Devri

foetal / foetañ

foetal / foetañ

v.

I. V. tr. d.

A.

(1) Fouetter.

(1576) Cath p. 16. an tirant carguet a furor agourchemenas ez vihe diuisquet ha gand scourgezou fouetet, tr. «le tyrant plein de fureur ordonna qu'elle fût dépouillée de ses vêtements et fouéttée de verges.» ●(1612) Cnf 33b. à dlé bezaff da quentaff crualamant fouettet.

(1659) SCger 58a. flageller, tr. «foueta.» ●167a. fouetit ên quen na dihouado, tr. «fouettez-le tant que le sang en sorte.»

(1905) KANngalon Genver 295. blansoni fouetou da foueta ac'hanomp.

►[empl. avec la prép. «evit»] Être fouetté.

(1651) JK 17. c'huy so bet divisquet, / Dré ners an tirantet en noas evit foueta, tr. «qui avez été dépouillé / Par la force des bourreaux, nu, pour être flagellé.»

(2) Battre, corriger.

(1790) MG 33. foëttal hou queah voès. ●83. hoant de foëttal é vugalé.

(1856) VNA 113. il me battrait, tr. «ean em foêttehé

►absol.

(1790) MG 134. corrigein ha foëttal e zou deu. ●146. mameu péré ne ouiant meid anjulial ha foëttal a glei hac a ziheu.

(3) Frapper.

(1745) BT 332. hemp foaital er place gued é dreitt, tr. «sans battre le sol de ses pieds.» ●(1790) MG 346. me oai bet dihunét guet tri-taul morhol em boai cleuét foëttal ar me zaul.

(4) Vaincre.

(1849) LLB 1377. En hani zou foetet e guita er vanden.

(5) Foetañ groll : jouer à la crosse.

(1732) GReg 237b. Crosser, jouer à la crosse, tr. «fouëtta groll

B.

(1) Foetañ hent, bro, broioù : voyager, bourlinguer.

(1857) CBF 17. pa vezer o foeta hent e vez digor ar galon, tr. «quand on bat les routes, on a bon appétit. ●(1867) MGK 17. mont da foeta broiou.

(1908) FHAB Gwengolo 265. da vont da foeta bro. ●(1909) HBAL 49. ar memez bouroueller hon deuz kasset dija ac'haleze da foueta bro.

(2) Foetañ stal =

(1919) KZVr 355 - 21/12/19. Foueta stal, tr. «se ruiner.» ●(1964) BRUD 18/31. Bremañ e hello foueta stal gant e goantiri, al labanetez !

(3) Dissiper (des biens).

(1845) GBI I 554. Ewit ma foueto he holl vadou. ●(1847) SBI II 22. Goûd a ra ez ê fouetet, allas ! ma hol voyen, tr. «Il sait que j'ai fait danser helas ! tous mes écus. ●(1849) LLB 1190. Hemb monèt te foetal hou s-argand d'er foerieu. ●(1857) HTB 231. ar pez a foetjac'h o eva.

(1907) AVKA 206. elec'h ma foetaz e oll stun oc'h ober gwall vue. ●(1908) FHAB Even 178. foueta arc'hant e kazetennou. ●(1913) PRPR 14. Foueta a reaz eul loden vraz euz madou e dad. ●(1935) ANTO 5. tuet da foueta gwenneien. ●(1947) YNVL 15. Ur mantr eo gwelout ar gumun o foetañ he gwenneien. ●16. klañv pa rank foetañ ul liard toull.

►absolt.

(1907) AVKA 100. neb na dastum ket ganen, eo foeta e ra. ●(1952) BAHE 54/34. Paour a c'honez, paour a foet / Paour n'en deus ezhomm yalc'h ebet.

(4) Foetañ e zivaskell : battre des ailes.

(1838) OVD 289. En eined, eit miret a gouéh ar en doar, e fouête dalh-mad ou divasquel. ●(1849) LLB 1737-1738. Ind (…) / e Fouèt ou divaskel, e ra lusk d'où diwhar.

II. V. tr. i. Foetañ ouzh udb. =

(17--) VO 28. er mor é fouettal doh t'ai e ra un trous horribl : ne ùélér a bep-tu meit tarheriss.

III. V. intr.

(1) Faire claquer son fouet.

(1903) ADBr xviii 347. Ha hi da fouetta.

(2) Se battre.

(1913) HIVR 38. Ag en oed tinéran n'hum blijé meit é houren hag é foetal.

(3) (en plt de la pluie) Cingler.

(1955) STBJ 44. ne vez ket plijus chom warni da jugudi pa foet ar glô.

(4) Foetañ er-maez : partir.

(1867) FHB 134/237b. ober eun dro var he zeuliou ha foueta er meaz evit an disterra ma vezo scandalet. ●(1868) FHB 165/69b. Hag ar c'houitouz a fouet er meaz evel eul luc'heden.

IV. V. pron. réci. En em foetal : se battre.

(1745) BT 324. é véaouein gued argand enn Dut vad ha martezé um foitale.» ●(1790) MG 53. disputal, hum foëttal e rér. ●(17--) TE 39. èl pe vai bet doh hum foëttal.

(1825) COSp 60. un dein e hum foett guet un anemis ahurtet. ●(1841) IDH 42. Eurus hoah ma n'hum foêttant quet !

(1903) JOZO 71. Izan er Skoarneg hag é voéz Mar-Uisant / E vé doh hum fouetal bamdé, par me hellant...

V.

(1) Foetañ bro : courir le monde.

(1981) ANTR 35 (L) *Tad Medar. Pennaoued en deus eur bern rimadellou en eur foueta bro. ●101. Gand ar brezel, an dud o deus foueted bro. ●186. N'eus ked ano da vond da foueta bro pell diouz ar gear.

(2) Foetañ bouilhenn : fréquenter les chemins humides.

(1883) IMP 72. mont da foueta bouillen.

(3) Foetañ e gorbilhenn : voir korbilhenn.

(4) Mont kuit evel ur c'hazh foetet : voir kazh.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...