m., adv. & pron. –où
I. M.
A.
(1) Peur, épouvante.
●(1499) Ca 188b. g. paour. b. spont. ●(1575) M 245. En hiruout bras ha spont, so ouz ma circundaff, tr. «Dans le grand gémissement et l'épouvante qui m'environnent.» ●1154. spont vezo contaff, tr. «ce sera terreur, de rendre compte.» ●(1612) Cnf 80b. è spont bras ez edy ma eneff. ●(1621) Mc 97. Quement à gry gra dre squient, / Ha sell fin da hent da quentaff, / Ret eo mont dan les da respont, / Mir naz vezo spont oz contaff.
●(1659) SCger 34a. crainte, tr. «spont.» ●48a. effroi, tr. «spont.» ●172b. spont, tr. «épouuente.» ●(c.1680) NG 1. Er spont der vultrerion. ●(1732) GReg 362a. Épouvante, terreur, tr. «Spount. p. spounchou, spountou. Van[netois] sqont.» ●(1744) L'Arm 124b. Effroi, tr. «Sconte : Sponte.» ●(1790) Ismar 425. feahein er sconteu ag er marhue.
●(1834) SIM 94. ar spontou-se grêt d'ar vugale. ●(1849) LLB 257. Ar me fen ged er spont mem bleaw e hérisas. ●(1876) TDE.BF 586a. Spoñt, s. m., tr. «Frayeur.»
●(1907) AVKA 258. an dud a dizec'ho gan ar spont. ●(1939) RIBA 36. me hohadeu spont.
(2) Kemer spont, ur spont : prendre peur.
●(1744) L'Arm 10b. S'alarmer, tr. «Quemér sponte.» ●(17--) CBet 2485. na guemeret quet spont.
●(18--) SAQ II 192. Beza e e zeuz tud hag a gemer eur spont dreist voder rag an dentasion.
●(1924) LZMR 27. Na te a gemer spont gant lavar va zad koz.
(3) Bezañ er spont =
●(1862) JKS 151. ne d-eo ket reustlet hag hi er spount.
●(1911) BUAZperrot 638. mar demaoc'h er strafuilh hag er spount.
(4) Kaout spont rak : avoir peur de.
●(1889) SFA 145. N'o doa nag aoun, na spount rak netra.
(5) Ober spont da ub. : terrifier qqn.
●(1659) SCger 91b. faire peur, tr. «ober spont da vrebenac.»
●(1900) MSJO 139. Eun dra ebken a rea spount dezho : ar pec'hed.
(6) Lakaat, teurel, skignañ, skuilhañ, strewiñ ar spont : répandre, semer la terreur.
●(1849) LLB 446-448. er gurun é tarhein / (…) / Hag e streaw tro ha tro er heris hag er spont. ●(1878) EKG II 16-17. An taol-ze a skuillaz ar spount etouez ar republikaned.
●(1911) BUAZperrot 187. eul loan all a ioa en enezen, a daole ar spount dre ar vro. ●(1912) MMPM 8. en eur skigna penn da benn an hent ar spount hag ar maro. ●(1929) MANO 8. Neuze eo e reas Fontanella e daoliou fall hag e lakeas ar spont e pep lec'h, dreist-holle bro Gerne.
(7) Dre e spont : sous l'effet de la peur.
●(1924) BILZbubr 42/973. dre e spont e lammas dindan an dôl.
(8) Ur barr spont : un moment de frayeur.
●(1906) KANngalon Meurzh 57. Kounta reer, pa dosteaz euz he dremenvan, e teuaz epad eur pennadik eur barr-spount var ene Jozeph.
(9) (histoire) Ar Spont bras : la Terreur.
●(1891) AGB 3. Pebez histor efreizuz eo hini ann amzer a zo anavezet dindan ann hano a Spount-Braz, e gallek la Terreur.
(10) Porzhiñ spont : éprouver de la frayeur.
●(14--) Jer.ms 213. Me a goar certes ez porzhes spont, tr. «Je sais certes que tu éprouverais de la terreur.»
(11) Seniñ spont : sonner l'alarme.
●(1929) BREI 13 Genver/$$$. Seni spont. (d'après VALLsup 6b).
II. Loc. pron. ind. Ur spont a : une quantité effrayante de.
●(1857) CBF 75. Ann dersien a laka da vervel eur spount a dud, tr. «La fièvre fait mourir une masse de personnes.» ●(1862) JKS 285. saotret gant eur spount a bec'hejou.
III. Sec'hañ gant ar spont : voir sec'hañ.