Devri

erv .1

erv .1

m./f. irvi

I. (agriculture)

A.

(1) Sillon, billon.

(1464) Cms (d’après GMB 221). Erv, sillon. ●(1499) Ca 78b. Eru. g. cillon. ●(1633) Nom 100b. Vitis compluuiata : vigne liée au lon du rayon : guynien á vez ereet á æt vn eru. ●235a. Porca : seillon, terre esleuée entre deux rayons : vn heru douar sauet etre diou hant. ●235b. Liratur ager : faire des seillons : ober hiruy.

(1659) SCger 147a. ero, pe ervv, pe erven, tr. «sillon.» ●(c.1718) CHal.ms ii. oster les herbiers d'une airette, tr. «dilastein un erüen, huennat un eru'.» ●(1744) L'Arm 359a. Sillon, tr. «Ærhuë.. Ærhui. f.» ●(1752) PEll 281. Erw, Ero, & Erv, Sillon de terre labourée, & tout terrain qui a la forme d'un sillon. Plurier Irwi & Irvi. [Ven[netois] Ero, Sillon. Pl. Ervi.

(1848) GBI II 268. Treuz diou pe der erw diout-han, tr. «A la distance de deux ou trrois sillons de lui.» ●(1849) LLB 53. troeit enta ha distroeit hou s-erwi. ●374. Un aral ged é strep e rah ol en erwi. ●(1872) DJL 9. Laret zo din c’hoaz e z’eus betek mevelien braz, hag a zant an ezom da lakat eur c’hornad butun e kreiz an ( ?) ærou ( ?). ●ha nep teui dezan c’hoant fumi, hallo mont d’ho c’hlask… deuz kreiz an ( ?) ærou ( ?).

(1907) DRSP 76. Irvi edok. ●(1911) BUAZperrot 128. daoubleget var an ero. ●(1934) BRUS 278. Un billon, tr. «un erù –i.» ●(1922) FHAB C'hwevrer 51. Neuze eo e vez forchet an irvi gant an alar.

(1962) EGRH I 76. erv f. irvi, tr. « sillon (non pas la partie en creux qui est ant, mais la partie en relief). »

(2) Raie.

(1857) CBF 101. kaset ec'h euz-te da ero eeun da benn ? tr. «as-tu tracé ton sillon droit jusqu'au bout ?» ●trei ar bommou war ann irvi, tr. «renverser la motte sur les sillons.»

(1950) KROB 26-27/8. dre m'oa endounet mat an ero.

(3) Mesure d'environ un centiare.

(1847) MDM 390. Maturin en deuz laeret diga-n-en eunn ero-zouar-gounid.

(4) Plate-bande.

(1962) EGRH I 76-77. erv f. irvi, tr. « plate-forme (de jardin, pour culture de légumes, de seigle, etc.). »

B. plais. Park an erv hir : berme du chemin où l'on mène paître le bétail.

(1949) KROB 15-16/13. Pegwir emañ o mamm ganto, ar vugale n'o deus avi ebet ouz ar gamaladed a zalc'h a zaout e «park an ero hir», da lavaret eo war an heñchou.

II. (géographie)

(1) Levée de galets.

(1909) BROU 235. Èro (…) Se dit aussi d’une bande se couvrant et se découvrant avec la marée, et faisant qu’une pointe de terre soit alternativement île et presqu’île. Il en existe à Molène. Près d’Audierne, la pointe de l’Ervily, que ceux de l’île de Sein nomment : an earo vili, le sillon des galets. ●(1955) SKOL 3/19. erv gg. –ioù, tr. «sillon, levée de sable ou de galets.» ●(1962) EGRH I 76-77. erv f. irvi, tr. « sillon marin. »

(2) Flèche.

(1955) SKOL 3/19. erv gg. –ioù, tr. «flèche (teurel evezh e vez gourel ar ger-se pa vez implijet evit an douar-labour.»

III. (politique) Sillon, mouvement de Marc Sangnier.

(1906) BOBL 09 juin 90/3c. an Ao. Michel Even, rener an Ero evid Breiz.

IV.

(1) Kaout nag erv nag ant : ne rien avoir.

(1790) MG 143 (G) I. Marion. N'en dès a nehou nac erhue nac and, ha neoah ean e gan a bouis é bèn a vitin beèd en noz.

(2) Toullañ an erv : commencer un travail. Note : ici erv prend le sens ant. Cf. Boulc’hañ an erv.

(1981) ANTR 103 (L) *Tad Medar. Ar merour a gendalh gand an ero en doa toullet.

(3) Mont war-raok gant an erv : continuer un travail commencé.

(1949) KROB 11/1 (L) J. Bleunven. Ezomm bras hon eus anezi evit derc'hel beo ar gelaouenn ha mont war araok gant hon ero.

(4) Kas e erv da benn : terminer un travail commencé.

(1878) SVE 3. Kassit an ero da benn, tr. L.-F. Salvet «Menez le sillon à bout. (c'est-à-dire : n'interrompez pas l'ouvrage commencé.)» ●(1890) MOA 148 (L). Aller jusqu'au bout, tr. J. Moal «kas ann ero da benn

(1912) RVUm 316 (Gu). Kaset é en erù d'er pen, tr. P. ar Gov «Le sillon est poussé jusqu'au bout.» ●(1931) VALL 572. Au fig. poursuivre sa pointe, tr. F. Vallée «kas e ero da benn.» ●(1935) ANTO 74 (T) *Paotr Juluen. Kaset hor bo hon erv da benn ha dibunet reiz-mat hor c'hudenn, daoust d'ezi da veza eun tammig luziet. ●131. Eno eman an dalc'h. Tenn ha garo vo hor reuz, / 'Vit kas hon erv da benn, e vo ret beza beuz. ●(1981) ANTR 220 (L) *Tad Medar. Ne hell ked, siouaz, an Aotrou Maner kendelher gand e vennad ha kas e ero da benn.

(5) Lezel ub. gant e erv : laisser qqun à son travail, à son ouvrage.

(1964) BRUD 18/16 (L) *Mab an Dig. Gwell eo rei peoh, lezel ar re all gand o ero, rag pep digarez a glasker evid rei bronn d'ar bal.

(6) Kenderc'hel erv ub. : continuer l’ouvrage, l’œuvre.

(1926) FHAB 280 (L) Y.-V. Perrot. Ouz eur barz a varv evit beza mat e tlefe beza dek o sevel da gendelc'her e erv.

(7) Chom war e erv : continuer le même travail.

(1951) BLBR 41-42/2 (L) V. Fave. Met chomomp war hon erv.

(8) Boulc’hañ an erv : commencer un travail. Cf. Toullañ an erv.

(1975) LLMM 170/166. Boulc’het e oa an erv, ha ne chome netra d’ober nemet kenderc’hel.

(9) Lezel an arar e-kreiz an erv : voir arar.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...