Devri

àr

àr

[voir ar-]

Prép. & adv. cf. war

I. Prép.

A.

(1) Sur.

(1849) LLB 159. Stuiet ar ou deuhlin.

(2) (en plt de qqn) Bout àr udb. : être chargé de qqc.

(1903) EGBV 155. Iehann vou ar er chistr, tr. «sera chargé du cidre.»

B. Part. verb. Terme qui sert à former le participe présent.

(1939) DIHU 334/259. éh oent ar cheleu.

II. Terme qui sert à former les locutions comparatives irrégulières.

(1) Gwazh-àr-wazh : de pire en pire.

(1790) MG 203. de larèt goah-ar-oah.

(1838) OVD 171. e losque goah-ar-oah. ●(1896) HIS 139. hudal goah ar hoah.

(2) Gwell-àr-well : de mieux en mieux.

(1787) BI 79. de bratiquein gùel ar-ùel er vertuyeu ag é stad. ●(1790) MG 400. eit hanàuein gùel-ar-uel er gouli énorm en dès groeit.

(c.1802-1825) APS 139. eit hou carein gùel-ar-ùel durand en Eternité. ●(1861) JEI 1. eid hou secour de santifien gùel-ar-hùel er sulieu.

III.

(1) Gwazh-àr-se : tant pis.

(1912) AHBT 18. Goaharzé d'en hani / E dremén ar henteu ar bed, é ialh gouli ! ●(1912) BOEG 32. Nann, hama goah-arzé !

(2) Gwell-àr-se : tant mieux.

(1912) BOEG 72. Guelarzé ! / Ean e zou bet èlon er mestr ar é zanné.

(3) kentoc'h àr-se : d'autant plus tôt.

(1839) BESquil 593. hac é huellei d'oh quentoh arzé.

IV. Loc. adv.

A.

(1) Mac'h-àr-vac'h : en foule serrée, compacte.

(17--) TE 225. er bobl e yas mah-ar-vah de billein camp en enemisèt.

(1844) LZBg 2l blezad-1 lodenn 78. en nivér bras-cé e za mah-ar-vah de gleuèt hur predégueu. ●134. er bobl tud a zé mah-ar-vah de sellet er péh n'ou doé gùélet biscoah.

(2) Yoc'h-àr-yoc'h : entassé.

(1844) LZBg 2l blezad-2l lodenn 34. puar pé puemb goulen yoh ar yoh. ●(1891) CLM 20. Dastum e hrér ol er péh e oé arstru yoh ar yoh.

B. Sac'h-àr-vac'h.

(1) En foule serrée, compacte.

(1942) DIHU 375/125. Met get fal amzér, ha stank e vezè, éh oè ret lakat er vugalé sah-ar-vah én diabarh.

(2) Sens dessus dessous.

(1895) FOV 257. Ha tud ha kobanieu, 'vou sah-ar-vah imbér, tr. «hommes et cabannes, tout est renversé.»

C. Loc. adv. [entre deux substantifs] Indique une proximité. Gwisk àr wisk.

(1744) L’Arm 79a. Couche sur couche, tr. «Gussque ar ussque.»

►[paradigme]

S1 àrnin / àarnon

(1818) HJC 40. Er Speret à zelhué e zo ar neign. ●(1825) COSp 212. er mæstroni en dès arneign.

(1914) MABR 37. Bremen é mant arnein. ●(1942) DHKN 88. Arnonn ean ha guintein ur speg hir ha pintek, e goéhas 'tal me zreid.

S2 àrnout / àrnous / àrnit / àrnis / àrnat / àrnas

(17--) CHal.ms IV 140. Sur toi, arnout, arnout é, arnate a sarz[eau].

(1818) HJC 134. maleur ar nid. ●(1841) IDH 102. Me hroa arnid er merche a hani er groéz. ●303. de durel é vénédiction arnas. ●(1844) DMB 22. Ar-n-ous deit-é er goal-amzér. ●(1861) JEI 269. a dennein ar-n-as er memb castimant. ●(1905) DIHU 4/68. arnoud té. ●(1906) HIVL 123. ma pouizan arnous. ●(1908) NIKO 145. É valloh prest de goéh ar nous. ●220. Bennoh (...) Ar n'is. ●(1912) BOEG 146. Pegement a zareu ar n'is em es skuillet. ●(1913) AVIE 84. cher en nor arnas. ●(1923) KADO 10. Malloh arn'is.

P1 àrnomp

(1790) Ismar 471. discarguet ar-n'amb hou vangeance.

P2 àrnoc'h

(c.1785) VO 10. e gouéhou sur ar n'ah.

P3 àrnezhe

(1821) SST ii. groeit meditation ar nehai.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...