Devri

roud

roud

m. & adv. –où

I. M.

A. [sens de route, etc.]

(1) Route.

(1580) G 370. Map Doe deuscuez an rout dymp, tr. «Le Fils de Dieu nous montre la route.» ●(1530) Pm 241 (Mab Den). Pan chenchy rout, tr. «quand tu changeras de route. »

(1659) SCger 170a. rout, tr. «chemin.» ●(1710) IN I 401. Daoust pe seurt rout a guemero al Lestr. ●(1732) GReg 832b. Route, chemin, tr. «Roud. p. roudou. Van[netois] roud. p. roudéü

(2) Mont en e roud : partir.

(1659) SCger 170a. et eo en e rout, tr. «il s'en est allé.»

(1872) ROU 94a. Partez, tr. «It en ho roud

(1911) SKRS II 13. An divroad a ieas neuze en he roud. ●26. Mont a reas prim en he rout.

(3) Ober roud : progresser.

(1860) BAL 16. ractal ma en em laca un den da glasc midita (…) e teu da ober roud etrezec an Ee. ●(1872) ROU 38. ober roud, tr. «grandir, progresser.»

B. [sens de trace]

(1) Trace.

(1499) Ca 177b. Rout an troat. l. hec peda / de. ●(c.1500) Cb. Rout an troat. l. hec peda /e. ●g. cest mesure ou pressure du pied. b. rout. ●(1521) Cc [rout]. Rout an troat. g. le pas l. hec peda e. ●(1633) Nom 25b. Vestigium : marche, traçe : an rout, an traçc, an marig.

(1659) SCger 100b. raie marque, tr. «rout.» ●120a. trace, tr. «rout.» ●(1732) GReg 934b. Trace ; empreinte, vestige, tr. «roud. p. roudou.» ●Suivre les traces de quelqu'un, tr. «qerzet var roudou ur re bennac.» ●(1790) Ismar 32. rontt Treid hun Salvér. ●41. Déh pé en dé quênt, ne oai rontt er bet a hanah.

(1838) OVD 23. ha ne oé hoah ronte erbet a han-amb. ●(1854) PSA I 172. ne huélér mui ront erbet. ●(1872) ROU 38. Roud, tr. «empreinte, marque, trace.» ●(1878) EKG II 38. roudou bouteier ler-goat.

(1911) BUAZperrot 77. hag ar goad a zivere eus frailhou e dreid hag e zaouarn a verke e roudou en erc'h. ●(1925) FHAB Mae 186. eo fresk-beo roudou ar Zent enni.

(2) Roud dorn ub. : patte, touche (d'un artiste, etc.).

(1896) GMB 584. pet[it] tréc[orois] (…) mañ roud i dorn warni on y reconnaît sa main (en parlant, par exemple, d'un dessin d'artiste).

(3) Na roud na rabez : absolument rien.

(1964) BAHE 40/47. Met dre an tu-mañ na ouie hini ac'hanomp na roud na rabez. ●(1971) BAHE 68/14. Va zadig paour ! Ma teufes en-dro d'ez korn-bro, ne gavfes na roud na rabez. ●(1982) TKRH 136. da heñchañ ar re na ouezent na roud na rabez.

(4) Kignat e roudoù : revenir sur ses traces.

(1985) LIMO 22 mars. kignat é ruteu, litt. écorcher ses traces, repasser là où l'on est passé naguère.

(5) Derc'hel gant roudoù ub. : suivre qqn à la trace.

(1925) FHAB Ebrel 154. ar c'hemener, gwisket e plac'h hag e zilhad paket dindan e vrec'h a zalc'has a-ziabell gant roudou ar zoudarded.

C. sens fig.

(1) Exemple à suivre.

(1659) SCger 170a. rout, tr. «exemple.»

(2) Bale, kerzhout dre, war roudoù ub. : marcher sur les traces de qqn.

(1867) FHB 143/305a. va map a vezo avoalc'h dezhan mar guell bale dre va roudou ha dre roudou ar re am eus heuliet. ●(1872) ROU 38. War roudou e dad, tr. «sur les traces de son père.» ●(1878) EKG II 216. Ra gendalc'ho ar re a zo breman da vale var roudou ho zud koz ! ●(1894) BUZmornik 103. Pa alier ar gristenien da gerzet var roudou ar zent. ●525. Mes a nebeut a nebeut e savaz c'hoant ganthan da gerzet var ho roudou.

(1909) NOAR 7. Pedi a ra ac'hanoc'h da renta henor d'ezan dirak an dud o kemeret skouer dioutan, o vale war e roudou. ●(1924) FHAB Kerzu 452. Ministr an dud a vor, o kerzout dre roudou ar ministr Pelletan gwechall, a zo o klask miret ouz ar veleien da vont war-dro ar vartoloded. ●(1953) BLBR 57/1. nevezomp hor promesa da vale war roudou hon tadou.

(3) Heuliañ roudoù ub. : marcher sur les traces de qqn.

(1924) BILZbubr 37/809.(1924) BRUD n° 11, 12, 14, 15, en 1963 par Emgleo Breiz, Brest, graphie et pagination différentes de l’édition de 1925, puis en 2003 une édition bilingue par Skol Vreizh préparée par Bernard Cabon)">BILZ 13. Ha gras d'ezan na heulio ket roudou e berc'hen ! Grit dioutan, dre ho kelennadurez, ar pez n'eo bet nag e dad nag e vamm.

(4) Dispenn roudoù ub. : marcher sur les traces de qqn.

(1908) FHAB 199. Dispenn a rea buhan roudou he breur, hag e penn an hent, eb dale, ar memez bez a dlie digemeret o c'horfou. ●(1925) BUAZmadeg 300. Domitilla (...) e leac'h kaout aoun ha krena, ec'h en em zante dispount, ha guest da zispenn ho roudou. ●(1928) BFSA 103. Ho pedi a ran holl, c'houi, va itronezed, da zispenn roudou Hor Salver ha da veva paour eveltan. ●(1931) FHAB 117. Salo e vefe niverus ar gloareged hag ar skolaerien yaouank o kerzet war roudou an A. Mary, dispennet gantan roudou an A. Batany.

(5) Dispenn roudoù ub. : suivre qqn.

(1907) AVKA 163. Unan anhe, adaleg ma n-am zantas yac'h, a dispennas e roujo, en eur embann a vouez huel brazder Doue. ●(1914) MAEV 148. Hag an archerien da zispenn e roudou. Ne ket d'ar paz ez ean !

(6) Dispenn e roudoù : revenir sur ses pas.

(1910) FHAB Mezheven 180. Dont a rejont c'hoaz pemp pe c'houec'h guech all dre o riboulou, mest bep tro e vezent gwall dizet hag e rankent dispenn o roudou.

(7) Gouzout roudoù ub. : connaître les agissements de qqn.

(1890) MOA 339. Je connais ses menées sourdes (secrètes), tr. «me a oar he roudou

(8) Mont en e roud : suivre son cours.

(1970) BRUD 35-36/147. Dre ma ya en e roud, ar pez-c’hoari a gemer korv ha fetisted.

II. Loc. adv.

(1) Pep roud : de toute façon.

(1580) G 169. Comset dyf pep rout hep dout quet ho doare, tr. «Parlez-moi de toute façon, sans doute, de votre sort.»

(2) E pep roud : partout.

(1659) SCger 170a. e pep rout, tr. «partout.»

(3) Nep roud : en aucune façon, aucunement.

(1557) B I 156. Na flachet nep rout diouty, tr. «ne la quittez point.»

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...