v.
I. V. tr. d. Laver.
(1) [le complément est la chose à laver]
●(14--) N 985-986. Guelchi a mennaff quentaf pret / Breman hep nac ma daoulaguat, tr. «Je veux laver tout d'abord / Maintenant, sans plaisanterie, mes yeux.» ●(1499) Ca 102a. Guelchiff. g. lauer. ●(1530) J p. 19b. Treit e disquiblyen / A golchas, tr. «Et lavas les pieds de ses disciples.» ●51b. Pe dre atret na pe dre stat / Ez golchech ma treit me seuen, tr. «comment, par quel abaissement me laveriez-vous les pieds, à moi ?» ●(1621) Mc 111. euel à geure Mary Madalen, pan deuz da guelchy treit hon saluer. ●112. pan guelchas treit é disquipyen. ●(1633) Nom 121b. Oesypum, solox, lana, olca : suin de laine : lard an gloan, an lard á vez en glan pa vez ep ez goualchiff. ●157b-158a. Prolubrum, malluuium, truellum : bassin à lauer les mains : plat goualcher, plat pe bassin euit goüalchiff an daouarn. ●240b. Lacus : lieu public, où on laue chemises & linges : vn lenn puplic en læch ma goualcher an dilladou.
●(17--) ST 186. Da netaat ar steen, da walc'hi al listri, tr. «de frotter les plats d'étain, et de laver la vaisselle.»
●(1878) EKG II 24. en em lakiz da goalc'hi va morzed.
●(1925) FHAB Gwengolo 335. gwalc'hi ar c'henou pe c'hourgouliat anezi gantan.
►absol.
●(1829) HBM 2. ar vreg côs-ont zo o voalc'hi el lenn.
●(1907) PERS 140. griat, ober stam, goalc'hi, fera. ●(1909) KTLR 209. o tremen abiou eur c'handi hag a oa kalz merc'hed o c'hoalc'hi enhan. ●(1928) LEAN 63. o skuba, o walc'hi. ●(1974) SKVT III 147. va mamm 'ya ivez, bep lun, da boull Kanaped, da walc'hiñ.
►[empl. comme subst.]
●(1907) FHAB Eost 189. an eva hag ar goalc'hi. ●(1911) BUAZperrot 72. nemed eur goalc'hi d'e gorf bep an amzer. ●(1913) FHAB Gwengolo 277. mont en dour da ober eun distana hag eur goalc'hi d'o c'horf.
►sens fig.
●(17--) TE 13. golhein en doar a dorfæteu bugalé Adam.
●(1877) EKG I 49. evit goalc'hi ho c'houstianz. ●(1894) BUZmornik 221. mes goalc'hi a eure ar faotou-ze dre an daelou euz eur guir binijenn.
●(1852) MML 16. hon goalc'hîn deus hon fec'hejo.
(2) [le complément est la chose qui salit]
●(1612) Cnf 67b. guelchiff ma holl indigniteou.
●(17--) TE 14. er Vadeiènt péhani e olh hur péhedeu.
●(1862) JKS.lam 577. ra zeuio ho koad d'am lakaat glann ha da walc'hi ar fank en deuz saotret ar zae eured ho poa roet d'in em badisiant.
(3) plais. Gwalc'hiñ e letern : se baigner.
●(1970) BHAF 157. mont da walhi o leterniou er mor. ●237. touristed 'zo ha ne vefont ket gwelet, peogwir n'eus ket peadra da walhi deze o leterniou. ●(1975) BAHE 87/11. e Traoñ-ar-Pont, e-lec'h n'eo ket don, e krog peurvuiañ ar re vihan da walc'hiñ o leternioù.
II. V. intr. Être en train d'être lavé.
●(1984) EBSY 104. (Sant-Ivi) keit vo ho tilhad 'walc'hiñ, tr. «pendant que votre linge en train d'être lavé.»
III. V. pron. réfl. En em walc'hiñ.
(1) Se laver.
●(1633) Nom 135a. Balneum, balneæ, balineum : bain : bayn, vn læch da neu, pe den em goualchiff. ●Lauacrum, nymphæum : lieu à se lauer : læch den em goualchiff. ●Solium : baignoir, cuue à se baigner : baynnoüer, beaul den em goualchiff. ●157b. Labrum, labrum eluacrum : vne tinne où l'on nettoye les ordures : vn guibell, vn beuul den em goualchiff.
●(18--) SAQ II 280. Eun den a oa, eur veach, oc'h en em c'hoalc'hi.
●(1902) PIGO I 30. hag ec'h eaz d'ar feunteun da 'n em walc'hi. ●(1903) MBJJ 36. d'en em oalc'hi ha d'en em wiskan. ●(1907) AVKA 176. Et on, n-am oalc'het on, hag e welan skler. ●(1911) BUAZperrot 366. rei a reas d'ezan peadra d'en em oalc'hi.
(2) Se baigner, nager.
●(1867) BUE 144. en em woalc'hin enn gwaz-vor al Leger.
●(1921) PGAZ 45. Mont a rejont, eun dervez var an hanv, goude lein, d'en em voalc'hi e lenn an Nidel.
IV.
(1) Gwalc'hiñ an eil dorn gant egile : voir dorn.
(2) Gwalc'hiñ e zaouarn da ub. : voir daouarn.
(3) Gwalc'hiñ e gorzailhenn da ub. : voir korzailhenn.
(4) Gwalc’hiñ e gorzenn : voir korzenn.
(5) Gwalc’hiñ gros saeoù : voir sae.