adv. & prép.
I. Adv.
(1) Autour, à l'entour.
●(1689) DOctrinal 200. goude ó trei ouz é Religiuset, pere ayoa en tro, var ho daou glin. ●(1732) GReg 220b. Couler à l’entour, tr. «Redecq enn-dro.»
(2) De nouveau.
●(1872) ROU 99a. Rapporter, apporter de nouveau, tr. «digass en dro.»
●(1910) ISBR 40. er Vreihiz e viùé endro diliam. ●(1927) DIHU 192/277-278. ma vo unañnet endro Breih.
(3) Dont en-dro : revenir.
●(1856) VNA 92. Revenez avant que le soleil se couche, tr. «Deit én dro quênt ma cuho en hiaul.» ●(1877) BSA 238. ar vuez a zeblante dont endro. ●(1896) HIS 118. hou merh e zei indro.»
(4) Mont en-dro : fonctionner.
●(1866) FHB 100/380b. ag ar mekanik a ya en dro sûl-voel-pemdez.
●(1909) FHAB C'hwevrer 47. al labour a yea en dro ken a zaone. ●(1910) YPAG 1. e klever ar vaz-ribot o vont endro. ●(1926) FHAB Eost 301. ne glevit ket ar men-higolen o vont en dro, ar morzol o wellaat ar falc'h ? ●(1939) CDFi 29 avril. an teodou fall a yeas endro ken na zibardaone. ●(1935) ANTO 26. Ar bed a ya en-dro, hag e istor eveltan ne vez echu ebet d'ar gudenn anezañ.
(5) Kas en-dro : faire fonctionner, animer.
●(1877) EKG I 237. enebi ouc'h ar re a gase an traou enn dro er vro. ●(1882) BAR 45. lacaat e penn ar vreuriez eur re bennag gouiziek ha gouest da gass an traou en dro.
●(1903) MBJJ 31. eun traouilh houarn kaset endro gant ar vapeur. ●(1909) KTLR 93. lorc'h ha fouge a gemeraz o velet e vedo he unan, o kas en dro oll dud ar maner. ●(1933) MMPA 98. kas endro ar c'harr-neza. ●(1970) BHAF 223. Ya, ar stek e-noa da gas ar stal endro.
(6) Mont en-dro : partir, s'en aller.
●(1766) MM 652. bezit fur hag iit en ho tro, tr. «Soyez sage et passez votre chemin.» ●735. medon o farda mont en (lire : em) zro. ●(17--) EN 1429. me sou e vond em sro, tr. «je vais m'en aller.»
●(c.1825-1830) AJC 5237. henes a gemeras da aversac pa negoud nestro. ●(1850) JAC 42. Gant ho permission, ni a ya en hon tro. ●(1869) FHB 253/349b. he c'hlac'har a vianeaz hag a ieas tre en he zro. ●(1877) BSA 134. ar c'hlenvet a zo eat en he dro.
●(1902) PIGO I 163. mac'h in 'n em zro ! ●210. Hirie neuze ec'h efomp en-dro ? ●(1903) MBJJ 312. renkout a rafe Frans ober he fak ha mont endro. ●(1922) FHAB C'hwevrer 47. Pa garo ez ai endro. ●(1925) CHIM 8. Grêt promese d'it da zimezi, ha mont endro ha tremen hep rei kelou. ●11. Pa oamp kas gwelet ac'hanout o chom, e oas êt n'ez tro. ●(1928) BFSA 90. Pa voe aet ar breur Ael en-dro, e pleustras al laeron e gomzou.
(7) (en plt du temps) Mont en-dro : passer.
●(1910) MAKE 109. Teir zizun benna a oa aet en o zro. ●(1923) KNOL 16. An amzer a yeas en dro. ●(1932) FHAB Gwengolo 369. ez a an amzer endro ha ne ouezer hano ken a vez deuet ar mare da aoza koan.
(8) Bezañ en-dro : être de retour.
●(1928) FHAB Eost 291. Eur pennad goude edo en dro gand ar maen aour.
(9) Kas ub. en-dro : renvoyer qqn.
●(18--) AID 372. Me ho casso en o trou, tout, tr. «je vous renverrai tous.»
●(1912) MMPM 28. evit kass Satan en he dro ha terri kounnar ar barner.
II. Loc. prép.
(1) En-dro da : autour de.
●(1727) HB 533-534. abalamour ma ema hoc'h adversour an Droucsperet o rodal endro deoc'h.
●(1869) FHB 239/235b. ar gamz en dro d'ho c'horf. ●(1872) ROU 77a. La mer les cerna, tr. «Ar mor a goulmas en dro dezo.» ●(18--) SBI II 190. Eur c'harcan aour pe berlès a vò en dro d'he gouc, tr. «Un collier d'or ou de perles fera le tour de son cou.»
●(1902) PIGO I 139. e zilhad a zul a-stlabe en-dro d'e wele. ●(1926) FHAB Gouere 260. evel bannou sklerijenn a oa en-dro d'e benn. ●(1937) LZBl Genver/C'hwevrer 29. N'o deus emmel ebet gant ar pez a dremen en-dro d'ezho.
(2) Bezañ en-dro da : s'occuper de.
●(1964) KTMR 36. edom on-daou endro d'ar patatez, unan o tenna hag egile o tibab.
(3) (en plt d'une maladie) Bezañ en-dro da ub. : tourmenter qqn.
●(1908) PIGO ii 17. Al laerez a zo en-dro d'in.
(4) Ober en-dro d'ub. : insister auprès de qqn.
●(1884) LZBt Meurzh 49. Ann Eskop hag ann Tado n' euz gret kement en dro d'in mar renkan zenti.
(5) Ober en-dro d'ub. : s'occuper de.
●(1922) EMAR 39. Aketus, bep nozvez, d'ober en-dro d'e zaout.
III. Épith. Dañs en-dro =
●(1912) KANNgwital 111/108. Ober eur gavoten, eun danz en dro en eur gana eur zoun gae benag, an dra-ze ne ket difennet.
► [form. combinées]
S2 en-dro dit.
●(1924) ZAMA 11. D’it da glask, eme Bentudi. Sell, klask en-dro d’it.
S3f en-dro dezhi.
●(1944) ATST 52. Mari a laoskas ur c’hri, hag a stardas al liñserioù en-dro dezhi. ●(1978) BRUDn 19/9. Ne oa ket homañ eul loen-korn bennag, med eun tamm koad, eur ganell goz bet neud endro dezi gwechall, faoutet, biskornet, distammet hag eur gwiskad kratouz warni.
S3m en-dro dezhañ.
●(1963) LLMM 99/268. Ne wele en-dro dezhañ nemet trubarded.
P1 en-dro deomp/dimp.
●(1957) AMAH 224. rak dibaot a-walc’h e tournie an tabut en-dro dimp. ●(1970) TDBP I 164. Aman n’eus ken med tud a feson en-dro deom, tr. « Ici il n’y a que d’honnêtes gens autour de nous. »
P2 en-dro deoc’h.
●(1907) MVET 118. p’edo hoc’h holl vugale en-dro d’eoc’h.
P3 en-dro dezho/dezhe.
●(1925) BILZ 73. Hag ar vein a frone en-dro d’ê hag a-wechou war o c’hroc’hen. ●(1954) VAZA 157. hag en-dro dezho gwellañ ha niverusañ skouadrenn Rusia.