v.
I. V. tr. d.
A. (en plt de qqn)
(1) Chanter.
●(1612) Cnf 42b. ober guersou, pé ho canaff. ●(1633) Nom 8a. Carmen nuptiale, coniugale : chanson nuptiale, ou quelque balade qu'on dit és nopces : an canoüen pe an bal pehiny á caner en euret. ●(1650) Nlou 33. Qvenomp Nouel da Ro'uen an ælez, / Ioaussamant, tr. «Chantons Noël au roi des anges, / Joyeusement.»
●(1659) SCger 22a. chanter, tr. «cana.» ●(1732) GReg 151a. Chanter, tr. «Cana. pr. canet. Van[netois] cañneiñ.» ●(17--) TE 77. cannein ur Hantiq a drugairé.
●(1821) SST 36. cannein gloër de Zoué. ●(1869) FHB 216/52a. o kana kanaouennou santel.
●(1903) EGBV 105. kañnein en aviél. ●(1926) FHAB Genver 35. n'o deus ket gellet ar strolladou kana pôz ebet. ●(1929) FHAB C'hwevrer 62. War gein eur balum (baleine) eo en devoa sant Brendan kanet oferenn ar zul Fask ! ●(1932) GUTO 44. é kañnal ur son. ●(1942) FHAB Mae/Mezheven 171. en eur gana kantikou. ●(1966) YDERrien 10c. Ma’peus c’hoant da glevet kanañ c’hoazh ar son-mañ.
►absol.
●(1499) Ca 30b. Canaff. g. chanter. ●31a. Canaff acordabl. g. chanter acordement et melodieusement. ●(c.1500) Cb 34a. g. chanter bas. b. canaff ysel. ●(1554) Moeam 2. deut en on canaff, tr. «venues en chantant.» ●(1575) M 1643-1644. mez pet da em preder / Oar penn an dezuez man, peaban ez caner, tr. «je te prie, réfléchis, / Pour ce jour au sujet duquel on chante (ici).» ●(1633) Nom 213b. Melos, numerus, modulatio, modulamen, modulatus : chant, melodie, chanter par mesure, mesure de musique : quan, meuleudy, canaff dre musur.
●(1923) FHAB C'hwevrer 64. Divadaoui a ris gant trouz moueziou o kana.
►[empl. comme subst.]
●(1931) FHAB Genver 34. bugale eleiz evid al lenn hag ar c'hana.
(2) Dire, proférer.
●(1732) GReg 532a. Dire des injures, tr. «cana cunugennou.»
II. V. intr.
A. (en plt d'animaux) Chanter, gazouiller.
●(1633) Nom 227b. Gallicinium : quand le coq chante : pa can an cocq.
●(1849) LLB 392. Mé kleuet é kanein er goukou. ●(18--) SAQ II 274. laboused o kana er bojennou.
●(1908) PIGO II 26. e-lec'h ma kane an evned. ●(1931) GUBI 11. Hemb arsaù, noz ha dé / E kañné er Grillan.
B. sens fig.
(1) Bruire comme quelque chose qui frit.
●(1908) FHAB Gwengolo 269. al lardouzen hag an toaz, an eil goude egile o kana var ar billig.
(2) Bruire comme un cours d'eau.
●(1910) MAKE 56. ar steriou hag ar c'haniou-dour a gane, a hiboude.
III.
(1) Kanañ ha c'hwitellat war un dro : ne pouvoir chanter et siffler en même temps.
●(1912) MELU XI 373 (T-Trevereg). On dit a Trévérec N'heller ket kanan ha c'houistellat war eun dro, on ne peut pas chanter et siffler en même temps.
(2) Kanañ ha c'hwitellat war un dro : brûler la chandelle par les deux bouts.
●(1912) MELU XI 373 (Go-Plouc'ha). Kanan ha c'houistellad war eun dro veut dire à Plouha : brûler la chandelle par les deux bouts.
(3) Mont da ganañ el lec'h ma vezer bet o toiñ : (?)
●(1912) MELU XI 403. Mont da ganan elec'h a veer bet o tôi, tr. E. Ernault «Aller chanter là où on a été faire le toit. Rec. Bourd.»
(4) Kas da ganañ : envoyer promener.
●(1931) VALL 265. Envoyer promener, tr. F. Vallée «kas da gana fam.» ●(1970) BHAF 87 (T) E. ar Barzhig. Klask a reas gouzoud ar rag, ar perag hag ar penaoz, med kae da gana !... ●253. Yann a gasas dezi, dampret e vije toud, ar bromesa da jom hiviziken heb eva eun dakenn win. Med kae da gana ! Netra d'ober ! ●(1975) BAHE 87/12 (T) E. ar Barzhig. mes evit kerzhet, kae da ganañ, ha da beurbisat ! ●(1978) LLMM 186/25 (T) E. ar Barzhig. Met, kae da ganañ, nac'h a ris gant kement a nerzh (...) ken e voe ret lezel ac'hanon da vont.
(5) Kanañ kantikoù : voir kantikoù.
(6) Kanañ e Santa Maria da ub. : voir Santa Maria.
(7) Kanañ e begement da ub. : voir pegement.
(8) Kanañ ar mil seurt ruz da ub. : voir mil.
(9) Kanañ evel un eostig : voir eostig.
(10) Re abred e kan ho kilhog : voir kilhog.
(11) Re uhel e kan ho kilhog : voir kilhog.
(12) Kanañ war ton ar c'hrampouezh gwinizh : voir krampouezh.
(13) Klevet kanañ gwerz ar skouarnadoù : voir gwerz.
(14) Kanañ evel ur gastelodenn faout : voir kastelodenn.
(15) Kanañ evel faout ur votez : voir botez.
(16) Evel kanañ muzik er Roc'h : voir muzik.