Recherche 'BOUZAR...' : 15 mots trouvés
Page 1 : de bouzar-1 (1) à bouzarus (15) :- bouzar .1bouzar .1
adj.
I. Attr./Épith.
A.
(1) Sourd.
●(1464) Cms (d’après GMB 78). Bozar, sourd. ●(1499) Ca 25a. Bouzar. g. sourd. ●38b. Clocucc vide in bouzar cest tout vng. ●(1530) Pm 155. Dan tut bouzar ez rente ho cleuet, tr. «Aux sourds il rendait l’ouïe.»
●(1659) SCger 113a. sourd, tr. «bouzar.» ●133b. bouzard, tr. «sourd.» ●(1790) MG 232. bout dall, bout boar ha mud a zivoud me nessan. ●302. dall, boar, mud ha mahaignét.
●(1867) MGK 2. tud dall ha tud bouzar.
●(1904) DBFV 25b. boar, bouar, board, adj., tr. «sourd.» ●(1924) BILZbubr 39/865. ar zakrist koz, hanter bouar. ●(1929) MKRN 19. oeit oc'h bouar ? tr. «Etes-bous devenus sourds ?» ●(1934) BRUS 168. Sourd, tr. «boar.» ●(2003) ENPKP 16. (Ploueskad) Bouc'har out ? Gaster koz !
(2) Bezañ, chom bouzar ouzh : être, rester sourd à.
●(14--) N 1453-1455. Penaus dreist pep re ez dleaff / Bezaff bouzar ouz meur a re / Hep bout hegredic, tr. «Que plus que personne je dois / Etre sourd à plusieurs, / Sans être crédule.»
●(1839) BESquil 161. bouar ind bet doh er græce. ●(1852) MML 63. chomet bouar ous he beden. ●(1860) BAL 114. bouzar ouz comzou an dud. ●(1864) SMM 85. Caout aoun da veza bouzar ous mouez Doue.
B. [suivi d'un adv. intens.]
(1) Bouzar-sorol : complètement sourd.
●(1930) FHAB Gouere 252. gwelout a vis (lire : ris) e oa ivez bouzar-sorol.
(2) Bouzar-gres : complètement sourd.
●(1882) CDFi 150-25 novembre p 3. Bouzar-gres.
●(1924) FHAB Mezheven 215. selaouit ac'hanon mat hag e klevoc'h gwelloc'h a-ze nemet bouzar gres e vefec'h.
(3) Bouzar-pik : complètement sourd.
●(1879) ERNsup 165. bouzar-pikh.
(4) Bouzar-lech : complètement sourd.
●(1969) BAHE 60/34. Graet em boa evel pa vijen bouzar-lech.
C. par méton. Silencieux.
●(1908) FHAB Meurzh 77. en eul leac'h bouzar n'eus ket ezom a ziouscouarn ennhan.
II. Épith.
(1) (en plt des coups à boire) À l'œil.
●(1924) NFLO. à l'œil = pour rien. bouzar (sourd) : ne se dit que des choses de peu de valeur qu'on donne facilement pour rien. ex : eur banne gwin bouzar. ●(1935) CDFi 16 novembre. ganen-me ez eus butun mat, hini bouzar, tremenet dre zindan fri ar maldouter. ●(1962) EGRH I 18. hini bouzar, tr. « boisson payée par un autre. » ●(1972) SKVT I 47. evet e vez aliesoc'h hini bouzar. ●(1974) SKVT III 78. klevet ganit c'hwezh an hini bouzar, tr. (SKVT.gds 414) appelation donnée plaisamment à une consomation que l'invité n'a pas l'intention de faire renouveler. ●(1982) PBLS 109. (Langoned) eur banne bouzar, tr. «un verre payé par qn d'autre.»
(2) Butun bouzar : tabac de chine.
●(1877) FHB (3e série) 24/193b. ha butun bouzar ouspen !
●(1924) NFLO. à l'œil = pour rien. bouzar (sourd) : ne se dit que des choses de peu de valeur qu'on donne facilement pour rien. ex : eur brizenn vouzar.
(3) Terzhienn vouzar =
●(1867) BUE 140. taget d'ann oad a dri bla gant eunn derjen vouzar.
(4) Badeziant vouzar : baptême d'enfant illégitime, sans sonnerie de cloches.
●(1958) LLLM.ph 164. Les enfant illégitimes, en Bretagne, sont baptisés sans cloches. C'est un baptême silencieux (sioul) ou sourd (bouzar).
III.
(1) Bezañ bouzar evel ur c'hleuz : voir kleuz.
