thalassonyme Ar Raz : Le Raz (courant marin, Plogoff).
I. Ar Raz.
●(1580) G 813. Gouloedaf ty ha men gant mor plen bede an Ras.
●(1666) (1912) MELU 343. Biscouz ne dremen asden [ar raz] / N'en devise aoun pe gloaz. ●(1716) PEll.ms 1303. Ne dremenas den ar-Ras, / N'endevise aoun pe gloas. ●(1732) GReg 784b. Raz. ar raz. ●Trémen ar raz. ●Biscoaz den ne drémenas ar raz / N'en devezé aoun, pe glas. ●Va Douë, va sicourit da dremen / ar raz; / Rac va lestr a so bian, hac ar mor / A so bras. ●784b. raz plougoñ. ●(1799) CAm 292. Biscoaz den ne dremenas ar Raz n'en deveze aoun pe glas. (…) Va Doue va sicouret da dremen ar Raz, / Rac va lestr a so bian ac ar mor a so bras.
●(1855) FUB 76. Né dréménas dén ar Raz, / N’en divizé aoun pé glaz. ●(1878) SVE 999. Ne dremenas den ar Raz / N’hen divije aoun pe c’hlaz. ●(1879) BMN 178. Tremen a reas ar Raz cazimant heb santout an danjer. ●(1885-1889) (1977) COCS [= BSAF. XXXIV] 251. Ar re-se so bagou Kameled / A so deud, d'ar Raz, d'ar morued. ●(1891) RDTp VI/650. Biscoaz den ne dremenas ar Raz, / N'en deveze aoun, pe glas. ●651. Dans la petite passe, aux trois dernières heures du jusant, la marée du Raz, mour ar Raz, porte sur les écueils de la Vieille. ●657. Va Doue, va sicourit da dremen ar Raz : / Rac va lestr a so bian ac ar mor a so bras ! ●658. Me vel bagou Breadic o pesketa er Raz, / Hac oc'h ma guelet aman na rent ked cals a gâz !
●(1904-1906) FOFR.mer 214. Va Doué, va sicourit da dremen ar Raz : / Rac va lestr a zo bian ac ar mor a zo bras ! ●(1914) ARVG mae 75. Re-vorennou, kas gante, a zo entre an ôd hag int : ar Forn, ar Fromveur, ar Raz. ●(1916) KANTgelveneg 28. Pa vezomp o tremen ar Raz, / Hor beuz bepred nec’hamant vraz. ●(1922) EMAR 89. 'Vel, e tremen ar Raz. ●(1927) GERI.Ern 502. ar Raz. ●502. raz Plougoñ.
►
●(1732) GReg 784b. ar raz a fontené.
II.
(1) Proverbe.
●(1666) DDBP 506/3342. Biscouz ne dremen asden [ar raz] / N'en devise aoun pe gloaz. ●(1716) PEll.ms 1303. Ne dremenas den ar-Ras, / N'endevise aoun pe gloas. ●(1732) GReg 784b. Biscoaz den ne drémenas ar raz / N'en devezé aoun, pe glas. ●(1799) CAm 292. Biscoaz den ne dremenas ar Raz n'en deveze aoun pe glas.
●(1855) FUB 76. Né dréménas dén ar Raz, / N’en divizé aoun pé glaz. ●(1878) SVE 999. Ne dremenas den ar Raz / N'hen divije aoun pe c'hlaz. ●(1891) RDTp VI/650. Biscoaz den ne dremenas ar Raz, / N'en deveze aoun, pe glas.
●(1969) LLMM 137/437. Biskoazh den ne dremenas ar Raz hep kaout aon pe c'hlaz. ●(1977) COCS 48. Biken den na dremenas ar Raz / Hep Kaout aon pe glaz (ou : N'en deveze aoun, pe glas).
●(2003) TRMOR 76. Parmi les best-sellers de l'époque figure la Vie du prédicateur Dom Mikael An Nobletz dans laquelle on peut découvrir quelques dictons marquants dont (sic): Biscoaz den ne dremen ar raz / Hep caout pe spont pe c'hlaz.
(2) Proverbe.
●(2003) TRMOR 75. Paseal Beg Ar Raz / E vez atav aon pe c'hloaz.
(3) Dicton.
●(1732) GReg 784b. Va Douë, va sicourit da dremen / ar raz; / Rac va lestr a so bian, hac ar mor / A so bras. ●(1799) CAm 292. Va Doue va sicouret da dremen ar Raz, / Rac va lestr a so bian ac ar mor a so bras.
●(1855) FUB 76. Va Doué, va diwallid da drémen Beg-ar-Raz, / Rag va lestr a zô bihan hag ar môr a zô brâz. ●(1878) SVE 1000. Va Doue, va diwallit da dremen Beg ar Raz, / Rag va lestr 'zo bihan hag ho mor a zo braz. ●(1891) RDTp VI/657. Va Doue, va sicourit da dremen ar Raz : / Rac va lestr a so bian ac ar mor a so bras !
●(1904-1906) FOFR.mer 214. Va Doué, va sicourit da dremen ar Raz : / Rac va lestr a zo bian ac ar mor a zo bras ! ●(1969) LLMM 137/437. Ma Doue ma sikourit evit tremen ar Raz, rak ar vag a zo bihan hag ar mor a zo bras. ●(1977) COCS 48. Ma Doue ma sikourit evit tremen ar Raz / Rak ma bag a zo bihan hag ar mour a zo braz.
●(2003) TRMOR 76. Va Doue, va diwallit da dremen Beg Ar Raz / Rak va lestr a zo bihan hag ho mor a zo bras.
(4) Proverbe.
●(1876) TDE.BF 811. Etre Sant-Thei ha bek ar Raz, / Ez a seiz maouez gant pep goaz.
●(1912) MELU 36 [= Mil.ms]. Etre Sant Thei ha Beg ar Raz / Euz seiz maouez gant pep goaz.
●(2003) TRMOR 49. Etre Sant Tei ha Beg Ar Raz / Ez a seizh maouez gant pep gwaz.
(5) Dicton.
●(1891) RDTp VI/658. Me vel bagou Breadic o pesketa er Raz, / Hac oc'h ma guelet aman na rent ked cals a gâz !
(6) Dicton (d’après un cantique).
●(1916) KANTgelveneg 28. Pa vezomp o tremen ar Raz, / Hor beuz bepred nec’hamant vraz.
(7) Proverbe.
●(1959) MOJE II 10. Etre an Enez hag ar Raz / Emañ Bered ar wazed.
●(2003) TRMOR 76. Etre an Enez hag ar Beg / Emañ bered ar wazed.
III. [Toponymie locale]
●(1732) GReg 216b. steveñocq, ou, roc'h stevennocq, ou, qarrecq stevennoch, grand rocher à l'entrée du Rat de Fontenay, ou d'Audierne, assez près de terre, toûjours decouvert & exposé au soleil.