Devri

aer .1

aer .1

[vbr aer, mbr aer, ær, brpm ær, ear, éér < lat aer, aeris avec influence romane (TLFi s. 1. air, FLMB 20-22 & 70, DGVB 56a, LEIA A-20-21, GPCY 244a, Campanile 11) ; le vgall a awyr et le vcorn auir g. aer, le virl aér (ancien disyllabique) du lat aer ; le vbr aer était sans doute disyllabique, contrairement aux formes postérieures à compter de la période du mbr s. du roman ; à noter le corn utilise aujourd’hui la forme ayr, et le mcorn qui avait la variante yēr (NCED 9a, 182b)]

M./f. –ioù

I. M./F.

A.

(1) Air.

(897) MSvbr IV Angers 477 f° 65b main A (DGVB 56a, 280b). donec pan cimpenner aer inter lucem et tenebras, iam ibi lux adpropinquat, tr. « quand on répartit également l’air (l’espace) entre lumière et ténèbres, déjà là la lumière approche »

(1499) Ca 5a. Aer. g. lair. ●(1633) Nom 36a. Aues præpetes, augurales : oiseaux qui volent au ciel : labouçcet perè á nig èn euff, en ær. ●174b-175a. Tendicula, nebula, nebulosum rere : rets qu’on tend en l’air : rouegou á vez stinnet en ær. ●218a. Aër, inane, cœlum : l’air : an ær. ●(1650) Nlou § 141. Pan voa ganet ne fel quet é douetaff, / Ez deuez an ear (rime en aer), han caer da bout sclerhaff.

(1659) SCger 128b. Ær, tr. «air.» ●(1732) GReg 23b. Air. Element, tr. «Ear. ær. Van[netois] éér. en éér. B[as] Leon. aër

(1834) SIM 80. an ear a lesfec'h da antren en ho ty. ●131. cassit-én buan en ear vras. ●(1870) MBR 72. setu e kleo eunn trouz enn ear kement ma sao he benn da zellet.

(2) Odeur forte.

(1877) BSA 271. An ear fall a deue euz ar gouliou-se.

(1957) BLBR 98/19. (Skaer) Aer (Er) c'hwez fall, c'hwez kreñv. E kambr eur hlanvour : «Devet am eus paper c'hwez vad, êr 'zo gantañ.» ●(1982) PBLS 649. (Langoned) Me glewa an aer douzh ar sapin, tr. «je sens l'odeur (l'air) venant des sapins.»

B. Air, ciel.

(1) En aer : en l'air.

(1834) SIM 91. Simon a leusquas e denn fusuill en ear.

(2) En aer ag an amzer : en l'air.

(1838) OVD 41. èl en einèd én air hag en amzér.

(1922) EOVD 44 èl en éned én ér ag en amzér. ●(1937) DIHU 314/311. Ne dalv ket demb rein « pour glas » da Belemiz [= kañnerion er Pelem] : anaùet int é Breih abéh – ér bed abéh kentoh, peguir é ma oeit boéh lod anehè ar neij én ér ag en amzér get en T.S.F.

(3) An aer ag an amzer : l'air.

(1849) LLB 945-946. Lakeit étré pep plant, un troeted ha hanter, / Eid mé keméreint guèl en er ag en amzer.

(4) (zoologie) Labous-an-aer : alouette.

(1903) CDFi août-septembre (d’après KBSA 66). Hag hi da gana ken drant ha labous-an-aer.

C.

(1) Air, apparence.

(1834) SIM 27. un ær a laouennidiguez hac a gontantamant. ●(1878) EKG II 3. eun ear nec'het. ●60. gand eun ear griz. ●88. eun tammik ofiser bian, divarf, displed, an ear a driouac'h pe naontek vloaz. ●101. atao eun ear nec'het d'ezhan. ●158. n'en deuz ket an ear da gaout ouc'hpenn unnek vloaz. ●115. Ar re-all o doa an ear glac'haret. ●(1880) SAB 266-267. un ear vrao a grouadur, un earedigez da lacaat sonjal en Elez ! ●(18--) AID 61. gant o haer chagrinus, tr. «avec votre air chagrin.»

(2) Kemer un aer valc'h : prendre un air (?) ahuri, hébété (?).

(1868) FHB 193/295b. mesvierien (…) Ho memor n'he c'hollont ket tre, mes berraat a ra. Kemeret a reont un ear valc'h ; chom a reont da zonjal pe da sora.

D. (en plt de chants) Air.

(1727) HB 623. Var an ear gallec.

II. Kemer ur bannac'h aer : prendre un bol d’air.

(1970) BHAF 141 (T) E. ar Barzhig. War-dro peder eur, e fell din kemer eur bannah aer ha setu ma kavan er gegin, a-dreg ar zal ostaleri, ma merh.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...