Recherche 'bouzell...' : 14 mots trouvés
Page 1 : de bouzell (1) à bouzellou-an-itron (14) :- bouzell
- bouzellaouad
- bouzellek
- bouzellennbouzellenn
f. –où, bouzelloù
I. (anatomie)
(1) Boyau.
●(1464) Cms (d’après GMB 77). Bouzellov, boyaux. ●coezaff en bouzellou. (d’après GMB 112). ●(1499) Ca 25a. Bouzellou. g. boyaulx. ●39b. Coezff en bouzellou. g. enfleure es entrailles. ●(c.1500) Cb. g. la bourse des boeyaulx. b. yalch an bouzellou. ●(c. 1501) Lv 231/3. bozelen gl. lien. ●232/4. bozelen gl. intestina. ●(1633) Nom 22a. Intestina : boyaux, les entrailles : bouzellou, an entraillou. ●Mesenterium : le milieu des boyaux ou entrailles : an creïs ves an bouzellou.
●(1659) SCger 133b. bouzellou, tr. «boyaux.» ●(1744) L'Arm 32b. Boïau, tr. «Boelleenn.. boelleu. f.»
●(1849) LLB 1320. de hober boleu moen ha de dakenéein. ●(1867) MGK 99. Gant eur vouzellen oan. ●bouzellou ein.
●(1902) PIGO I 182. bouzellou hag eskern. ●(1904) DBFV 25b. boellen, f. pl. boelleu, boleu, tr. «boyau, intestin.» ●(1907) AVKA 136. Ze na da ket beteg ar galon, mad a diskenn er bouc'helo.
(2) Bouzellenn lart : (?) panse (?).
●(1633) Nom 59b. Omasum : panse, ou le gras boyau : an bouzellen lard.
(3) Poan vouzelloù, droug bouzelloù : mal au ventre.
●(1868) KMM 66-67. Poan vouzellou, distôler, dislonca poezon. ●(1896) HIS 79. Krogein e hras én hon un droug boelleu.
(4) fam. Foeltr-bouzelloù : énorme repas.
●(1982) TKRH 23. Ar pred-eured 'oa bet ur foeltr-bouzelloù.
II. (pathologie) Diskenn-bouzelloù : hernie.
●(1744) L'Arm 449b. Hernieux, tr. «Péhani enn-déss unn disquênn boailleu.»
●(1870) FHB 308/376a. Eun disken-bouzellou en doa.
●(1911) BUAZperrot 133. eur c'hrouadur klanv gant an diskenn-bouzellou. ●(1914) DFBP 167b. hernie, tr. «diskenn-bouzellou.» ●(1925) DIHU 172/340. Ur pautr en doé un dichen boelleu hag e hré poén vras dehon. ●(1932) BSTR 82. eun diskenn bouzellou a rea d'in poan.
III. sens fig. Pneu.
●(1908) DIHU 34/62. boellenneu Michelin. ●(1916) KZVr 187 - 01/10/16. Fuan a ra boellen ma marc'h-houarn, tr. «mon pneumatique est crevé (Even).»
IV. (blason populaire) Bouzelloù gris :
●(1911) DIHU 70/240. Karnagiz, èl paud aral e zou Foèuerion ha guehavé Tud aùelet, er péh e zou ur sord péchanj. Lod aral e lar, ne houian ket perak, Karnagiz boelleu gris !
V.
(1) Ober bouzellenn voan : se passer de nourriture. Cf. ober kofig moan.
●(1866) FHB 58/46b J.V.. Ar c'hi kez ! koll reaz he boan; / Red mad oué ober bouellen voan.
●(1935) ANTO 39 (T) *Paotr Juluen. Paotred o zriouec'h pred kig sal ar sizun hep konta ar gwener; hag a ya fall pa glevont komz eus vijel, pe pa lavar d'ezo ar medisin ober bouzellenn voan. (+94, 97). ●(1942) VALLsup 102. Jeûner, tr. F. Vallée «ober bouzellenn voan fam.» ●(1955) STBJ 15 (K) Y. ar Gow. Darn anezo, skuiz oc'h ober bouzellenn voan hag o pilpasat er pri hag er vouilhenn... ●2O4. Ne bade ket pell ar moneiz etre daouarn etre daouarn an daou ganfart hag alïes, moarvat, e veze dao dezo ober bouzellenn voan.
