Devri

Yann

Yann

n. pr.

I. [prénoms]

(1) Jean.

(1530) Pm 51c (Tremenuan). Iahann ha pezr paul hac a ret / Andreu ha ioseph quent queffret, tr. «Jean et Pierre, Paul et nécessairement / André et Joseph ensemble.» ●(1576) H 35. An pap iahan xii e hanu.

(1877) FHB 210. Cousket out, Ian vraz ?

(2) Yann-Loeiz : Jean-Louis.

(1710) IN I (couv.). E Quemper, E Ty Youen-Yan-Lois Derrien, Imprimer ar Roue hag an Autrou’n Escop.

II. [empl. pour désigner qqn]

A. Breton type.

(c.1820) COF 38. C’hoant dimisi, c’hoant beva pell / En deus pep Yan ha pep Catel ; / Demeset int, pell e vevont ; / Tout voar o c’his e carent dont.

B. [suivi d’un déterminant]

(1) Yann-Soudard : personnification des soldats.

(1868) FHB 203/374b. dreist oll Ian zoudard, ar breser-mein, n’en deus peurvuia nemet guenneien rous da ziskuez. ●(18--) SBI II 260. A zaou wennec ha daou liard, / Cresco he bae da Iann zoudard !, tr. «croîtra la paie de Jean-Soudard.»

(1909) KTLR 156. Ha Ian zoudard, teuler he zac’h leue var he ziskoaz hag en hent. ●(1919) BUBR 1/20. Pelec’h ema ar blijadur aze, emez Yann Soudard. ●(1931) FHAB Mezheven 231. Micher Yann Zoudard, neuze koulz ha breman ne veze ket kement-se a vall d’he c’hemerout.

(2) Yann-Saoz : personnification des Anglais.

(17--) EN 1611. Mes a nefou Jan Sos, tr. «Jean l’Anglais aura honte.»

(1907) DRSP 34. Ma vo spountet yan zaoz. ●(1929) FHAB Mae 188. kement a gasoni e kalon pep gwir vreizad eneb «Yann Zaoz».

(3) Yann-Gouer : personnification des paysans.

(1929) FHAB Eost 290. N’ho pezet aon ebet, a youc’has outan Yann Gouer. ●(1981) ANTR 194. Diazez bevañs Yann Gouer eo ar c’hig moh.

(4) Yann-Beizant : personnification des paysans.

(1877) FHB (3e série) 21/172a. n’o deuz ken tra da lavaret da Ian Baizant.

(1929) DIHU 219/323. er peurkeh Iann-peizant.

(5) Yann-Vartolod : personnification des marins.

(1954) VAZA 110. Yann Vartolod. ●(1978) LLMM 188/180. e Yann vartolod.

(6) Yann-Grenn : personnification des enfants.

(1913) FHAB Genver 15. kant kazeten a gaver e Frans savet evit Yann grenn. ●(1933) ALBR 36. Yann Grenn a vo e blijadur (...) mont da neiziata. ●(1977) LLMM 185/466. gourdrouz Yann Grenn. ●(1978) LLMM 187/108. krennarded, pa laran, hag eus ar gwashañ Yann-Grenn.

(7) Yann-Varmouz : personnification des petits enfants.

(1948) KROB 4/1. divesker Yann-varmouz a horjelle gant ar skuizder.

(8) Yann-Diwarlerc’h : personnification des arriérés.

(1949) LLMM 16/65. C’hanta, Yann-diwar-lerc’h, pell e chomi c’hoazh da lugudiñ ?

(9) Yann-Banezenn : personnification des nigauds.

(1890) MOA 141a. Benêt, Badaud, tr. «Iann banezen

(1931) ATBR 16. Yann banezenn ma’z out.

(10) Yann-Dibalamour : personnification des insouciants.

(1857) CBF 87. Klevet a rit-hu Iann dibalamour ! tr. «Entendez-vous Jean l’insouciant !»

(1954) VAZA 190. ar vuhez-se, hini Yann Dibalamour.

(11) Yann-Goulenn : personnification des mendiants.

(1909) FHAB C’hwevrer 57. Yan-Goulen ne c’hell ket heb koll e hano en em viska ken faro hag ar mondian.

(12) Yann-Gatoù : personnification des hommes efféminés.

(1934) CDFi 21 avril. va zammik aotrou-me a fell d’ezan chom er gear da ober e Yann gatou !

(13) Yann-Gornek : personnification du cocu.

(18--) TVG 6. Hac hi goulen diouzin ha me am boa guelet Yan-Gornec, he goas, o vont aroc gant ur sac’had ed.

(14) Yann-ar-Pennc’hêr-Dianaou : surnom du diable.

(1957) DSGL 198. Yann er Penhér Dianeu, tr. «Jean du Bas-Royaume (...) Surnom du diable en breton.»

(15) Yann-Drotaj : personnification des vagabonds.

(1872) GAM 68. Ar baotred saout eo a vez kaset d’ann ti kear brema ? Koumpiri Ian Drotach eo a vez lakeat da vear brema e Lannilis ?

