f. ferc'hier
I.
A. (agriculture) Fourche.
●(1499) Ca 86a. Forch. g. fourche. l. hec furca / ce. ●(c.1500) Cb 87a. Forch. g. fourche. ●g. fourches. b. ferchieur. ●g. porte fourche. bri. douguer da forch. ●(1633) Nom 84b. Fœnum furcillis versare : tourner le foin auec les fourches : eaustiff foüen, treiff an foüen gant ferchyer. ●173a-b. Rutabulum : rouable, patroüille, fourgon : perchen forn, forch da plantaff an queuneut en forn. ●178a. Furca : fourche : forch. ●Tridens : fourche à trois dents : vn forch try-besecq.
●(1659) SCger 59b. fourche, tr. «forc'h p. ferc'hier.» ●148b. forc'h p. ferc'hier, tr. «fourche.»
●(1849) LLB 915. hou forh ha hou pégel. ●940. ged ferhier deu viz, bouljet hoah hou toareg. ●(1876) TDE.BF 799. Unan o tastum gant ar rastell, eunn all o vanna gant ar forc'h. ●(1877) EKG I 273. digas gantho fuziliou, freier, eskennou-prad ha kement tra a c'helle terri ho fenn ouc'h ar republikaned. ●274. pep hini a grogaz enn he fuzil. Ar re n'o doa ket, a deue gantho freier-houarn, eskennou-prad ha filc'hier. ●283. ar re n'o doa nemed ferier, eskennou-prad pe filc'her, a lamme var ar zitoianed. ●(1899) BSEc xxxvii 157 / KRL 22. Lakat piz er zohier gant ar vorc'h, pe zerro piz gand ar vorc'h, tr. «Prendre son temps ; faire une besogne quelconque d'une façon inintelligente, ridicule.» ●(18--) SAQ II 12. dant eur forc'h houarn.
●(1915) HBPR 92. Gantho oa freier-houarn ha freillou. ●151. Gant lod oa fusuillou, gant lod all freillou, freier houarn ha bizier. ●(1936) PRBD 49-50. ar bastored a ya d'ezan gant fereier.
B. (marine)
(1) Fourcat.
●(1732) GReg 652a. Fourcas, tr. «Forc'h.»
(2) (pêche) Bazh-forc'h : foène.
●(1904) KZVr 356 - 04/09/04. Baz-forc'h, eur seurt forc'h da besketa lized (pe plaised). ●(1914) KZVr 75 - 09/08/14. Baz-forc'h, tr. «foène, trident pour pêcher les plies. Milin.»
C.
(1) (géographie) Confluent.
●(1732) GReg 195b. Confluent, le lieux ou deux rivières se joignent, & mêlent leurs eaux, tr. «forc'h diou stær. p. feryer.»
(2) péjor. Ur forc'h a : une saleté de.
●(1935) BREI 420/1b. eur forc'h a gazetennig vihan, moulet e Roazon, binim enni.
D. (histoire) Fourches patibulaires.
●(c.1500) Cb 87a. condempne aux fourches. bri. barnet da bezaff crouguet en ferchieur.
E. Loc. adv. Diwar-forc’h (marque de moutons, Ouessant).
●(1985) OUIS 190note. extrémité de l’oreille coupée : le mouton est diwar plean si la coupure monte droit, diwar skelp si elle est taillée en oblique et diwar forc’h si elle dessine un V.
II. (en plt de qqn)
(1) Femme sans ordre.
●(1919) KZVr 355 - 21/12/19. Forc'h, tr. «femme sans ordre.»
(2) par ext. Putain.
●(1958) BRUD 3/19. Ra 'z in buan pell diouz an ti-mañ d'ober va forc'h.
III.
(1) Bezañ forc'h war e stal : faire faillite. Cf. foar ?
●(1922) IATA 16 *Alan Yann. Hennez ne vezo ket forc'h var he stal.
(2) Gwisket evel ur forc'h : mal habillé(e).
●(1931) VALL 443. Mal habillée (sans ordre, sans goût) tr. F. Vallée «gwisket evel ur forc'h.» ●(1942) VALLsup 75. Mal attifée, tr. F. Vallée «plac'h gwisket evel eur forc'h.»
(3) (Treut, moan) evel troad ar forc'h hir : très maigre.
●(1949) KROB 18-19/4 *Petromig. Ma vefe ret da laouig ar C'had, teo evel eur varrikenn, lakaat bragou Per ar Skeul, treut ha moan evel troad ar forc'h hir, Laouig a vefe, sur, tapet dezañ e benn...
(4) Treut evel pav koad ur forc'h houarn : très maigre.
●(1910) MAKE 60 E. Crocq. Unan eus al lakepoted, an hini brasa, e hano Lanig, bras, mes sec'h ha treudik evel pao koad eur forc'h-houarn.