v.
I. V. intr.
A.
(1) Reculer.
●(1878) EKG II 73. Jannet ha Manuel (…) a lakea an oll da giza ha da dec'het. ●(1883) MIL 214. ar C'hallaoued a ranke kiza.
●(1907) DRSP 21. Heb gellout o lakaat tamm ebed da giza.
(2) Kizañ a-raok, e-raok ub. : reculer devant qqn.
●(1877) EKG I 272. Kiza a rankchomp ive 'ta araok Canclaux hag he zoudarded.
●(1913) FHAB Meurzh 92. pevar miz zo, Turked a gav re d'ober ganto, hag a rank kiza en o raog.
(3) (pathologie) Cicatriser, se fermer, en plt d'une plaie.
●(1732) GReg 792a. Refermer, parlant d'une plaïe qui se guerit, tr. «Qiza. pr. qizet.» ●Sa plaïe se guerit, & se referme, tr. «Qiga, ha qiza a ra e c'houly.»
●(1857) CBF 76. kiza a ra brema, tr. «il se referme maintenant [panaris].» ●(1872) ROU 100a. Rentrer. En parlant d'un abcès, tr. «kiza.»
B. sens fig.
(1) Reculer.
●(14--) N 1855-1856. Me so gant terzien ancquenet / Ha hy quen jonisc, ne quis quet, tr. «Je suis tourmenté de la fièvre, / Et c'est une forte jaunisse, qui ne part pas.»
●(1900) MSJO 139. Arabad da hini ebet ac'hanoc'h (…) kiza dirag ar boan. ●(1907) FHAB Du 287. arabad kredi e ve ar gouarnamant o vont da giza. ●(1911) BUAZperrot 156. nak ar pedennou, nak ar gourdrouzou ne c'hellent ober d'ezan kiza. ●381. e leac'h kiza, nemed mont muioc'h mui var araok ne reas ken.
(2) Reculer dans une affaire engagée.
●(1922) IATA 24. Va affer zo sklear : Fanch ne gizo ket.
(3) S'émousser.
●(1857) GUG 173. Ha gùélet é quisein / Memb er hribleu hoarnet.
II. V. tr. d.
A. Épointer, émousser (un outil).
●(1732) GReg 333b. Émousser, reboucher le trenchant, tr. «Van[netois] qizeiñ.» ●(1744) L'Arm 139a. Epointer, tr. «Quisein ur beennhuêc bénac.»
●(1907) VBFV.bf 40b. kizein, v. a., tr. «émousser, épointer.»
B. sens fig.
(1) Émousser (peines, etc.)
●(1912) MMPM 21. Ar gwel ze a ioa awalc'h evit kiza ho glac'har. ●101. Neuz netra ker gallouduz hag an douzter : kiza ra ar strafilou essoc'h ha buhanoc'h eget na deu an dour da vouga an tân-gwall. ●145. da glask kiza eun tam he boaniou.
(2) Kizañ fri ub., e fri da ub. : rabattre la curiosité de qqn.
●(1914) DIHU 108/87. Ret e oé bet de vélèan en Toulplouz kizein fri Fanchon ha furat dehi. ●(1942) VALLsup 45b. Rabattre la curiosité (d'un importun), tr. «kiza e fri da u. b.»