(2) Bezañ bouzar evel ur c'hloc'h : voir kloc'h.
(3) Bezañ bouzar evel ur sourd : voir sourd.
(4) Bezañ bouzar evel ur glesker : voir glesker.
(5) Bezañ bouzar evel ur ran : voir ran.
(6) Bezañ bouzar evel ul lech : voir lech.
(7) Bezañ bouzar evel un tamm koad : voir koad.
(8) Bezañ bouzar evel ur penton : voir penton.
(9) Bezañ bouzar evel ur girin : voir kirin.
(10) Bezañ bouzar evel un douarc’hen : voir douarc’hen.
(11) Bezañ bouzar evel ur pod-houarn : voir pod-houarn.
- bouzar .2bouzar .2
m. –ed, –eien
(1) Homme sourd.
●(1499) Ca 25a. ga. faire le sourd. b. ober an bouzar.
●(1877) BSA 89. ar bouzar mud.
●(1907) AVKA 140. diouskouarn ar bouzar (...) lakât bouzaret da glevet ha mudien da gomz ! ●(1927) GERI.Ern 64. bouzar (V[annetais] boar) m. pl. eien, tr. «sourd.» ●(1934) BRUS 226. Un sourd, tr. «ur bouar.»
(2) Surdité.
●(1910) MAKE 18. eat eo ar bouzar diouzin !
(3) Ober e vouzar : faire le sourd.
●(1935) ANTO 63. ma 'z eus tud hag a oar ober o bouzar pa ne blij ket d'ezo ar gaoz.
- bouzaraat
- bouzaradennbouzaradenn
f. -où Assourdissement résultant d’un grand bruit.
●(1962) EGRH I 18. bouzaradenn f., tr. « assourdissement résultant d’un grand bruit. »
- bouzarañbouzarañ
v.
I. V. tr. d.
(1) Assourdir, rendre sourd.
●(1868) KMM 54. trouz ar bed a vouzare ac'hanon. ●(1869) HTC 294. eur c'hri hag eun trouz da vouzara ar vro. ●(1872) ROU 75a. Assourdir, tr. «bouzara.» ●(1876) TDE.BF 69a. Bouzara, v. a., tr. «Assourdir.»
●(1919) BUBR 7/185. Ar sklokadennou a vouzar ac'hanomp. ●(1924) ZAMA 167. bouzara an diouskouarn. ●(1925) FHAB Mae 188. c'hoariellou divalo gouest da vouzara tud.
►absol.
●(1908) FHAB Du 333. eun trouz da vouzara. ●(1925) FHAB Genver 33. ar muzikou a rea eun trouz da vouzara.
(2) sens fig. Casser la tête.
●(1910) MAKE 110. bouzara 'reas kement he gwaz (...) ma reas Truilhennig e vennoz da chench hano.
II. V. intr. Devenir sourd.
●(1499) Ca 25a. Bouzaraff. g. deuenir sourd.
●(1659) SCger 133b. bouzara, tr. «être sourd.»
- bouzarded
- bouzarder
- bouzaregennekbouzaregennek
adj. À moitié sourd.
●(1919) DBFVsup 8b. boaregennek, adj., tr. «à moitié sourd (Quistinic).»
- bouzarenn
- bouzarentez
- bouzarerezh
- bouzaretbouzaret
adj. Assourdi.
●(1866) BOM 40. Bouzared eo ma diou skouarn, / O kleved ann dud o rakad / Evel glazarded enn eur prad ! tr. «Mes oreilles sont assourdies à force d'entendre les gens coasser comme des grenouilles dans un marais.»
- bouzarezbouzarez
f. –ed Femme sourde.
●(1904) DBFV 25b. boaréz, s. f. pl. ed, tr. «femme sourde.» ●(1909) FHAB C'hwevrer 34. Mari Heurtin a zo ganet dallez, bouzarez ha mudez. ●(1934) BRUS 226. Un sourd, tr. «ur bouar (fém. ur vouaréz).»
►[empl. comme attr.]
●(1852) MML 185. Penos eur vam qen mad , qen tener, a allfe chom bouarez ous he beden ! ●(1874) FHB 483/100b. Moez chom a reaz evel bouzarez. ●(1888) SBI II 48. Ho croeg, 'mezhan, 'zo bouzarès, tr. «votre femme, dit-il, est sourde.»
- bouzaridigezhbouzaridigezh
f. Action d’assourdir.
●(1962) EGRH I 18. bouzaridigezh f., tr. « action d’assourdir. »
- bouzarus