m./f. –ioù
I.
A. M.
(1) [avec art. déf.] Bruit.
●(1580) G 783. an trous a clevaf spes, tr. «j'entends nettement le bruit.»
●(1860) BAL 174. pell diouz an trouz ac an ebad. ●(1868) FHB 189/264a. mes an trouz ne doumpe nemet a abadennou.
●(1908) PIGO II 115. An trouz a hadkomansas. ●(1955) STBJ 38. Dihunet e oa bet ar gambrad soudarded da heul an trouz.
(2) [avec art. indéf.] Bruit spécifique.
●(1689) DOctrinal 194. à galveur c’hoaz toulle ar serpant, pe en hini e ra ar mor é pep amser un trous, hac ur murmur estraing hep suget apparant er bet.
●(1868) FHB 167/88a. tolzennadou erc'h hag a ziruilh gant eun her hag eun trouz bras bete troad ar Menez. ●(1869) HTC 294. eur c'hri hag eun trouz da vouzara ar vro.
●(1908) FHAB Du 333. eun trouz da vouzara. ●(1925) FHAB Genver 33. ar muzikou a rea eun trouz da vouzara. ●(1915) MMED 332-333. pa glevent eun obus bras o tont varzu enno gant eun trouz spountuz, e pladent oc'h an douar. ●(1923) KNOL 151. an nor a zerras gant eur wigour hag eun trouz spountus. ●(1929) FHAB Genver 14. en eur ober eun trouz estlammus.
(3) [sans art.] Bruit.
●(1633) Nom 198b-199a. Crotalum, crepitaculum : cercerelle, claquette : vn instrumant euit ober trous hanuet, clacqueteres. ●214a-b. Fremitus, fremor, sonor : grand fruit (lire : fruit), fremissement : trous bras, tourny. ●214b. Strepitus : bruit de pieds & mains, trepinement : trous an treït hac an daouarn. ●Stridor rotarum : crissement de rouës : tourny an rodou, trous an rodou. ●215a. Tumultus : bruit : trous, turubaill.
●(1878) EKG II 183. trouz an tennou fuzil.
●(1905) MRPL 125. Abalafin e klevaz trouz adreg he c'hein. ●(1910) MAKE 64. Hep muioc’h a dreuz (lire : drouz), e lavarjont kenavo en distro d’an tonton Herri.
►
●(1849) LLB 453. trouz er bet ne gleuer.
●(1902) PIGO I 171. trouz ebed na deue a zreg an dorejou.
B. F.
(1) [avec art. déf.] Bruit.
●(1867) FHB 113/67b. an drouz euz an oliou-mor.
●(1910) MBJL 164. mar deu an drouz da zousaat.
(2) [avec art. indéf.] Bruit spécifique.
●(1849) LLB 1860. En ol ged un drouz vras hi heli a vostad. ●(18--) KTB.ms 14 p 190. En-bezr a klewjont un drouz ar Foeltr.
●(1902) PIGO I 75. mez, gwech ha gwech-all, e vije klevet o sevel euz ar gern eun drouz dishenvel diouz trouz a avalo o frikan. ●(1910) MBJL 161. e klevomp un drouz iskiz : eur fronjadeg grêt gant tud hag a lôskfe o mouez dre o fri. ●(1912) BUAZpermoal 932. e kouezas gant eun drouz spontus. ●(1958) LLMM 67/102. e kroge ar rabankoù da hejañ outo a bep eil gant un drouzig melkonius.
II.
(1) Querelle.
●(1530) J p. 164b. Lyst ho trous ha ho gourdrousou, tr. «Pas tant de bruit et de reproches.»
●(1869) HTC 14-15. arabad eo e ve tamm trouz ebet entrezomp. ●(1877) EKG I 268. Anat oa d'ezho e viche trouz ha kann.
●(1911) BUAZperrot 770. Ar priejou a dle en em glevet ; trouz ebed morse. ●803. e savas awechou meur a damm trouz etrezan hag eskibien Bro-C'hall. ●(1933) MMPA 133. sevel a reas trouz etreze : unan aneze a skoas gant e vreur hag a lazas anezan.
(2) Kaout trouz gant, digant ub. = bezañ krozet gantañ.
●(17--) FG II 64. ha trouz endéfé hen bet gand e vestr ?
► absolu.
●(1942) DADO 20. Alo, mat eo d’in paouez da c’houitellat, pe am bo trouz adarre.
(3) Digeriñ trouz =
●(1932) FHAB Gouere 284. ar yaouankizou (...) eo a zo o tigeri trouz evit kaout eur marc'h-houarn.
(4) Sevel trouz : se rebeller.
●(1910) MBJL 52. kalz a brotestanted a zavas trouz, gant a zroug ac'h eas enne.
(5) Klevout trouz : se faire admonester.
●(1907) DRSP 46. Trouz a c'hellfemp klevet ma vefemp divezad.
(6) Klask, sevel trouz ouzh ub. : chercher querelle à qqn.
●(1857) AVImaheu 16. Ha mar fell de zén seüel trous doh-oh. ●(1893) IAI 108. roet da entent n'oa ket brao klask trouz ouzomp.
(7) Bezañ e trouz gant ub. =
●(1843) LZBg 1añ blezad-2l lodenn 21. chetu quentéh mambruguerion én trous hag én hohi guet er habitén. ●(1869) FHB 235/207a. eur c'hrouadur daoulagad du dezhan, atao e trouz gant unan bennag.
(8) Ober trouz da ub. : réprimander qqn.
●(1907) PERS 338. Karet en divije klevet ar visionerien oc'h ober trouz d'ezhan.
(9) Kas trouz da ub. =
●(1907) VBFV.bf 37b. kas trouz, tr. «faire du bruit, murmurer.» ●(1939) RIBA 13. É amezegion e gasè trouz dehon aveit el lakat de gemér ur voéz.