Devri

evn

evn

m. –ed, -igoù

I. (zoologie)

(1) Oiseau.

(1499) Ca 81b. Ezn. g. oyseau. ●(c.1500) Cb 30a. [brenn] cest vng oisel qui vit du son. b. vn aeznn a veo guant brenn. ●34a. [canaff] g. chanter gresle et appartient aux petis oyseillons. b. can an eznet. ●82b. [eznetaer] ga. qui chante comme oysel de la bouche / ou de vne feuille / et prent les oyseaulx au bray. b. nep a goar canaff da quemeret eznet. ●(1612) Cnf 22b. an nygeal eues an eznet. ●81a. vn eznic bihan. ●(1633) Nom 35a-b. Auis, ales, pecus, volatile : oiseau : ezn, labouçc. ●36a. Auicula : oiselet : Eznic, labouçc bihan. ●37b-38a. Alcedo : alcyon, petit oiseau faisant son nid sur la mer : alcion, vn eznicq bihan á gra ez neiz voar bord an mor. ●38a. Penelops : Oiseau coulouré, geline d'Afrique : vn ezn á liou, ez nes Affriqua. ●(1650) Nlou 95. Eznet, ha loeznet bras, tr. «des oiseaux et de grands animaux.»

(1659) SCger 85b. oiseau, tr. «én, énet.» ●147b. ezn, p. eznet, tr. «oyseau.» ●(c.1680) NG 1059. En ennet bihan. ●(c.1718) CHal.ms i. cet oiseau ne bat plus que d'une aisle, tr. «paré é en ir sé en eer sé.» ●Il est comme un oiseau sur la branche, tr. «e ma el un éer ar er barr'.» ●(1732) GReg 672a. Oiseau, animal à deux pieds, tr. «ezn. p. ezned. eün. p. eüned. Van[netois] ein. p. eined. eën. p. eëned. eër. p. eered. ir. p. ired.» ●(1741) RO 4008. eun egnic enuoet en egoeder. ●(17--) TE 2. hac en énèt. ●13. en einèt e oai én æbr.

(1818) HJC 208. N'en dé gùir i hrer pemb ïnig aveit deu béh ag er monnaïe distèran ? (…) N'hou pèt eune er bed, hui e dale mui aveit mar ïnig. ●(1838) OVD 66. er péh e rér d'un eine e laquér én ur gavidel. ●(1849) LLB 347. Aveid harz en ined a goeh ar ou farkeu. ●(1879) GDI 22. un ein ne hel quet neijal hemb é zivasquel. ●(1893) DES 11. Èl un inic, i blein er huen, tr. « tel qu’un oiselet, à la cîme de l’arbre »

(1908) PIGO II 26. e-lec'h ma kane an evned. ●(1924) SBED 39. Get un inig, er groahig-doar. ●(1961) LLMM 86/155. e oa dija splann an deiz hag a-heligentañ e richane an evnigoù er brankoù skav ha spern-gwenn.

(2) spécial. Volaille.

(1752) PEll 290. Eun, à Morlaix, & aux environs, se dit pour Ezn, oiseau en général. ●294. Ezn, ou Aizn, Selon que M. Roussel l'écrivoit, c'est-à-dire, par Ai diphtongue, Volaille, volatile, toutes especes d'oiseaux domestiques nourris pour être mangés. Plur. Eznet, ou Aiznet.

(3) Poussin.

(c.1500) Cb 91b. [gars pe goaz] Inde anseruius / li. / di. ga. oason. b. ezenn goaz.

II. (ichtyonymie) Pesk-evn : poisson volant.

(1902) LZBg Mae 109. Guélet é bet er ré getan ag er pesked-éned, pesked hag e neij èl éned.

III. (botanique)

(1) Bara-an-evn : pourpier.

(1879) BLE 327. Pourpier potager. (P. oleracea. L.) Bara-ann-evn.

(2) Beg-an-evn : pourpier.

(1879) BLE 327. Pourpier potager. (P. oleracea. L.) Bég-ann-evn.

IV. (astronomie) Ar Yar hag he evned, Yarig-wenn hag he c'hwec'h evn, Yarig hec'h evned : la constellation des Pléiades, la Poussinière.

(1752) PEll 294. La constellation dite les Pleyades, & vulgairement la Poussiniere, comme mere des poussins, est nommée par nos Bretons, Ar-Jar ac e eznet, la poule et ses volailles, c'est-à-dire ses poussins.

(1942) VALLsup 135b. Pléiades, tr. «Yarig-wenn (hag he c'houec'h evn) T[régor].» ●(1962) TDBP II 558. Yarig-heh-evned, tr. «la petite poule aux poussins, la Poussinière (les Pléiades).» ●Eur miz e vez kollet Yarig-heh-evned : honnez a vez o hori, tr. «la Poussinière est perdue (disparait) pendant un mois : (c'est qu') elle est en train de couver.» ●(1962) BAHE 31/18-19. Stered hag o deus kalz eus ar Vretoned ankounac'haet o anv : ar Sterenn gant an daou Garr-kamm hag etrezo ar Sarpant, neuze linennoù kamm-jilgamm Kasiopeia, ar Yar gant hec'h Evned bihan, ar Rastell, ar Rod-arc'hant, ar C'hi bras gant e lagad c'hlas, ar C'hi bihan, ar Maen-Forn, an daou Vreur Gevell, Kroaz ar C'hreisteiz…

V. Skañv evel un evn : très léger.

(1906) DIHU 10/IV (G) *Mari en Néerez. Get er gonfians vras-sé é kemér en hent de monet de gavet Penprat; skan èl un én é tréze er parkeu, el lanneu.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...