f. –où
I.
(1) (Un) mot, (une) parole.
●(14--) Jer.ms 207. Rac compsou baut an rybault loux, tr. « Devant les paroles audacieuses du sale ribaud ». ●335. Comsou frez, tr. «Paroles claires.» ●(1499) Ca 42a. Comps doucc. g. doulce parole. ●Comps hacr. g. laide parole ou laide matiere ou parole faicte de chieffre. ●Comps polisset. g. locucion polie. ●(c.1500) Cb (d’après GMB 733). Comps outaff ehunan, tr. « parolle à soy mesmes. » ●(1612) Cnf 9b. compsou ouesseus ha vaen eguit dispos hac anclinaff da paillardiez. ●(1621) Mc 12. Lauaret em eux comsaou ven. ●(1633) Nom 1b. Libellus famosus : brocard, parole ignominieuse, libelle fameux : vn goüal coumps, vn coumps ifammus, vn libel scandalus. ●214a. Sermo : deuis, parole : diuis, coumps.
●(1659) SCger 81b. mot, tr. «comps.» ●(c.1680) NG 492. Cheleu er conseu-man. ●(1732) GReg 695b. Parole, tr. «Comps. p. compsyou.»
●(1879) GDI 34. dré hun honzeu. ●(18--) SAQ II 85. Diou gomz spountuz e meuz kavet da lenn.
●(1925) FHAB Genver 33. lavaret eur gomz vat da bep hini. ●(1926) FHAB Kerzu 443. en diou gomz hepken. ●(19--) LIAR 18. diou gomz : Ave Maria. ●(1958) BLBR 108/5. Eur gomz am-eus da lavared deoh. ●(1974) THBI 165. eur gomez. ●(1980) EBSB 41. (Ar vro vigoudenn) ar gomez, tr. «le mot.»
(2) Ar gomz : la parole.
●(1732) GReg 695a. Parler, le parler, la parole, le discours, tr. «Ar gomps.»
●(1933) MMPA 99. unan eus ar c'haeran donezonou hon eus bet digant Doue eo ar gomz.
(3) (grammaire) Discours.
●(c. 1501) Donoet 1-18. et hac ez dezreu an comps, tr. « et il commence le discours ».
(4) [au plur. après un art. ind.] Ur c'homzoù : des paroles.
●(17--) Cc 77. gant eur chomso fier, tr. «avec de fières paroles.»
●(18--) SAQ I 202. goude eun hevelep komzou, n'euz mui da respount nemet eun dra.
(5) [au plur. ou non] Mention.
●(1849) LLB 281-282. N'en des kin konz é ker (…) / Nameid a droieu kam er mab a Gerhuiton.
●(1912) BUAZpermoal $$$. Hag ar bugel-ze, ken dister da welet, oa komzou anezan, pevar mil bla a oa. ●(1920) FHAB Genver 211. E meur a artikl ez eus komz anezo.
(6) Komz dizolo : parole dévergondée.
●(18--) SAQ II 84. e klevont siouas ! re aliez, komzou dizolo...
(7) Komzoù besk : propos sans queue ni tête.
●(1959) TGPB 134. ur bern komzoù besk klevet ganin dek, kant ha mil gwech.
(8) Komzoù c’hwerv : paroles amères, dépitées.
●(1905) KANngalon Eost 462. rebech dezho ho mankou gant komzou c'huero. ●(1906) KANngalon Genver 20. komzou c'houero, hag a rafe d'an nessa kounnari goassoc'h c'hoaz.
(9) Komzoù goullo : paroles dépourvues de sens.
●(1862) JKS 303. komziou goullo ann dud.
●(1936) PRBD 131. Setu aze, eur bern rambreou, komzou goullo !
(10) Hervez ho komz : suivant ce que vous avez dit.
●(1821) SST 35. revou groeit dein hervé hou conze.
(11) E berr gomzoù : en peu de mots.
●(1850) MOY 216. en bêr gomzou. ●(1878) EKG II 151. Kals traou, e berr gomzou, kabiten. ●(1894) BUZmornik 301. e berr gomzou.
●(1906) KPSA 214. e berr gomzou.
(12) Bout edan komzoù an dud : être victime de ragots.
●(1790) PEdenneu 96. guet eun a voud idan conzeu en dud.
(13) Ober e gomz : faire ce que l'on a dit, tenir sa parole.
●(1878) EKG II 318. mall gant-ho klevet ar Berthou oc'h ober he gomz.
(14) Ober diouzh komzoù ub. : se conformer aux paroles de qqn.
●(1911) BUAZperrot 20. Selaouomp eta gant evez komzou Doue ha greomp diouto piz.
II. Lonkañ komzoù ub. evel krampouezh lardet : voir krampouezh.