Devri

lemel / lemen / lamiñ / lamet

lemel / lemen / lamiñ / lamet

v.

I. V. tr. d.

(1) Ôter, retrancher.

(1499) Ca 120a. Lamet vng tra. g. oster. ●(1633) Nom 50a-b. Lytta : ver en la langue des chiens, qu'on leur oste en leur ieunesse pour les garder d'enrager : vn preuf á vez en teaut an quy á vez lammet ez jaoüancq euit miret na daent en gounnar. ●98b. Emuscare arborem : oster la mousse : lammet an quifny.

(1774) AC 15. ne dleer lemen nicun eus ar gueriouma.

(1821) SST 268. d'hou laquat, pé d'hou lamein. ●(1838) OVD 242. pe zehé er marhue a lamein guet-hai ou frièd. ●(1849) LLB 461-464. un ahuel dro / (…) E saw ur beutren dû én evr ag en amzer / Hag e lam ged en dé ur restig a splannder.

(1902) PIGO I 8. Yan (…) a lemmaz e dok. ●(1907) PERS 124. Lemmel digant ar bobl ar blijadur. ●185. lemmel ho boutou. ●(1911) SKRS II 31. lemel divar an ene loustoni ar pec'hed. ●(1959) TGPB 65. Evit ar pezh a sell ouzh ar paotr kozh, e lamas hemañ e gasketenn.

►absol.

(1867) BUE 79. Dija, hag adalek pajenno kentan al levr-man, eo bet gwelet ar Zant, bugelik c'hoaz, o lemel diwar he voed, da rein d'ar bevien ; o westlan leveo he garg a varner ann iliz da obero a vadelez.

(2) Lemel a : faire sortir de, tirer de.

(1530) Pm 7. Mam a druez da bizhuiquen / A lemm penedour a sourpren, tr. «Mère de miséricorde à jamais / Tire le pénitent de peine.» ●33. A lem an bet a laet a hu, tr. «Qui tire le monde de l'outrage, de l'insulte.» ●231. Ha ne goffe styn az lynez / Euyt da sellet a-het dez / Paez lamher an bez pyou vezy, tr. «Et ta parenté ne saurait, / Même si elle te regardait tout le long du jour, / Quand on te retirera de la tombe, qui tu seras.» ●(1575) M 1750. Hep den á nep heny de lamet á riot, tr. «Sans qu'un homme quelconque pût le tirer d'embarras.» ●(1650) Nlou 87. pa'on lamas à lastez, tr. «quand il nous tira de la douleur.»

(1659) SCger 38b. deliurer, tr. «lemel eus a.» ●(c.1680) NG 119-120. dre e varuë hac e pasion / En ur lamas ac er prison. ●961. Euit hon prenou ha hon lamet a pouin.

II. V. intr.

(1) (en plt d'un cheval) S'enlever.

(1915) MMED 228. Me a reas d'am marc'h lemel buannoc'h c'hoas.

(2) (en plt du cœur) Battre.

(1932) BSTR 3. N'oa ket evit miret ouz e c'halon da lemmel en he c'hreiz.

(3) Lemel a : quitter.

(1790) MG 108. jamæs en houarn-ru-ze ne lamehai a me speret. ●(1792) HS 30. lemel ag er vro-hont.

(1821) SST 56. Men e hei en inean en ur lemel ag er Purgatoire ? ●(1825) COSp 351. Ag er bed-man red é lemel.

(1906) HIVL 26. en Intron e lam ketan, hag er splandér arlerh. ●133. én ur lemel a men gulé. ●(1912) BUEV 11. Mes ne oé ket arriù aveitou er hours de lemel ag er gér. ●(1913) AVIE 20. Ne lammé ket ag en tanpl. ●160. Lammet a vamen ha kerhet d'er Judé. ●(1919) BSUF 11. A pe lammas a Varselonn. ●(1921) BUFA 55. me chonj nen dé ket lemel a mem bro. ●(1922) BUPU 14. A pe lammas ag en hospital. ●(1939) KOLM 33. Er chonj anehi ne lammè ket ag é galon.

(4) Lemel digant ub. : quitter qqn.

(1912) BUEV 125. mes er chonj-sé ne lammé ket getou.

(5) Lemel a-dal ub. : quitter qqn.

(1829) CNG 65. Mæs sel breman, quênt lemel a dal-on, / D'out a telhai laret d'unan-benac pihue on. ●(1861) BSJ 300. Diméet-on, emé en aral, ha dré guement-cé ne fehen quet lemel adal me moès.

(1942) DHKN 73. Vonick ne lam ket mui adal hé guellan karet.

(6) Lemel a-dal : partir (d'un endroit).

(1906) HIVL 162. Neoah ret é lemel adal er groh.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...