m. & adv. –où
I. M.
A. Charretée, contenu, charge d'une charrette.
●(1633) Nom 99b. Lignorum vehis : voiture, charrettée, tomberelée : vn carrat pe vn carg coat pe queuneut.
●(1732) GReg 152b. Charge d'une charrette, tr. «Carrad. p. carradou.» ●154b. Charretée, tr. «Qarrad. p. qarradou.» ●Une charretée de bois de chauffage, tr. «Ur c'harrad qeuneud.» ●(1744) L'Arm 53a. Charge d'une charrette, tr. «Carratt.. deu. m.» ●(1868) GBI I 496. O welet seiz mab 'n un tiad / O vont d'ann douar 'n ur c'harrad ! tr. «En voyant sept fils d'une même maison, / Allant en terre dans une même charrette !»
●(1874) FHB 493/185b. eur c'harrat foen. ●(1877) BSA 148. bet o kerc'hat eur c'harrad canab evit ho lacaat da sec'ha. ●149. dibrada ac'hano eur c'harrad traou ken pounner. ●(c.1897) GUN.dihu 146/316. Ur pautr bihan e ioh hag e vah er harrad.
●(1907) PERS 22. karajou foenn. ●(1912) BUEV 10. karadeu foen. ●(1915) HBPR 135. pignad var eur c'harrad dillad fank o vond d'ar c'houez. ●(1933) ALBR 53. eur c'harrad keuneud.
B. sens fig.
(1) Quantité.
●(1732) GReg 835a. Il a un sac tout plein de ruses, tr. «ur c'harrad finiçzaou a so gandhâ.»
(2) Kaout re garrad : avoir un fardeau moral trop lourd.
●(1906) FHAB Gwengolo/Here 347. mes Victoire ne divije morse re garad.
II. Loc. adv. A-garradoù : par pleines charrettes.
●(1897) EST 13. Ha kentéh d'er sulér er hass a garradeu.
●(1941) FHAB Gouere/Eost 58. A-raok kas ho parresioniz a-garradou wardu ilizou pell.
III. Ober, tapañ ur c'harrad foenn, lann : se marier avant son aîné(e).
●(1926) FHAB Eost 301 (K) *Ar C'herne. Aman n'eus ano nemed eus ar c'harradou foenn-ze a ra ar breudeur an eil d'egile hag ar c'hoarezed an eil d'eben. Karrad’z eus ken alïes tro ma timez en eun ti ar breur pe ar c’hoar yaouank arôg an hini pe ar re gosa… Lezenn ar c’hoari eo eta ; ar re yaouank oc’h ober, ar re goz o tapa… (…) E Leon e leverer ober ur c’harrad lann. ●(1952) LLMM 31/58 (Ki-Douarnenez) P. Denez. En un tiegezh, pa zimez ar verc'h yaouankañ a-raok an hini henañ, e lavarer he deus bet an hini henañ karrad-foenn gant he c'hoar. ●(1989) PLOENEG P.-V. Kerloc'h (Ki). Ober karrad foenn : pa zimez ar c'hoar yaouankañ a-raok an hini goshañ.