v.
I. V. tr. d.
A.
(1) Frapper, battre.
●(1499) Ca 31b. Cannaff. g. battre. ●g. bastre o baton. b. cannaff gant baz. ●167a. sanz paine vide in cannaff. ●(c.1500) Cb 34b. g. bastre dung baston. b. cannaff gant baz. ●(1557) B I 367. Ne gouzffech vann (variante : rann) he cannaff, tr. «Vous ne sauriez la battre d'aucune façon.» ●380. Breman heb truez he canno / Heb neb neb abaff pa e caffo, tr. «Maintenant il la battra sans pitié et sans égard, quand il la trouvera.» ●(1612) Cnf 33a. An heny à cann è tat. ●(1650) Nlou 44. Hep enebran ez voé cannet, tr. «Sans égard il fut battu.» ●557. Hep enebrant ez voe cannet, tr. «sans égard il fut battu.»
●(1659) SCger 13b. batre, tr. «canna.»
►absol.
●(1612) Cnf 17a. An ré pe-ré à cann hac à laz.
●(1732) GReg 84b. Batre, frapper, maltraiter, tr. «canna. pr. cannet.»
●(18--) SAQ II 53. Eur mab a ganne he dad gant eur vaz.
(2) Battre, vaincre.
●(1732) GReg 254b. Défaire une armée, tr. «canna an adverouryen eus ar stadou.»
(3) Battre (du métal).
●(1633) Nom 248a. Æs ductile vel regulare : airain qui se frappe auec le marteau : arm á canner gant an morzol.
(4) Kannañ moneiz : battre, frapper (de la) monnaie.
●(1633) Nom 206a. Nummum percutere siganre, monetam cudere vel argentum, ferire pecuniam : battre, ou frapper monnoye : cannaff, squeïff pe ober mouneïz.
B. (domaine de la lessive)
(1) Blanchir, laver.
●(1752) PEll 118. Canna, tr. «blanchir, rendre ou devenir blanc ; participe Cannet, blanchi.»
●(1844) GBI I 8. O kanna 'r c'houez ez omp bet, tr. «Nous avons été faire la lessive.» ●(1857) HTB 53. kanna dilad. ●(1869) KTB.ms 14 p 37. eno a oa un douez, ha merc'hed o kanna dillad warnezhi.
●(1911) DIHU 72/265. Monet get el lienneu d'el len / Hag ou hannein hag ou disten.
►absol. Laver avec un battoir.
●(1935) BREI 424/4b. neve gouezet en dour, pa oa o kanna.
(2) Stank-kannañ : lavoir.
●(1935) BREI 433/4b. kouezet en eur stang-kannan. ●(1982) TKRH 105. Ar stank-kannañ.
(3) Stêr-gannañ : lavoir.
●(1982) PBLS 615. (Langoned) ar ster-kanno, tr. «le lavoir.»
(4) Lenn-gannañ : lavoir.
●(1877) BSA 236. eul lenn-ganna, hag endro d'ezhi ez oa eur c'hae bodennec. ●237. Mont a reont varzu al lenn-ganna.
●(1909) FHAB Eost 236. hag e voen soubet ha dizoubet ganto el lenn-ganna. ●(1933) FHAB Eost 322. e tal lenn-kanna Koatkeo.
(5) Poull-kannañ : lavoir.
●(1868) KMM 148. o vont a-biou d'ar poull-canna.
●(1924) FHAB Meurzh 101. er poull-kanna o walc'hi an dilhad pe o louza brud vat o nesa. ●(1934) FHAB C'hwevrer 51. o voalc'hi er poull-kanna.
C. sens fig.
(1) Kannañ e gouez da ub. : passer un savon à qqn.
●(1955) VBRU 50. Biken n'am bije kredet emañ e-touez an dudigoù ar c'hiz da gannañ e galleg o c'houez d'ar vourc'hizien.
(2) Kannañ e roched da ub. : passer un savon à qqn.
●(1949) LLMM 17/22. Daonet e vo kroc'hen va ene, kannañ a rin e roched da Erwan. ●(1962) LLMM 90/36-37. Galvit, mar plij, dre bell-gomzer an Uhel-Strollad, din da gannañ o roched d'an Aotrounez-se. ●(1965) BRUD 20/16. Ensellout ma ofiserien : evel ma ouzout, darn e vez red kanna o roched deze gwech ha gwech all.
(3) Kannañ e lostenn da ub. : passer un savon à qqn.
●(1959) TGPB 65. Met daoust din da vezañ en gortoz da glevout an eil-gabiten o kannañ e lostenn d’un intañv ken dibreder.
II. V. intr. Kannañ ouzh : se battre contre.
●(1849) LLB 1386. [Ean] E gann doh en ahuel.
III. V. pron.
A. V. pron. réci. En em gannañ.
(1) Se battre.
●(c.1500) Cb 23a. g. combattre des poingz. b. enem cannaff gant an noudournn sarret. ●(1633) Nom 185a. Hasta velitaris : lance de tournoy : lançc euit en em cannaff buhan ha scaff. ●193a. Impressionem facere : faire emprainte, assaillir : assail, en em cannaff mat hac æs.
●(1732) GReg 85a. Se batre, tr. «Em ganna. pr. em gannet.» ●Se batre à coups de poings, tr. «em ganna a daulyou dorn.»
●(1878) EKG II 142. o diviche ranket en emganna adarre. ●(1889) SFA 251. daou zen oc'h en em ganna.
●(1982) PPBA 44. (Argol) En em ganna ra ar zaout, tr. «Les vaches se battent.»
(2) En em gannañ a-enep ub. : se battre contre qqn.
●(1877) EKG I 293. ec'h en em lakechont d'en em ganna a vad a enep ar zoudarded.
(3) En em gannañ ouzh ub. : se battre contre qqn.
●(1869) SAG 163. Bep istant e rankomp enem ganna oud an droug-speret. ●(1878) EKG II 107. en em ganna adarre ouc'h Canclaux.
B. V. pron. réfl. En em gannañ : se battre, se frapper soi-même.
●(1633) Nom 215a-b. Planctus, plangor : grand deuil auec frappement : cauaou bras quen n'en em canner.
IV.
(1) Kannañ e roched da ub. : voir roched.
(2) Kannañ e gouez da ub. : voir kouez.
(3) kannañ evel ur sac'h en dour : voir sac'h.
(4) Reiñ bazh d'e gannañ : voir bazh.