n. de l. Pont-Croix.
I. Pontekroaz.
●(1834) SIM 146. tost da Pontecroas. ●(1865) FHB 29/b. E c’hoar a voelaz dezàn ; e zaou vreur a voelaz ; / Clevet eo bed ho c’hirvoud, scolerien Ponte-Croaz. ●(1890) MOA 25a. Ponte-Kroaz.
●(1904) BOBL 19 novembre 9/2d. Marc’had Pontekroaz. ●(1910) MAKE 60. pa oen kaset da skolaj Pont-e-Kroaz. ●(1913) FHAB Gwengolo 271. seminer bihan Ponte-Kroaz. ●(1924) ZAMA 137. Yaouankik e oan c'hoaz pa voen kaset da skolaj Pont-e-Kroaz, da derri va fenn gant latin ha gregach. ●(1927) KANNgwital 299/94. great e studi e Pounte-Kroas. ●(1932) KELD 70. Pont-e-Kroaz. ●(1977) COCS 230. Dastumet e Pontekroaz gand R. Gargadennec.
►Pont-Kroaz.
●(1847) FVR 201. Pont-Kroaz, [a deuaz] Pont-Frank. ●(1865) FHB 2/16a. D’ar guener 10, Pont-Croas, da 10 heur. ●(1878) SVE 965. Personn Pont-Kroaz a zo mestr skolaer. ●(1890) MOA 25a. Pont-Kroaz.
●(1905) ALMA 65. Pont-Kroaz. ●(1931) FHAB C'houevrer 48. ez eas d'ober misionou e Pont-Kroaz, Landudek, Beuzek-Kap-Sizun, Mahalon, Tourc'h.
►Ar Pont.
●(1863) ST 6. Ar Pont hag ar Faouet, ha Kemper-Kaourantin. ●(1868) FHB 164/61a. Ar gear-ze eo kear ar Pont. ●(1876) BJM 54. eus Douarnenez, Poullan, ha beteg eus ar Pont. ●(1882) SVE 218. Ia, ia, ia ! d’ar Pont... ●(1890) MOA 25a. Ar-Pont (...) Ar Pount.
●(1905) ALMA 18. e kanton ar Pont, an aotr. Piriou a en em dennaz ivez. ●(1921) PGAZ 7. araog ma ieaz da skol vraz ar Pount. ●(1924) ZAMA 55. mont da gerc'hat Kontelvraz, kiger ar Pont, evit diskroc'henna Moumoutig. ●(1925) FHAB Du 429. eun nozvez vat ive evit diyalc’ha piou bennak a dremeno divezat o tont eus foar ar Pont ! ●(1931) FHAB Mae/168. ha ma c'helle Tregeriz lavaret : trist evel Doue Pleuveur, Kerneviz o divije gellet lavaret ivez : trist evel aotrou ar Pont. ●(1977) COCS 171. Tonton Jean-Pierre Bontonou deus ar Pont. ●(1986) HYZH 169/124-125. un den a oa aet da foar ar Pont gant ur pennad ha oa deut en-dro d'ar gêr gant ur revriad. ●131. ar Pont, ar Ponn : Pont-Croix.
►(appellation de l’époque révolutionniare) Pont-Frank.
●(1847) FVR 201. Pont-Kroaz, [a deuaz] Pont-Frank.
II.
(1) Dicton.
●(1878) SVE 965. Personn Pont-Kroaz a zo mestr skolaer.
(2) Formule pour les enfants.
●(1882) SVE 218. Ia, ia, ia ! d'ar Pont... / Da Bon'-'n-Abbat e renker mont, / Da glask brignon d'ann intron / A n-euz droug en he c'halon.
●(1975) BRUD 50/13. Ya ! ya ! ya ! D'ar Pont, / Da Bont 'n Abad e ranker mond, / Da glask brignon d'an Itron / He-deus droug en he halon.
(3) Formule pour les enfants.
●(1882) SVE 218. Ia, da Gemper, ia d'ar Pont... / Da Bon'-'n-Abbat e renker mont / Da vit brignon hag halon, / Da ober souben d'ann intron.
●(1975) BRUD 50/13. Ya, da Gemper, ya d'ar Pont, / Da Bont 'n Abad e ranker mond / David brignon hag halon (holen) / Da ober soubenn d'an Itron.
(4) Formule pour faire sauter les enfants sur les genoux.
●(1957) SKOL 5/13/72. Hei da Gemper, hei d'ar Pont ! / Da Bont-'n-Abad 'ranker mont, / Da glask amann d'an Itron / Eus diwar ar maez, / Na gav ket mat soubenn al laezh. ●(1975) BRUD 50/9. Hei da Gemper, hei d'ar Pont ! / Da Bont 'n Abad ranker mond, / Da glask amann d'an Itron / Euz diwar ar maez, / Na gav ked mad soubenn al laez.
(5) Formule pour les enfants.
●(1882) SVE 218. Ia, da Gemper, ia, d'ar Pont... / Da Boul-Dahu 'renker mont / Da glask bara d'ann intron / A n-euz droug en he c'halon.
(6) Dicton.
●(1986) HYZH 167-168/26. d'un bord à l'autre du Gwaien les gosses s'insultaient : "da zaou da zaou / kost ar meneier / chakañ laou!" – "Paotred ar Pont / da dri da dri / kost ar meneier / chakañ pri".
III. [Toponymie locale]
●(1969) LLMM 137/429. Ar batimañtoù-kenwerzh a zeue el laez penn-da-benn gant ar c'han, ar ganol ma kavit gwelloc'h betek Pont Keridreu, traoñ kêr. Ul lec'h anvet neuze "Porzh al Listri" gant an dud. ●137/430. Ken pinvidik e oa tud ar Pont gwechall-gozh mar deo bet savet ganto un iliz kaer, hini Itron Varia Roskudon. ●(1986) HYZH 169/85. Kermalero : nom de deux villages; celui de Pont-Croix se prononce [kεrvaldro].