m. –ioù
I.
(1) Chaleur, ardeur.
●(1860) BAL 182. evel ma clasc an diseol an nep a zo feaz gant ar c'hor. ●(1869) HTC 106. ker feaz oa eat gant ar c'hor. ●(1876) TDE.BF 238b. Gor, s. m., tr. «Chaleur d'un four, d'une poule qui couve.» ●(1894) BUZmornik 69. enn despet d'ar c'hor a ioa d'ar mare-ze euz ar bloaz.
●(1906) KANngalon Eost 177. er pen kenta a viz Eost, d'ar mare ma 'z oa e Rom muia gor en amzer. ●(1907) DRSP 76. Eun heol nevez o skuilh e sklerder hag e c'hor.
(2) Bois de chauffage.
●(1732) GReg 429b. Le bois dont on chauffe le four, tr. «Gor fôrn.»
●(1876) TDE.BF 238b. Gor fourn, s. m., tr. «le bois qui sert à chauffer le four.»
●(1936) BREI 440/2d. Pan ae ma zad-koz da droc'ha gôr.
(3) sens fig. (en plt de qqc.) Bezañ e gor : couver, se tramer.
●(1909) FHAB Here 312. Klevet ec'h eus, Biel, eme Barba, ar pez zo e gôr gant lamponed ar bourg ? ●(1910) MAKE 60. Aze 'zo eun dra bennak e gôr ; diwallomp hag e welimp ! ●(1927) FHAB Genver 18. eun Dispac'h all a zo e gôr... ●(1935) BREI 416/3c. Petra zo en gôr ?
(4) (pathologie) Abcès.
●(1499) Ca 97a. Gor. g. froncle / ou clou. l. hoc vlcus / eris. ●(1633) Nom 14b. Pus : la bouë : an lin pe an sang (lire : fang) á deu ven (lire : ves) á vn gorr.
●(1659) SCger 27a. clou pour vne sorte d'apostume, tr. «goric.» ●151a. gor, tr. «vn froncle.» ●(1732) GReg 6a. Absès qui perce & supure au dehors, tr. «Gor. p. gorou, goryou. van[netois] Gor. p. goreü.» ●42a. Apostume, tumeur, tr. «Gor. p. gorou, goryou.» ●Il se forme une apostume, tr. «Ur gor a sao. sevel a ra ur gor.» ●L'aposthume a crevé, tr. «Tarzet eo ar gor. didarzet eo ar gor. Van[netois] Didarhet eü er gor.» ●440a. Froncle qui suppure, tr. «Gor. p. goryou, gorou.» ●(17--) TE 71. goreu ha burbuad catarus.
●(1857) CBF 76. Va gor a strink lin-brein, tr. «Mon furoncle jette du pus.» ●(1869) HTC 52. hag an dud ho unan, a oue goloët ho c'horf a c'horiou hag a c'houliou. ●(1872) GAM 31. toulla ar gor evid ma tirento.
●(1905) IVLD 180. ar goriou-ze a zirente lin-c'hoad. ●(1913) THJE 25. Deit oé ur pikol gor dehi.
(5) E gor : en train de couver.
●(1633) Nom 39b. Gallina matrix, incubans : geline qui couue : yar goreres, pehiny á ve è gor.
●(1659) SCger 151a. ema an yar e gor, tr. «la poule couue.» ●(1732) GReg 228b. La poule couve, tr. «E ma ar yar ê gor.»
●(1876) TDE.BF 238b. E gor, s. m., tr. «se dit d'une poule qui couve ses œufs.»
(6) Treiñ vioù e gor : couver des œufs.
●(1929) FHAB Genver 33. evit lakât ar yar da drei ar viou e gor.
(7) Fermentation (d'un fourrage entassé).
●(1912) BOBL 08 juin 389/2c. Dan eil eman ar gor brein, fermentation putride. Dre an toman mân ar föen a zeu da louedi.
II.
(1) Gwaskañ war ur gor : parler de qqchose de sensible.
●(1965) BRUD 20/30 (T) E. ar Barzhig. Bloaz bennag goude e tremenas Yann e Bulien hag ar vamm-goz ‑ daoust ha gouzoud a rê a oa o waska war eur gor ? ‑ a gemennas dezañ e oa Ivonaig o vond da zimezi.
(2) Dont ar gor da vegañ : la chose s’aggrave.
●(1924) NFLO. S'aggraver. la chose s'aggrave, tr. Loeiz ar Floc'h «ar gor a deu da vega.»