m./f. –où
I.
(1) Pensée.
●(1659) SCger 90b. pensée, tr. «sonch.» ●172a. sonch, tr. «pensée.» ●(1732) GReg 710b. Pensée, tr. «soñch. p. soñjou. Van[netois] chonch. p. chongëu.»
●(1866) SEV 188. ha kouskoude n'ho peuz sonj all e-bed nemet-hi.
●(1904) DBFV 38b. chonj, sonj, m. pl. eu, tr. «pensée.»
(2) Souvenir.
●(1732) GReg 884b. Souvenir, subst. qui signifie mémoire, tr. «Soñch. Van[netois] soñch. choñch.»
●(1844) DMB 8. Me chonj, a pe yan ém gulé, tr. « Mon souvenir, quand je vais me reposer. » ●(1849) LLB 806. Hui e golou er chonj a hou poénieu kalèt. ●(1876) TDE.BF 580a. Soñch am euz evel pa ve deac'h e ve, tr. «je m'en souviens comme si c'était hier.»
(3) Intention, dessein.
●(1732) GReg 277a. J'avais dessein d'aller à Quimper, tr. «va sounch voa mônet da Guemper.»
II. [en locution]
(1) En e soñj e-unan : songeur.
●(1902) PIGO I 100. pleget en e benn, en e zonj e-unan. ●(1908) PIGO II 132. Julig a vanas en e zonj e-unan.
(2) Dont da soñj da ub. en udb. : se rappeler de qqc.
●(1878) EKG II 125. Hag e teuaz da zonj d'ign e guigour ar gleizenn hag e grigonz ar vudurenn.
(3) Bezañ en ur soñj : penser pareil, la même chose, être en communion d'idées.
●(1907) AVKA 176. Ac'hane, hinieno deus ar Farizianet a gavas tu da laret ! «An den-ze na deu ket aberz Doue, pa na vir ket ar sadorn.» – «Koulskoude, eme re-all, pelec'h rafe ur pec'her burzudo ken iskiz ?» Na oant ket eta en ur sonj.
(4) Bezañ en ur soñj : penser à.
●(1867) FHB 125/192b. rei da c'houzout d'ar roue e pe zonch ema ho map.
(5) Bezañ ub. pe udb. war e soñj : penser à qqn, qqc.
●(1910) MAKE 7. Kolaïg n'ema ket an distera war o sonj, kement a brez a zo warnan breman. ●34. Ar mestr hag Olier, ne oa hini ebet anezo war sonj al Lakez.
(6) Kaout soñj en ub. : penser à qqn.
●(1931) KANNgwital 345/107. kaout sonj enno, o pedi evito.
(7) Bezañ etre daou soñj : hésiter.
●(1927) FHAB Genver 22. digarez da chom evel etre daou sonj.
(8) Devout soñj a : avoir l’intention de.
●(1921) BUFA 103. Chonj en dès kentéh a vonet d'er broieu pel.
(9) Bezañ er memes soñj gant ub. : penser pareil, la même chose, être en communion d'idées.
●(1912) BUAZpermoal 780. En Milan e kavas sant Charlez Borrome hag a oa er memes sonj gantan.
(10) Ober div soñj : (?) hésiter (?).
●(1910) MAKE 15. ober a reaz diou sonj avad.
(11) Ober soñjoù : réfléchir.
●(1902) PIGO I 36. N'hallaz ket chom pell d'ober sonjou.
(12) Hep ober seizh soñj : sans penser plus loin.
●(1927) KANNkerzevod 3/15. Gwel't a rant eur c'hrouedurig etre divrec'h e vamm hag heb ober seiz sonj na goulenn netra diwar e benn setu int var benn o daoulin dirazan.
(13) Degas da soñj da ub. : rappeler à qqn.
●(c.1718) CHal.ms iii. Vous m'aues raffraischi la memoire d'une telle chose, tr. «hui hoües refresquet, digasset song' din ac endrase.»
●(1923) KTKG 4. Ped ha ped all a ra eun nebeut ormidou hanvet gantho sin ar Groaz, ormidou ha ne zigasont da zonj da zen euz Kroaz Hor Zalver benniget ?
(14) Soñjoù du : idées noires, cafard.
●(1917) LILH 18 a viz Genver. Ataù en des Mona chonjeu du.
(14) Bezañ war soñj (+ v.) : s'attendre à.
●(1974) SKVT III 82. Ha ! ha ! va c'hristen ! Ne oas ket war soñj kavout ac'hanon, skoachet brav evel ma oan.
(15) Bezañ e soñj da + verbe : avoir l’intention de.
●(1942) DADO 12. Debron, sell-ta !... E soñj oc’h da skei, va faotr ? ●(1942) DRAN 143. ez oa ar baotred e soñj da dalvezout d’ar re all maro o c’heneil.
(16) Bezañ war soñj ub. : penser à, faire attention à qqn.
●(1910) MAKE 6-7. «Sell ’ta ! Eur C’haper o vont da foar Bouldahut, eur marc’h hag eur bida gantan !» Kolaïg n’emañ ket an distera war o sonj, kement a brez a zo warnan breman o klask dibri krampouez. ●34. Ar mestr hag Olier, ne oa hini ebet anezo war sonj al Lakez.
►absol.
●(1974) SKVT iii 82. Ra ’z in gant an diaoul, ma oan war soñj !
(17) Kavout d'e soñj : trouver à son idée.
●(1787) BI 47. Sel-mui ma taullai-mé dehou, mui enn er havai d'é chonge.
(18) Derc'hel soñj : se rappeler.
●(1925) FHAB Mae 178. en eur jacha war e skouarn vit ober d'ezan derc'hel sonj ne oa ket ken na sizunvaniez, na sul, na gwener...
(19) Lakaat en e soñj : se mettre en tête.
●(1896) HIS 135. lakeit en doé én é choñj penaus Jésus en devehé hum zilouiet a vesk en dud fal.
(20) Hep soñj : par mégarde.
●(1659) SCger 79a. par mesgarde, tr. «hep sonch.»
(21) Ober e soñjoù : prendre sa décision.
●(1942) DHKN 72. Ne oent ket tri miz doh ’n em zarempredein, ma oè groeit hé sonjeu de Vonick : Salvator e vehè hé fried, pé ne vehè hañni.
III. Kas ur soñj diwezhañ war-zu ub. : avoir une dernière pensée pour qqn.
●(1916) KANNlundunvez 59/425. Pegen trum benag e vezin skoet, amzer em bezo da gas eur zonj diveza, varzu ennoc’h.