n. de l. Plougoulm.
I. Plougouloum.
●(1656) VEach 56. Ploucoulm / Eozen Gvifier á Parres Plougoulm, à Escoptj Leon.
●(181-) OLLI 714. Guers sant Coulm, Patron eus a barres Plougoulm. ●(1834) KKK 78. Plougoulm. ●104. En eur guitaat ar Peulvan zé ec'h antréer é parrez Plougoulm. ●(1847) FVR 196. Plougoulm. ●(1865) FHB 48/383b. Ian-Mari Milin, eus a Blougoulm. ●(1868) FHB 159/20a. parrez Plougoulm etre ster kerc’hoant ha Sibiril. ●(1870) MBR 260. euz a barrez Plougouloum oa ginidik. ●(1877) EKG I 128. Kenta parrez a gaver var an hent eo Plougouloum. ●(1890) MOA 24a. Plougoulm.
●(1911) SKRS II 173. persoun Plougoulm. ●(1923) FHAB Gwengolo 9/333. Epad teir zizun e talc'hjont penn d'ar jeneral Canclaux, kanna a rejont anezan, end-eeun, e kichenik Guipavas, met goude emgann Kergidu, e Plougoulm, ar Vretoned a fallgalonas hag a blegas dirag an Dispac'herien.
II.
(1)
●(1834) KKK 78. Ar gwizieg ha brudet braz Buffon a lavar penaoz ne heller ket tremen Pond-aval euz ar barres-man heb kaoud he chodellou leun a dréaz.
(2) Dicton.
●(1912) MELU 365. Plougouloumis bonedeien, / Sibirillis kaketerien, / Klederis tud a fouge, / Ploueskadis tud a leve, / Plouenanis laeroun tout / Ha Kastellis oc'h ar grouk.
●(2003) TRMOR 31. Plougouloumiz bonedeien / Sibirilliz kaketerien / Klederiz tud a fouge / Ploueskadiz tud a fouge / Plouenaniz laeron tout / Ha Kastelliz ouzh ar groug.
(3) Devise de maison noble.
●(1667) ARmorial 126. Kerautret en Plœcoulm Evesché de Leon C. burellé d’argent & de gueulle de dix pieces, auec deux Guiures affrontées d’azur en pal entrelassées dans lesdites fasces & pour deuise Pa Elly, quand tu pourras.
III. Nom de famille.
●(1970) NFBT 219 N° 1707. Plougoulm.
IV. [Toponymie locale]
●(1656) VEach 56. Eozen Gvifier á Parres Plougoulm, à Escoptj Leon, pehini à chom é maner Dourdu.
●(1834) KKK 78. ne heller ket tremen Pond-aval euz ar barres-man. ●102. é kever maneriou koz Pont plankoet. ●104. é parrez Plougoulm, é pé léac'h heb distrei nemeur diwar ann hent ec'h halleur ô tremen mont da welet ar maner koz a Gearaotred, a beléac'h é tiskenner enn draonien koant a Zant Jakez douret gand eur c'houerik vihan pehini ez em daol er mor é paé ann Abert, tost a c'hano Koat Kerouzéré. ●(1869) FHB 238/227a. an anter euz a Vontroulez a zo e Treger, hag an anter all e Leon. Hogen e tu Leon, ebarz en eul leac’h hanvet c’hoaz hirio Bouret, e voue laket ar mean kenta euz eur chapel en enor da Vari. ●250/322b. e Plougoulm, eun nebeudic bale euz ar bourk, var hent an aod, e kavomp (...) Itron Varia Pratgoulm. ●(1877) EKG I 129. a ieaz ive epad eun dervez du (lire : da) guzet e koajou Kerouzere. ●146. etre Milin-ar-Stank ha Kroaz-Mean. ●146-147. Kas a reaz he dud da guzet adren Kervrenn, Keinigou ha Kreac'h-Moiek, ha divar an hent braz, den n'ho guele. Lod-all a ioa e Tosen-Fantik. ●147. Trei a reaz divar an hent braz gand eul loden euz he dud, evit mont, abiou Begavel, da vaner Kergidu. (...) Ar re euz hon tud-ni a ioa kuzet adren Kervrenn ha Keinigou, a dreuzaz, lod anezho, an hent braz evit mont da Loklouer ha da Benn-an-Traon. ●155. Mad, an Aoutrou Postec en deuz lavaret dign edont o tont divar dro Loklouer varzu Kroaz-Mean, hen, Eozen Roue, a Gervengant. ●157. Edont o tremen maner Dourdu, pa deuaz er meaz euz an ti eur vandenn soudarded.
●(1985) AMRZ 195. Pardoniou all a zarempredem c'hoaz. Ar souezusa hini eo pardon Intron Varia Prad-Koulm, e parrez Plougouloum. Hemañ 'veze great anezañ ar "pardon mud". Réd e veze mond euz ar gear beteg ar japel, en eur bedi hag heb lavared eur gér da zén e-béd.