Devri

diwanañ / diwaniñ / diwan

diwanañ / diwaniñ / diwan

v. intr.

I. V. intr.

A. (agriculture)

(1) Germer.

(1499) Ca 66b. Diuan et crisquiff tout vng. g. germiner.

(1870) MBR 340. da welet ha diwana a rea he ed, tr. « pour voir si poussait le blé qu'il avait semé ». ●(1878) EKG II 188. evesaat ha dioana brao a rea ar gounidegez enn douar.

(1904) DBFV 53b. dihoañnein v. n., tr. «germer.» ●(1911) BUAZperrot 221. p'edo e had o tiouan. ●(1912) LDTU x. Ar greun a gouezas en douar mat a ziouanas.

(2) Pousser.

(1633) Nom 100a. Panus : ce qui croist sur les arbres en maniere de champignons : an re á giouan (lire : diouan) voar an guezen eguis quebell touçceguet.

(1659) SCger 47b. les fleurs s'eclosent, tr. «didînva pe dihoan a ra ar bleun.» ●96a. pousser, sortir de terre, tr. «dihoân»

(1860) BAL 78. ar bokedou a zo diouaned en douarou.

(1904) DBFV 53b. dihoañnein v. n., tr. «pousser.» ●(1910) BOBL 16 avril 277/2e. Gouezit ez eus daou seurt plant : eur re a zistera, a zizec'h an douar hag eur re all a wella anezhan en eur skarza pe mouga al loustoni a zo o klask diwana.

B. par ext.

(1) (en plt d'un point d'eau, d'une source) Sourdre, prendre naissance.

(1872) ROU 104a. Il y prend sa source, tr. «eno e tivoan.» ●(1880) SAB 253. ac eus ar vammen-se, e save, e tivoane ur ganol.

(1907) FHAB Gwengolo 202. ar puns a vez mad pe fall dious al leac'h ma tiwan an dour ennhan. ●(1926) SAHE 34. dour an eienen, diouanet var beden sant Herve.

(2) Poindre.

(1867) BUE 185. eul loue iaouank, ha ne ve he ivinio hag he gernio nemet krok c'hoaz da diwan war he dreid ha war he benn.

(3) (en plt d'un astre) Poindre.

(1925) FHAB Genver 12. Ar stered a oa krog da ziouan en oabl.

C. sens fig.

(1) Éclore, naître, apparaître.

(1893) IAI 146. Urziou nevez o tiwan hag o kreski. ●(1894) BUZmornik 257. D'ar mare-ze, ez oa diouanet meur a fals kredenn etouez ann dud fidel.

(1921) LZBl Du 198. E 1890, ar C'horee n'he doa ket a ilizou. Dizale ho gueler o tivoan a bep tu. ●(1921) LZBt Here 13. Dambrest e weler an ilizou evel o tiwan dre oll.

(2) Naître et grandir.

(1900) MSJO 48. E skeud diou galon guerc'h eo e ranke diouan Jesus.

(3) (en plt d'une idée) Venir, poindre (à l'esprit).

(1902) PIGO I 170. Neuze Personik e tiwanas eur menoz en e benn. ●(1908) PIGO II 176. an huvreou dudius a oa diwanet ennan diwar gomzou Janig. ●(1910) MAKE 41. pa ziwanas eur zonj en e benn.

(4) Pulluler.

(1659) SCger 99a. pulluler, tr. «dihoan

II. V. tr. d.

(1) Faire naître, apparaître, venir.

(1902) MBKJ 29. Karantez an tad, kaer 'zo, a c'houlenn doujans ; karantez ar vamm a ziouan fizians.

(2) Retirer (l'hameçon) d'un poisson.

(1909) BROU 225. (Eusa) Dic'hoána, tr. «Débarrasser un poisson pris à l'hameçon.»

III.

(1) Ne diwano ket ar fav en e c'henoù : voir fav.

(2) Diwan evel raden : voir raden.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...