m./f., adv. & prép. –où
I. M./F.
(1) Face, visage.
●(1499) Ca 82a. Facc. g. visaige. ●(1580) G 1119. Dyrac hon face e dyplascas / dech gant anquen ez tremenas, tr. «Devant notre face elle décéda, / Hier avec souffrance elle trépassa.» ●(1633) Nom 18b. Facies : face : fas.
●(1659) SCger 55a. face, tr. «facç.» ●147b. façç, tr. «face.» ●(1732) GReg 109b. Il a le visage tout bouffi, tr. «coënv a so èn e façz.» ●(1787) PT 82. Ur vlaoah é gùélét face Jésus. ●(1790) MG 283. Er Belêg e huéh tair-gùéh é henal ar face er hroaidur. ●(17--) EN 889. a dreus des fas marmous, tr. «à travers ta face de singe.» ●2815. migorn efas, tr. «le cartilage de sa face.»
●(1818) HJC 342. lod e flastai tauleu dorn doh i face. ●(1838) OVD 75. é face amiable. ●(1849) LLB 1890. ou fas e zou kriset. ●(1861) BSJ 11. ne mès chet distroeit me face a zoh er ré em argarhé hag e scopé doh-ein. ●14. goleit ag ur scop vil e dauleint a vêgad ar é face.
●(1902) PIGO I 191. e oa kizellet eur fas den.
(2) Ober fas vat da ub. : faire bonne figure à qqn.
●(1902) PIGO I 197. Ouz taol, e oe gret fas vad d'ê pen-da-ben gant an otro hag e verc'h.
(3) Reiñ fas da : faire face à.
●(c.1825/30) AJC 5860. neuse e conmanchomb rein fas fidel don enemÿ.
(4) E fas : de face.
●(1854) MMM 113. Evit dont a benn eus an adversour, e ranqer en attaqi en ê fas ha non pas dont a drén. ●251. da vesa va adversour ha da sevel em fas. ●(1860) BAL 64. Ar pec'heur (…) a deu d'am difiout dirazon, em fass.
(5) Façade.
●(1908) FHAB Mae 133. ar c'hinvi n'o deus ket bet amzer c'hoas da denvalaat he fas.
II. Adv. A-fas : en face.
●(1834) SIM 200. Mar deus unan benac na ellit qet sellet a faç.
III. Loc. prép. A-fas da : en face de.
●(1872) ROU 99b. Être vis-àvis, tr. «beza a fass da.» ●108a. Vis-à-vis, tr. «a fass da.» ●(1880) SAB 91. Peur e tigoezin-me a vel, a fass d'am Doue. ●(1896) LZBt Meurzh 26. Mont a re a fas d'an dorfetourien.
●(1961) BAHE 27/11. evit ma chomfe a-fas d'an dud. ●(1973) KOBL 185. (Plougerne) a-fas da di François-Marie ar Gouarner.
►[form. comb.]
S3m a-fas dezhañ
●(1854) MMM 103. A faç desân e velas adarre Jesus.
IV.
(1) Reiñ fas da : tenir tête.
●(1825-1830) AJC 5860 (Go) J. Conan. Neuse e commanchomb rein fas fidel don enemÿ, tr. «Alors nous commençâmes à tenir tête sérieusement à l'ennemi.»
(2) Kavout fas koad : avoir mauvais accueil.
●(1936) IVGA 111 (Ki) Y. Drezen. Bet e oa e Paris, er Bureviou, ha kavet en doa fas koad. ●(1955) LLMM 50/61 (Ki) A. Heusaff. «Kavet em eus fas koad» : ne oa den er gêr. ●(1976) KOYO 8 (Ki) Y. Gwilhamot. Ken sioul e-giz ma oa an traoù e oa eñ kroget da soñjal en doa kavet fas-koad.
(3) Ober fasoù koad ouzh ub. : donner un mlauvais accueil à qqun.
●(1932) BRTG 10 (G) J. M. Héneu. kaer e vezè obér faseu koed dohti.
(4) Ober fasoù du ouzh ub. : mal recevoir qqun.
●(1914) DIHU 108/87 (G) Tujen er Halvé. kaer e vezé gobér faseu du dohti.
(5) Kaour dir war e fas : voir dir.
(6) Bezañ fas rous ouzh ub. : voir rous.