(2) Kaout ur vouzellenn laosk : avoir faim.
●(1973) SKVT ii .
(3) Bezañ erru ruz e vouzellenn : avoir faim.
●(1971) BAHE 68/22 (T). Erru eo ruz va bouzellen, da lavarout eo, naon am eus.
(4) Ober ur skoulm er vouzellenn : voir skoulm.
- bouzellenn-dall
- bouzellenn-danavbouzellenn-danav
f. (anatomie) Intestin grêle.
●(1774) AC 32. eur pennat boussellen tano, tr. «une portion d'intestin grêle.»
- bouzellenn-diwezhañbouzellenn-diwezhañ
f. (anatomie) Rectum.
●(1774) AC 32. ar c'han asquornec eus ar vassin etre ar sohorel ac ar vouzellen diveza, tr. «le canal osseux du bassin, entre la vessie & le rectum.»
- bouzellenn-revr
- bouzellenn-ruz
- bouzellenn-voanbouzellenn-voan
f. (anatomie) Intestin grêle.
●(1866) FHB 72/157b. en humoriou gludennec eus ar vousellen voan.
- bouzellenn-vrasbouzellenn-vras
f. (anatomie) Gros intestin.
●(1866) FHB 72/157b. ar gaouleden hag ar penn kenta eus ar vouzellen vras.
- bouzellennek
- bouzelloùbouzelloù
pl. voir bouzellenn.
(1) Bezañ ruz e vouzelloù : avoir très faim. Cf. kaout naon ruz.
●(1965) BRUD 20/32 (T) E. ar Barzhig. Erruet e oa eun devez skuiz-divi ha ruz e vouzellou, e-pad ma oad o kloza traou merenn. ●(1968) LOLE 86 (T) *Roc'h Vur. Da vihana, ne vez ket ken ruz va bouzellou. ●(1970) BHAF 125 (T) E. ar Barzhig. Neuze e anzavas va mignon din e oa erru ruz e vouzellou ha pegen sod e oa bet peogwir e-noa naon dija er presbital. ●134. Ruz e vez ordinal e vouzellou.
(2) Ober bouzelloù moan : avoir très faim.
●(1849) LLB 1320 (G) J. Gwilhom. De hober boleu moen ha de dakenéein.
●(1936) DIHU 302/125 (G) L. Herrioù. En ofiserion hag e oè ou bouid abarh eùé, e zo daù dehè obér boelleu moén... ●(1974) YABA 23.02 (Gi) J. Jaffre. Peb unan en um gavè er galon skanv, er spered iah, meit er boleu moén ! ●(1975) YABA 06.12 (Gi) J. Jaffre. Eid ho teskein hag eid ho poén / E vo red doh gobér boelleu moén !
(3) (Blason populaire) Bouzelloù-bleiz : boyaux de loup (sursom des habitants du Cap-Sizun).
●(1878) SVE 954. Kaper lovr, boellou blei, / Hen euz debret kant bara hei / Hag eur zac'h bara draillet, / Ha c'hoaz n'e ket hanter-garget, / Hag e lavare he vamm : / Klanv va C'haper, na zebr tamm.
(4) (Blason populaire) Bouzelloù-gris : surnom des habitants de Carnac.
●(1911) DIHU 70/240. Karnagiz, èl paud aral e zou Foèuerion ha guehavé Tud aùelet, er péh e zou ur sord péchanj. Lod aral e lar, ne houian ket perak, Karnagiz boelleu gris !
- bouzelloù-an-itronbouzelloù-an-itron
pl. (botanique) Tripe-madame Cynoglossum officinale.
●(1924) FHAB Genver 17. Lavaret e vez ivez e savas diwar bouzellou al lez-vamm fallakr eur blantenn iskiz ha dizoare a hanver bouzellou an Itron ; kaout a reer anezi er porz hag e douveziou ar c'hastell koz ; met ne vez kavet e nep lec'h all.