prép. & adv.
I. Loc. prép.
A. spat.
(1) Le long de.
●(1792) HS 60. int e gouéhass é tehèt treit Jojep. ●307. int e hum brézantai é tehèt enn n'or ag enn Iliss.
●(1860) BAL 184. pa reoc'h baleou var bord ar mor et-a-et an aod.
●(1907) DRSP 15. son ha youc'h eted an hent ganto. ●(1909) KTLR 185. he vevel a ieaz e teid ar ster. ●(1922) IATA 24. eted ar strejou. ●(1923) KNOL 266. Ha setu-hen o vont eteid ar stêr. ●280. e zac'h eteid d'e gof beteg e c'hronj. ●(1923) ADML 66. eted an aod. ●(1934) PONT 38. e teid ster al Loar.
(2) Hed-da-hed gant : tout le long de.
●(1924) ARVG Eost 179. hed-ha-hed gant ribl ar mor. ●(1933) ALBR 78. hed-a-hed gant an hent a heuilhje kannad ar Pab. ●(1933) MMPA 58. Hed-da-hed gant an hent-se. ●(1935) DIHU 283/205. Oeit é hor sudarded d'obér un hent hed ha hed get tor en dosten. ●(1938) DIHU 320/28. hed ha hed get er ganol. ●(1939) KOLM 43. hed ha hed get é hent.
(3) Hed-da-hed da : tout le long de.
●(1792) HS 137. er châs e hum laquass de limpat er gouait e ridai hèt-à-hèt d'er hoèt ag é garroche. ●(17--) VO 56. Er gùé e oai neoah arranquét én ur fæçon ma hoai un afin a aléieu tihoèl hèt-ha-hèt d'en davalèn. ●(17--) TE 65. hæt-ha-hæd d'er riviér.
●(1861) BSJ 308. monnèt dré en henteu ha hèd-ha-hèd d'er guerhér.
●(1929) MKRN 84. hed-ha-hed da grapenn Kerbos, tr. «le long de la côte de Kerbosse.»
B. temp.
(1) Hed-da-hed an amzer : de tout temps.
●(1920) KANNgwital 212/166. Rak biskoaz, eteit an amzer, ne zeuz bet guelet eun arme (...) kaout ar gounid. ●168. E dienez brassoc'h eo bet meur a vech, eteit an amzer. ●(1933) MMPA 71. derc'hel da bedi hed-da-hed an de. ●76. Hed-da-hed he buhe.
(2) Hed-da-hed da : tout le long de.
●(1935) DIHU 289/296. Hed ha hed d'hun déieu.
(3) Had-da-hed gant : tout le long de.
●(1939) KOLM 74. Hed ha hed get buhé Kolmkel.
C. sens fig.
(1) Tout le long de.
●(1935) ANTO xii. an taolennou-se, hadet stank hed-da-hed ar pajennou, hervez fantazi ar skrivagner.
(2) Kouezhañ hed-da-hed e gorf : tomber de tout son long.
●(1908) PIGO II 142. Ar jendarm a vranskellas 'vel eur ween troc'het rez d'he zroad hag a goueas hed-a-hed e gorf.
II. Loc. adv.
(1) spat. Tout du long.
●(1732) GReg 582b. Au long, tout au long, tr. «hed-da-hed.» ●Il l'a lû tout au long, tr. «Leennet èn deus-ê hed-da-hed.»
(2) temp. Entier.
●(1659) SCger 154a. het ahet, tr. «depuis le commencement iusques a la fin.» ●(1761) HBrezonec prefaç [2]. Ofiç an Anaon het-a-hed.
●(1862) JKS 68. eunn dervez hep-ken hed-da-hed. ●401. eur bloaz hed-da-hed. ●(1867) FHB 104/410b. e lavare ato ar chapeled hed-ha-hed. ●(1889) ISV 182. an deis varlerc'h hed ha hed. ●(18--) SAQ I 48. renta d'ezhan kount euz hor buhez hed-ha-hed.
(3) sens fig. Complètement.
●(1846) DGG 278-279. Ar re na ellont quet ober ar yun hed-ha-hed. ●(1857) LVH 171. A zivout er reihted hag er rannereah ag er mistérieu-men, nitra ne ziscoa splannoh arré er religion a grechéneah hèd-ha-hèd. ●(1869) FHB 253/374a. ar memez tra, hed-da-hed, evel en doa roet. ●(1877) EKG I 132. n'oun ket dibec'h hed-a-hed.
●(1909) KTLR 49. Ma c'hanavesfent, hed ha hed ho madou ! ●(1915) HBPR 228. Setu ama, hed ha hed, ar wirionez divar ho fenn.