(16) Yann-Gañfard : personnification des adolescents.

(1908) PIGO II 5. Ar re-ze na chomont ket da chileo Yan Ganfard o sutal. ●(1913) ARVG Eost 195. Setu ’nê, en eul lommig amzer, etre daouarn Yan Ganfard.

(17) Yann-Gluch : personnification des tailleurs.

(1908) PIGO II 9. Dalc’h da vragou, pôtr, gwelloc’h ’vit se, ha gra enor da Yan Gluch !

(18) Yann-e-benn-e-unan : personnification du solitaire.

(1965) KATR 7. goud ’ouie awalh e oa he breur Yann-e-benn-e-unan.

(19) Yann-Vreskenner : personnification de l’homme remuant.

(1879) ERNsup 149. Iann vresken(n)er, homme remuant, Trév[érec].

(20) Yann-ar-Fret : personnification de l’homme remuant.

(1879) ERNsup 153. Iann ar fret, homme remuant, Trév[érec].

(21) Yann-Digredenn : personnification de l’homme sans foi.

(1944) VKST Ebrel 103. Yann Digredenn a ra d’an ilz (lire : iliz) tamallou.

(22) Yann-Ki : jeu de mot pour Yankee (Américain).

(1987) DBHB 21. Diskennet eo Yann-Zaoz ha Yann-Ki war zouar Europa goz.

(23) Yann-Fripon : personnification du fripon.

(1896) LZBt Meurzh 26. Kaout true deuz Iann fripon e vefe waz evit paouez.

(24) Yann-Beul : personnification du benêt.

(1975) BAHE 87/6. C’hoari troioù-kamm da Yann-Beul.

(25) Yann-ar-Baner : sobriquet d’homme qui fait des travaux de femme.

(1910) YPAG 1-2. Gogez ac’han, Yan ar baner alese ! N’am oa keb ma hano da brenan etre du-man ha Gwengamp.

(26) Yann-Vous : personnification des enfants.

(1984) HYZH 154-155/38. Ni Yann vous evel just veze lakaet da gas ar c’hezeg.

(27) Yann-al-Leue : personnification des idiots.

(1913) PRPR 59. ha pa lavarfe nann kant ha kant Iann al Leuë.

(28) Yann-Gorfad : personnification des ivrognes.

(1895) GMB 9. Yan Gorfat «Jean-ventrée», de korfat, sobriquet d'ivrogne (Chanson nevez var sujet an efferien, col. 3).

(29) Yann-Gleuk : personnalisation des sots, des benêts.

(1890) MOA 141a. Benêt, Badaud, tr. «Iann-gleuk

(30) Yann-Seitek : personnification des imbéciles.

(1908-1910) VROJ Here-Kerzu (d’après KBSA 237). Yann Seitek, an hini a lakae triouec’h d’ober naontek. ●(1958) BRUD 4/87 (K) Y. ar Gow. E-pad an amzer-ze emede an daou lampon oh ober, da vad ha war o mad-ober, eur hovad kerez er wezenn hag o leunia o fanerou e-ser goapaad diwar goust Yan Zeiteg.

C. [en mauvaise part]

(1) Yann –où : imbécile(s).

(1877) FHB (3e série) 21/171a. setu ni breman ker braz Iannou ha diagent.

(2) Ober ar Yannig gant ub. : se moquer de qqn.

(1913) FHAB Eost 250. Mez divalo e kavan e ve klasket ober ar Yannik gant an dud.

III. Yann + ... : personnification d’un animal.

(1) Yann-Gog : coq.

(1936) IVGA 309. Yann Gog n’en doa ket roet eur bern amzer d’e yer da gousket. ●(1969) BAHE 60/48. Yann-Gog a oa en em gavet ivez. ●(1972) HYZH 75/22. planedenn Yann gog.

(2) Yann-Gonikl : lapin.

(1877) FHB (3e série) 35/277b. Iann-gounikl d’he doull a zistro.

IV. = (?).

(1936) CDFi 8 fevrier. ma ’z i ac’halese etrezeg da gear da welet ha sec’ha a ra loereier da vugale war ar yannig !

V. (en plt de qqc.) Yann-Vourdel : vin de Bordeaux.

(1732) GReg 110a. Du vin de Bordeau, tr. «En terme Burlesque : Yan-Vourdell

VI.

(1799) CAm 96. Jan gant y tan, Jean et son feu, est une espèce de démon qui porte dans la nuit cinq chandelles sur les cinq doigts, et les tourne avec la rapidité d'un dévidoir.

VII.

(1) Bezañ Yann, div wezh Yann : être cocu.

(1955) VBRU 137 (T) *Jarl Priel. Hag ar vrud en devoa zoken da vezañ Yann-div wech-Yann.

(2) Pell emañ Yann diouzh e gazeg : voir kazeg.

(3) Tostaat a ra Yann ouzh e gazeg : voir kazeg.

(4) Sachañ Yann d'ar c'hrignol : voir grignol.

(5) Degouezhout evel biz Yann en e veg : voir biz.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...