adj.
I. Attr./Épith.
A. Plein.
●(1499) Ca 108a. Hanter leun. g. demyplain. ●125a. [leunyaff] g. plain. b. leun.
●(1659) SCger 93a. plein, tr. «leun.» ●156b. leun, tr. «plain.»
●(1849) LLB 1022. Lein é rah er sehier, lein é rah er resteu.
●(1806) JOS 11. Seis penn ed ac a yoa leun a bouedec meurbed. ●(1849) LLB 408. leinoh hou sulerieu. ●(1868) FHB 165/70b. leunoc'h kovou ar goazed ! ●(1869) SAG 18. leunoc'h evit bizkoaz.
●(1902) PIGO I 76. e-pad ma vo laket goullo bep noz, he hadkavi leun bep beure. ●(1920) FHAB C'hwevrer 247. leun e oa ar pod. ●(1978) BRUDn 25/40. Lan veze an iliz, douz kroeh beteg traou.
B. Leun a.
(1) (en plt d'un récipient, d'un endroit, d'un terrain, etc.) Plein de.
●(1612) Cnf 43a. grangiou leun à eth. ●(1633) Nom 61a. fourmage plein d'yeux, tr. «fourmaig leun á clogor.»
●(1732) GReg 113b. Nez plein de boutons, tr. «fry leun a zræin-qycq.»
●(1849) LLB 193. lein a joé. ●529. En ti lein a voged. ●(1868) KTB.ms 14 p 193. Ur gambr-all a oa leun a lienn-moan. ●(1871) KTB.ms 15 p 285. un anaf leun a leaz livriz. ●(1877) EKG I 200. enn eur foennok distro, leun a lagennou. ●(1878) EKG II 310. ar bek-douar-ze a zo leun a vartoloded. ●(1879) MGZ 151. eur vassin vraz leun a zour.
●(1909) KTLR 46. a drenv an ti oa eun tam liorz leun a vez frouez hag a vokedou. ●192. Fecher ledan, leun a zour. ●(1909) FHAB Gouere 213. Foll eo an neb a zo e lab destummet enni leun a ed.
(2) (en plt de qqc. d'abstrait) Plein de.
●(1530) Pm 10. leun a squyent, tr. «pleine de sagesse.»
●(1821) SST 113. d'er re meme e zou lan a gas dohemp. ●(1870) FHB 309/377a. ar zonch-ze a vezo leun a c'hoervder hag a strafuil.
●(1907) KANngalon Genver 295. ne brezegont nemed eur feiz dislivet, briket, leun a c'hevier. ●(1936) BREI 457/4b. Prezegenn leun a gelennadurez.
(3) (en plt de qqn, d'un animal) Plein de.
●(1835) AMV 29. A gant a hini a zo bet guelet ho vont da gousquet leun a yec'het. ●(1850) MOY 194. Va daoulagad liqes, leun a lubricite. ●(1869) SAG 285. na d'oun bet enem gollet er veach-ze, leun a voufounerez. ●(1894) BUZmornik 857. e leac'h diskredi, bez eunn den leun a feiz.
●(1955) STBJ 15. bleizi koz lôned leun a finesa. ●(1962) BAHE 31/31. A-viskoazh ez eo bet Alberz evel-se, leun a verv, oberiant, laveant ha seder.
C. [devant un subst. précédé d'un art., d'un pron.]
●(1878) SVE 13. ed leun ar zolier, tr. «du blé plein le grenier.»
●(1920) FHAB C'hwevrer 261. e veze roet dezo leun eur weren vras a odivi. ●(1924) BUBR 48/1140. Leun hon c'hof ni a vleugeusfe.
D.
(1) Complet.
●(1953) BLBR 57/4. Hag ar roll-se (...) a zo pell diouz beza leun ha klok.
(2) temp. Complet, fournis.
●(1650) Nlou 406. Pemp mil bloaz len, ez voue den en penet, / Dre splet an pechet quentaff, tr. «Cinq mille ans sans discontinuer, l'homme fut dans le malheur / par l'effet du premier péché.»
●(1880) SAB 117. tregont vloa leun. ●(1869) HTC 11. Eur bloaz leun en devoa tremenet eno. ●63. An Isrealitet a jomas eur bloaz leun e kichen menez Sinaï.
II. par ext.
(1) (relijion) (Indulgence) pleinière.
●(1864) SMM 9. Induljansou leun pe induljansou plenier. ●(1877) MSA 236. gounid induljansou leun. ●(1879) MGZ 266. Eun induljanz leun pe plenier. ●(1891) MAA 122. Induljans leun beb lun.
●(1928) BFSA 138. da rein Induljans leun (plénière) d'an holl gristenien. ●(1949) KROB 11/2. Bep taol e vez gounezet eun iñduljañs leun.
(2) (en plt de qqn) Complètement.
●(1872) ROU 78. il est devenu complètement cornowallais, tr. «kernevod leun eo brema.»
(3) Parfait, sans défaut.
●(1890) ARK 18. Eur volontez leun.
●(1915) MMED 342. ar Verc'hez, mam Doue, e deus resevet eur c'hras leun. ●365. Mari e deus ar sked leun ha parfet.
(4) =
●(1868) KMM 44. guelit eus a betra ôc'h leun.
(5) fam. Soûl.
●(1867) FHB 120/125b. Hirio leun, bourr da grevi...
●(1935) NOME 94. Besteod ha leun !
(6) Gravide.
●(1659) SCger 122b. vache pleine, tr. «buoc'h leun.» ●(1732) GReg 943b. La truïe est pleine, tr. «Leun eo ar vès.»
●(1849) LLB 1253. é ma lein er mameu.
(7) Liv leun : (?) couleur chargée (?).
●(1633) Nom 121a. Color satur, plenus : vne couleur pleine & fort chargée : vn liou leun ha carguet.
III. [empl. comme subst.]
(1) (en plt de la mer) En e leun : pleine.
●(1887) LZBg 45et blezad-3e lodenn 181. Ardrô seih hær é oé er môr én é lan.
(2) =
●(1907) AVKA 107. un damoezen hag a deu da c'houeza gant he leun a winiz.
IV. Adv. A-leun.
(1) En abondance.
●(1961) BLBR 131/18. Ar chistr a rede a-leun euz ar barrikennou !
(2) Complètement.
●(1948) KROB 4/1. Doue n'eo ket eus ment an den, ha ne c'hell ket beza prenet gant kargou ha madou, na zoken tizet a-leun gant gouiziegez spered an den. ●(1948) KROB 5/7. n'eus bet nemet ar staliou dalc'het gant Bretoned gwirion hag o devefe diskouezet a-leun o levenez... ●(1948) KROB 6/6. Kerkent emaomp a-leun e Breiz.
V.
(1) Leun betek ar skoulm : voir skoulm.
(2) Bezañ en e voued leun : voir boued.
(3) Leun evel ur sailh : voir sailh.