f. –ed, -où
I. (religion) Sainte.
●(1576) Cath p. 1. bvhez an itron sanctes Cathell, tr. «la vie de madame sainte Catherine.» ●(1612) Cnf 69a. ves an holl sent, ha santeset ves an baradoes. ●(1621) Mc 62. an demorant an Sent han santesou.
●(1659) SCger 107b. Saincte, tr. «Santés.» ●170b. santés, tr. «sainte.» ●(1727) HB 558. guers Santes Barba. ●(1732) GReg 839a. Sainte, qui est canonisée, tr. «Santès. p. santesed.» ●(1790) Ismar 407. guæd a nehai e eèllehai bout Sænt ha Santezèt bras ! ●(1792) CAg 124. Ha meritt acqùittus er Sænt ha Santezet.
●(1844) DMB 62. er santès benighet. ●(1849) LLB 1936. er Sent ha Santezed. ●(1869) FHB 227/143b. Ar Santez eta, beiet o velet poaniou ar bobl. ●(1877) BSA 123. ar c'habiten en devoa goapeat santes Anna.
●(1902) MBKJ 158. Santez Thereza, lakeat e renk Doktored ann Iliz. ●(1903) EGBV 106. gouil santéz Anna. ●(1907) PERS 353. an dervez ma'z eo bet santez Philomena en em ziskuezet d'ezhan. ●(1911) BUAZperrot 36. e skoaz evit an eil gwech var dor santez Martha hag e kavas digemer.
II. [en composition]
A. (botanique)
(1) Louzaouenn, bleuñv-santez-Barba =
●(1931) GWAL 136-137/424. (kornbro Perroz, Treger-Vras) Bleuñv-kurunou : bleuñv Santez Barba. ●(1933) OALD 45/216. Louzaouen santez Barba, tr. «Barbarée vulgaire.»
(2) Louzaouenn-santez-Apolina =
●(1933) OALD 45/216. Louzaouen santez Apollina, tr. «Jusquiame noire.» ●(1934) BRUS 265. La jusquiame, tr. «lezeuen santéz-Apolin.» ●(1974) YABA 16.11. arlerh bout chakellet lezeùenn santez Apolinn.
(3) Louzaouenn-santez-Marc'harid =
●(1933) OALD 45/216. Louzaouen santez Marc'harid, tr. «Pâquerette. – Marguerite.»
B. [dans de faibles jurons]
(1) Santez Anna ! : sainte Anne !
●(1955) STBJ 137. Santez Anna ! n'ouzon ket pet polis biskoaz am eus gwelet da lakaat klask warnoc'h.
(2) Santez Anna Wened ! : sainte Anne d'Auray !
●(1924) BILZbubr 42/947-948. Hag eñ da respont : Ho ! ho ! hooop !... N'oa ket peurechu gantañ e hopadenn, an hoper en e gichen. Salver Jezus ! Santez Anna Wened ! Piv ne vije ket bet spontet ?
(3) Santez Vari ! : sainte Marie ! sainte Vierge !
●(1925) BILZ 176. O Doue ! Hag o gwrage ? Hag o bugale ?... Santez Vari !