v.
I. V. tr. d.
A.
(1) Entasser, mettre en tas, empiler.
●(1464) Cms (d’après DEBm 227). bernygnaff. ●(1499) Ca 19b. [bernn] g. ensemblement vide in bernngnaff. ●20a. Berignaff. g. monceler. ●(c.1500) Cb 23b. [bernn] gal. ensemblement. bri. dre bernn. vide in bernaff. ●24a. Beringnaff. g. monceler. ●(c.1500) Cb [vhelder]. Jtem culmino / as. gal. esleuer. b. vhelhat / berniaff.
●(1659) SCger 132a. berna, tr. «amonceler.» ●(1732) GReg 350b. Entasser, mettre plusieurs choses les unes sur les autres, tr. «Berna. pr. bernet. bernya. pr. bernyet.» ●Entasser des gerbes en un aire, tr. «Berna ed.» ●Entasser du foin, tr. «Berna foënn.» ●Entasser des fagots, les amonceler, tr. «berna queuneud, ou, fagod.» ●(1752) PEll 55. Berna, mettre en monceau, faire un tas, amonceler, spécialement sur cette toile nommée Bern.
●(1866) BOM 42. Eur menez tre-z-omp zo bernet. ●(1868) FHB 191/280b. Arabad eo ive bernia re an avalou. ●(1868) FHB 193/294a. Ar c'holo (...) ne vez ket berniet evel ganeomp-ni, mes a round pe a gakuadou. ●(1888) SAQ I 36. o vernia pez arc'hant var bez arc'hant. ●(1897) EST 26. aveid bout beragnet.
●(1913) ARVG Eost 197. Laouig, ar mevel bras, / A voulc'h an troc'h kentañ, / Hag ar filc'hier didrue / A diskarr ar bleuniou, / En eur vernian a-goste / Ar foen a restennou. ●(1914) DFBP 120b. entasser, tr. «Bernia.» ●(1924) FHAB Eost 316. Evit lakaat e fourniad, ar poder a ya er fourn hag eno e krog da renka ha da vernia e bodou. ●(1924) SBED 37. er charreat, ér lér én beragnein [er plouz]. ●(1929) FHAB C'hwevrer 51. berniit i a-raok an noz ; n'it ket da lezel o foenn ledet epad an noz. ●(1955) STBJ 193. A-wechou ive e vernemp erc'h d'ober ur pôtr koz...
►absol.
●(1940) DIHU 349/106. Met difon é foenna ; baradeu arnan e za de droein bamdé. Dré ziré ha bernein éh a en deùeh.
(2) Berniañ arc'hant, danvez : amasser de l'argent, du bien.
●(1909) MMEK 227. kreski ho madou ha bernia arc'hant. ●(1912) MMPM 82. Bergn, mar gellez, oll aour ar bed ebarz en da ircher ! ●85. Eun den a ioa dallet gant tech an dastum arc'hant, n'en doa nemet ur zorc'hen : bernia arc'hant. ●(1929) FHAB Eost 315. bernia danvez ha dre-ze gallout korfata.
►absol.
●(18--) SAQ II 188. Barn a ra an den mac'honus (lire : mac'homus) a glask atao, bernia.
●(1953) BLBR 57/2. Hennont a zo o verniañ gant ar rastell epad m'emañ e vugale o forani e beadra, o leda gant ar forc'h.
►[empl. comme subst.]
●(1927) KANNkerzevod 3/13. an destum arc'hant hag ar bernia danve !
B. sens fig. Accumuler (des excuses, des preuves, mensonges, etc.).
●(1829) IAY 95. bernan testeni voar testeni.
●(1905) IVLD 200. Re hir ounn chomet da vernia digareziou. ●(1936) TKAL II 41. Perak e vezo lezet pelloc'h an teodeger milleget-se da vernia adarre gaou war c'haou.
II. V. intr.
(1) S'entasser, s'accumuler.
●(1949) KROB 12/12. Eur vaouez gant eur forc'h, a ya da heul evit karzprennat, gant aon na deufe an teil – teo eo ar gwiskad – da vernia dirak ar gontel ha da stanka…
(2) (en plt de la mer) Former des vagues, des creux.
●(1962) TDBP II 43. Ar mor na vern ket, tr. «la mer ne forme pas de vagues (la mer n'est pas agitée).»