prép., adv. & conj.
I. Prép.
A. [devant un subst.]
(1) Au sujet de, à propos de.
●(1860) BAL 170. arabad e vize lavaret ano ebed deza mui divarben parea. ●227-228. Pa vore, e vize, evit e divuna, comz ano dezi divarben ar Baradoz. ●(1867) FHB 141/293a. Eur gir diwar benn hadmission Prat.
●(1905) IVLD 89. Anaout a rit ar rimadellerez a zo etouez an dud divarbenn ho merc'h. ●(1907) PERS 71. Ar gaoz divar benn traou an douar. ●(1931) BAGA 6. d'ar-benn tud ar vro eur fall a vrud a red.
►[form. comb.]
S1 diwar ma fenn
●(1894) BUZmornik 168. Skrivet mad oc'h euz divar va fenn-me.
●(1907) AVKA 70. skrivet an euz diwar ma fenn. ●(1911) SKRS II 147. bep tro e vez kroz etrezho divar va fenn.
S2 diwar da benn
S3m diwar e benn
●(1862) JKS 251-252. ar re a lekea drouk kelou da redek diwar he benn. ●(1874) FHB 479/70b. Bep eun amzer an dra-ma pe an dra-hont a roe leac'h da vrudaillou divar he benn.
●(1907) AVKA 165. Brud a oa kaer etouez ar bobl diwar e benn. ●(1910) MAKE 40. lakat a ree komz atô diwar e benn.
S3f diwar he fenn
●(1870) FHB 274/104a. Setu ama eul lavar bennak divar he fenn.
●(1955) VBRU 3. klask abeg da deodata diwar he fenn.
P1 diwar hor penn
●(1870) MBR 226. Ha ma ve gwelet pe glevet, e ve chaog diwar hor penn ? tr. «Et si l'on nous voyait ou si l'on nous entendait, on causerait sur notre compte ?»
P2 diwar ho penn
P3 diwar o fenn
●(1904) SKRS I 211. komz a zoare divar ho fenn. ●(1915) HBPR 228. Setu ama, hed ha hed, ar wirionez divar ho fenn. ●(1936) PRBD 48. an dek den lor, a goms an aviel diwar o fenn.
(2) Sous prétexte de.
●(1902) PIGO I 143. Eur wech an amzer, an otro Person a deue en e di en eur dremen, diwar-benn komz ganthan euz e verc'h.
B. [devant un v.] =
●(1904) SKRS I 94. Aliou ha kenteliou leun a furnez a roë dezho a hent all divar benn koumans abred da ren eur vuhez kristen. ●110. ho pet sonj da ober kement a zo merket deoc'h var ho katekiz divar benn pedi.
II. Adv.
(1) En surface.
●(1967) BAHE 52/32. Gwerennañ : skornañ un tammig diwar-benn, o komz eus an dour.
(2) Seniñ diwar-benn : sonner à coups.
●(1732) GReg 876a. Sonner à coups, tinter, tr. «sénni divar-benn.»
III. Loc. conj. Diwar-benn ma.
(1) À cause que.
●(1659) SCger 20a. a cause que, tr. «dioar ben ma.»
(2) =
●(1934) PONT 9. Kavet a zo dija da lenn, e brezoneg, kenteliou diwarbenn ma en em roas ar Werc'hez da welet e Lourd hag er Salett.