f. –où
I. (religion)
(1) Prière.
●(14--) N 150. Dre cals azrec me az requet / ez vezo cleuet ma pedenn, tr. «Avec un grand repentir, je te demande d'écouter ma prière.» ●(1499) Ca 154a. Pedenn. g. priere / ou intercession. ●158a. g. priere. b. pedenn. ●(1612) Cnf 69b. meuledyou, pedennou hac oresonou. ●(1633) Nom 199b. Funus, exequiæ, inferiæ, solennia funerum, iusta exequiarum : obseques, funerailles : an execou, an solenniteou hac an pedennou á grær da pidiff gant an re maru.
●(1659) SCger 97a. priere, tr. «peden.» ●164a. peden, tr. «priere.» ●(c.1680) NG 851. peden na ores(on). ●(1727) HB 64. Ar beden a so admirabl. ●(1732) GReg 754a. Priere, tr. «Pedenn. p. pedennou. Van[netois] pedeenn. p. pedennëu.»
●(1849) LLB 174. Lod ar ou bizièd e lar ou fedeneu. ●(1860) BAL 23. evit ober pedenn a galon. ●(1878) EKG II 13. Goude hor pedennou.
●(1905) KANngalon Mae 393. na lavare morse peden, ha ne veze en offeren ebed. ●(1907) KANngalon Mezheven 413. Ar pedennou birvidika ne dalont ket eun oferen heuliet mad. ●(1907) PERS 69. lavaret he bedennou. ●(1911) BUAZperrot 8. pedennou birvidik ha pinijennou kalet. ●184. pedennou an abadez eo o deuz miret ouzin da vont da goll. ●(1915) HBPR 53. pedennou birvidik varzu ar baradoz. ●(1921) BUFA 1. hé fedenneu gredus. ●32. é bedenneu gredusan.
(2) Marmotat, drailhañ pedennoù : marmotter, marmonner des prières.
●(1834) SIM 266. pe a varmote pedennou. ●(1869) FHB 240/242a. Ar bedenn diouz ar mintin ha diouz noz (...) na reer nemed ho drailla pe ho galoupat. ●(1882) BAR 220. bressa ha drailla eur maread pedenou gant eur speret o redek du-ma du-hont.
●(1903) MBJJ 258. eur bagad Arabed (...) hag a drailh pedenno gant eur vouez garmus. ●(1928) FHAB Ebrel 122. da zua gand an naon ha da zrailha pedennou.
(3) Bezañ mat d'ar bedenn : prier souvent et régulièrement.
●(1882) BAR 243. Mad e oe d'ar beden ha bep sul (...) e lavare ar Rozera.
(4) Pedenn vras : la grande prière du soir.
●(1916) KANNlandunvez 64/465. Dioc’h ar pardaez, ar famill abez en em asamblo evit ober a-unan ar beden vraz.
II. (sens profanes)
(1) Pedenn gleiz : imprécation.
●(1931) VALL 378b. Imprécation, tr. «pedenn gleiz fam.»
(2) Pedenn Gerne : juron.
●(1867) FHB 140/285a. pa gleviz an hini a oa var va lerc'h o loskel eur beden guerne eur (lire : euz) ar re gaëra.
(3) Mont war bedenn ar Sul : mourir.
●(1978) EMGI 72. Ne oan ket aet war bedenn ar sul, a-benn neuze zoken e oan pare.
(4) Bezañ war he fedennoù : être enceinte.
●(1966) BRUD 30/16. Me 'zo... evel ma vez lavaret du-ze e Breiz, me 'zo «war ma fedennou», abaoe tri miz... ●(1977) DAHG 47. pevar miz 'zo hepken emañ ar Rouanez war he fedennoù.
(5) Ober ar bedenn da ub. : inviter qqn.
●(1836) FLF 2. Raz qær a reas ar beden / D'e vreur o chom var ar mæs / Da zebri gantan fritaden / Quilheryet assambles.