorable, heureuse.
●(1913) HIVR 32. Deustou ma tisohé mat get é brosézieu.
(8) Disoc'h diouzh, gant udb. : réussir à faire qqc., mener qqc. à bien.
●(1844) LZBg 2l blezad-1añ lodenn 91. Poén bras hun nès é tissoh doh hul labour, gùir-é.
●(1913) HIVR 20. n'helleint disoh get ou fal labour. ●(1921) GRSA vi. aveit disoh get é labour. ●(1922) EOVD 177. é kreiz er bed, léh mé ma ken diés disoh get er salvedigeh. ●(1933) ALBR 15. setu aman unan [neventi] hag e c'haller beza e gortoz da welet kalz a vad o tont diouti, evit hon bro, mar galler dizoc'ha ganti. ●(1938) DIHU 321/44. obér treu ha ne gred ket éh es tu dehon de zisoh getè.
(9) Disoc'h diouzh : sortir de.
●(1844) LZBg 2l blezad-2l lodenn 118. Azé oè é caven en nerh requis eit dissoh doh ur glahar quen anquinus.
(10) Disoc'hañ diouzh udb. =
●(1982) TKRH 105. da zisoc'hañ diouzh an eured e oa aet an daou bried nevez da bardonañ da Santez Anna Prad.
(11) Guérir, s'en sortir.
●(1903) LZBg Du 268. mes hañni ne zisoh, dalbéh é varù en dén arlerh.
(12) Aboutir.
●(1910) EGBT 136. dizouc'han, tr. «aboutir.» ●137. Sellet bugale, pelec'h e c'heller dizouc'han, pa chomer da laerez avalo e lec'h monet d'ar skol.
(13) Disoc'h da benn : réussir, aller jusqu'au bout.
●(17--) TE 380. mar dissohamb de bèn, é ma de Zoué hemb quin en hun nès obligation ag er victoër.
●(1904) DBFV 59b. disohamb d'er pen ou bet er pen, tr. «allons jusqu'au bout.»
(14) Cesser le travail.
●(1910) EGBT 158b. dizouc'han, tr. «cesser le travail (m. à m. enlever le soc).»
II. V. tr.
A. V. tr. d.
(1) Finir.
●(1927) GERI.Ern 115. dizouc'ha, disoc'ha, v. a., tr. «finir, interrompre un travail, une conversation, etc.» ●(1935) BREI 392/stag 3. Goude, c'houi a zizoc'ho danvajer Janed an Tiskolkoz.
(2) Répliquer à qqn.
●(1907) AVKA 99. Ar Farizianet a vlasfem. – Jesus a dizouc'h anhe.
►[au narrat. ind.]
●(1907) AVKA 196. Hypokritet ! a dizouc'has Jesus.
(3) Mordre sur la portion d'un autre.
●(1927) GERI.Ern 111. disoc'h, disoc'hein, tr. «mordre sur la portion d'un autre.»
(4) Sortir.
●(1804) RPF 77. Peèd e-zou bet el-cè é balance itré er marhue hac er vuhé, ha e-zou bet dré graice Doué dissouhet ag er h'clinhuet.
B. V. tr. i. Disoc'h war ub. : répliquer vertement à qqn.
●(1931) GWAL 136-137/426. (kornbro Perroz, Treger-Vras) Dizouc'ha : répliquer vertement (war u. b. : à quelqu'un).