adj.
I. Attr./Épith.
A. (en plt de qqc.)
(1) Étroit.
●(1499) Ca 109b. Hent striz. g. voye estroytte. ●191a. Striz. g. estroit. ●(1530) Pm 266. Ez renc tut fyer ober cont / Serz mar querzont oar an pont stryz, tr. «Les gens certes doivent tenir compte / fermement, s'ils marchent sur le pont étroit.» ●(1575) M 2513. en hynchou striz, tr. «dans des chemins étroits.» ●(1633) Nom 150b. Pristis : nauire longue & estroite : lestr hir ha striz.
●(1659) SCger 173b. striz, tr. «estroit.» ●(1732) GReg 346a. Le vent s'engouffrant entre deux montagnes, renverse les maisons, tr. «Pa zeu an avel d'en em fourra èn en un draouyenn stryz, e tiscar an tyez.» ●378b. Étroit, oite, qui n'est pas large, tr. «Stryz. Van[netois] strih. streh.» ●Chemin étroit, tr. «Hend stryz.» ●744b. Sa poupe est trop étroite, tr. «Van[netois] re streh ëu e aros.»
●(1856) GRD 280. En nor e zou stréh. ●(1857) CBF 51. Re striz eo va gwele, tr. «Mon lit est trop étroit.» ●(1868) FHB 175/145a. dre eun hent striz ha displen. ●(1877) BSA 91. Disken a rechomp en eun douvez hirr ha striss.
●(1902) MBKJ 218. eur faoutik stris. ●(1904) SKRS I 19. eul lenn gant eur chausser guall striz. ●(1907) KANngalon Here 517. a zioc'h an draonien striz. ●(1907) PERS 324. dor ar baradoz a zo striz. ●(1911) BUAZperrot 494. eur wenojen ken striz. ●(1911) SKRS II 254. Gant eun hent striz hen deuz da vont.
(2) Sévère, rigoureux.
●(1575) M 643. An Barnn á vezo striz, ha piz, a'bec tri-tra, tr. «Le Jugement sera sévère et rigoureux à cause de trois choses.»
●(1862) JKS 37. Bez' e fell d'e-omp e ve dalc'het ar re all gant gourc'hemennou striz.
●(1911) BUAZperrot 238. ar gristenien-ze a veze atô klemm klemm, abalamour m'oa re striz ar c'horaïz. ●403. yunou striz. ●(1923) KTKG 3. eun dever striz evit an tad hag ar vam. ●(1936) BREI 443/2b. eun difenn striz da glask divrezonega ar vugale. ●(1949) KROB 12/13. Ar c'horaiz gwechall a oa striz meurbet.
(3) Exact.
●(1575) M 602. An feur á vezo striz, tr. «La mesure sera exacte.»
(4) Difficile.
●(1911) BUAZperrot 877. Ne gave netra re striz da ober.
(5) Kaout un dalc'h strizh war : s'imposer une discipline rigoureuse dans.
●(18--) CST 39. Lavaret a rea eo ar wrizienn genta eus ar zantelez kaout eun dalc'h striz war an dibri hag an eva.
(6) Ren ur vuhez strizh : mener une vie stricte, rigoureuse.
●(1911) BUAZperrot 236. Hug a rene eur vuez ker striz hag an hini a rene er Chartreuz. ●438. Rivanon (…) a rene en he zi eur vuez eus ar re strisa.
(7) Bezañ strizh an urzhioù gant ub. =
●(1911) BUAZperrot 117. heretiked hag a ioa kalz re striz an urziou ganto e kenver ar bec'herien. ●332. Jezuz-Krist a zo striz an urziou gantan.
B. (en plt de qqn) Petit et maigre.
●(1902) TMJG 344. eun tammik loen striz. ●(1925) BILZ 15. Pôtr strij, brizardennou e-leiz e dal. ●Strij, malingre, chétif. ●(1969) LLMM 137/440. ur paour kaezh kereer yaouank, strizh a-walc'h. ●(1976) BAHE 91/32b. ne brederie ket ar bugel evel ma oa dleet ; hemañ a chome strizh ha ne rae strillaj ebet, daoust ma tiskoueze a-walc'h en devoa c'hoant da vevañ.
II. Attr.
(1) Bezañ strizh war udb. : être sévère sur qqc.
●(1880) SAB 184. Jurdic oant var gustumou an dud, striz var ar giziou-ze, betec o lacaat araug lezenn Doue.
●(1912) MMPM 97. an Ebestel, ar verzerien a bep amzer a zo bet striz var ar beva. ●(1924) BILZbubr 37/808. den a zoare, mat d'ar paour, met striz war al lezenn. ●(1924) BILZbubr 42/975. Brigadier ar valtouterien a oa striz war al lezenn.
(2) Bezañ strizh war ub. : être rigoureux avec qqn.
●(1878) EKG II 316. rak al lezen a zo breman striz var ar veleien.
●(1942) DIHU 378/183. N'en em-glemmant ket ré ag en Alemaned. Neoah éh oér strih arnehè.
(3) Bezañ strizh e-keñver, evit ub. : exigeant envers qqn.
●(1907) PERS 59. mar boa striz evithan he-unan, ez oa frank evit ar re all. ●325. e kendalc'he da veza striz evithan he-unan. ●(1911) BUAZperrot 328. striz oa e kenver (...) al labourerien da zul.
III. Adv.
(1) Derc'hel strizh war : maîtriser.
●(1864) SMM*** 225. he oll skianchou a zalc'he striz varnezo dre ar vertus-ma.
(2) Derc'hel strizh war ub. =
●(1873) FHB 463/366b. Pedi a reaz eta impalaer an Aotrich da zerc'hel strisoc'h var ar Prins iaouank.
(3) Ober strizh e zever : remplir rigoureusement son devoir.
●(1908) FHAB Gouere 194. ne gredomp ket hon deffe great stris avoalc'h hon dever.
(4) Complètement.
●(1994) MARV xiii 8-9. (Pleiben) Me 'oa eet badaouet med ma hamalad a oa eet badaouet striz.
(5) =
●(1878) EKG II 178. kemeret an teac'h, evit mad, hag en em zerc'hel strisoc'h a-zindan guz.
(6) Sévèrement, rigoureusement.
●(1857) CBF 79. diwall striz (…) dioc'h ar gwin-ardant, tr. «s'abstenir rigoureusement (…) d'eau-de-vie.»
●(1911) BUAZperrot 381. a gondaonas striz ar veleien hag an eskibien. ●(1928) BFSA 27. Dre ma pede kalz ha ma yune striz.
(7) Mirout strizh : observer strictement, rigoureusement.
●(1902) PIGO I 221. Herve a vire striz gourc'hemennou e vam.
IV.
(1) Bezañ strizh a vañch : voir mañch.
(2) Bale strizh : voir bale.