interj.
(1) Hélas.
●(1530) Pm 28 (Tremenuan). Ach autrou doe nam ancoffet, tr. «Hélas ! Seigneur Dieu, ne m'oubliez pas.» ●(1530) J 126. Ach goameza, tr. «Ah ! malheureuse que je suis !» ●(1575) M 2381. Da bout ach en glachar : hac esgoar bet nary, tr. «Pour être, hélas ! dans la douleur et la peine, à jamais.»
●(1732) GReg 490a. Helas ! interjection, tr. «ah.» ●(1792) BD 1527. Ach Doue heman eo an tol / ameus bet digant ma aduersour, tr. «Hélas, Dieu ! voici le coup / Qu j'ai reçu de mon adversaire.»
●(1857) HTB 48. Ac'h ! na c'hortozet ket da dihuni betek ar momet-ze, rak re divezat a vec'h neuze. ●188. Ac'h ! eme Trafiak, pell zo am eus tanfaet a oac'h o c'hogeal a c'hanoun.
(2) Fi.
●(1732) GReg 409a. Fi la vilaine, tr. «ac'h al loudourenn.»
●(1869) EGB 130. Ac'h ! tr. «fi, fi donc !»
(3) Onomatopée qui exprime l'étonnement, la joie.
●(1857) HTB 50. Ac'h ! nag en em veulo neuze da vean en em divec'hiet euz he bec'hejou. ●167. Ac'h ! ma Berenisa ger, eme ar roue.
●(1925) DLFI n° 6/2c. Ah ! fidandoustik ! Laou, kountant braz oun avad da velet ac’hanoc’h aman. ●(1942) VALLsup 5b. Ah étonnement et douleur, tr. «ac'h !»