Devri

Recherche 'bua...' : 21 mots trouvés

Page 1 : de bua (1) à buared (21) :
  • bua
    bua

    adv. (argot de La Roche-Derrien) Par (?) cf. hebiou (?).

    (1975) BAHE 87/14. Ret eo e vefe tremenet ma jez bua Kanbre.

  • buadenn
    buadenn

    f. (cuisine) Cuisson à la vapeur. cf. bugadenn

    (1985) OUIS 205. feu lent, cuisson à l’étouffée pour le buaden avec des mottes, sur la partie plate de l’âtre. ●note. Buaden : cuisson à la vapeur, très utilisée à Ouessant.

  • bual
    bual

    m. –ed (zoologie) Buffle.

    (1732) GReg 125b. Bufle, animal sauvage ressemblant au beuf, tr. «Bual. p. bualed.» ●Cuir de bufle, tr. «Lezr bual

    (1876) TDE.BF 81b. Bual, s. m., tr. «Buffle, animal ; pl. ed

    (1913) LZBt Gwengolo 7. ec'h an da vesa ar bualed. ●(1927) GERI.Ern 75. bual m., tr. «Buffle.»

  • bualier
    bualier

    s. (architecture) Ouverture, fenêtre.

    (1464) Cms (d’après GMB 86). Bualyer, fenestre. ●(1499) Ca 28a. Buhalyer. l. hec rima rime. ●28b. Buallier. g. fenestre. l. riscus risci per scilicet. ●(c.1500) Cb 31a. Buhalyer aliter traill. g. petite distance entre les ays. l. hec rima rime. ●31b. Buallier. g. fenestre. l. riscus risci per scilicet. ●(1521) Cc [bualier]. Bualier. g. fenestre. l. riscus rici. per scilicet. Jtem rima me. g. fante. b. fraill.

  • buan .1
    buan .1

    adv. & conj.

    I Adv.

    (1) Vite.

    (14--) N 249. Orzca breman deomp buhan voar an maes, tr. «Or çà, maintenant allons vite à la campagne.» ●(c.1500) Cb 31a. g. isnellement / ligierement / hastiuement. b. ez buan. ●(1633) Nom 49a. Tipula : espece d’araigne legere courant sur l’eau : vr spes á quifniden á ret buhan voar an dour. ●(1647) Am A.285. Mar bez ret dyff franc buhan haranguy, / Doanyet bras vezy à melconiet, tr. « S’il me faut librement, vite, haranguer, / Je serai très ennuyé et affligé »

    (c.1680) NG 664. querhet buon mat. ●816. (Disquen) buan. ●(1744) L'Arm 403b. Vite, Prompt, tr. «Buan : Bion

    (1825) COSp 99. é tremén hoah buonnoh hou puhé. ●(1829) CNG 78. Un Æel e yas joyus ha bion / De lavaret d'er Vugulion. ●(1872) ROU 108. Mad ha buan n'int ket unan.

    (1904) DBFV 19a. béan, bian, bion, adj. et adv., tr. «vite, prompt, promptement.» ●34a. buan, buon, adj. et adv., tr. «prompt, promptement.» ●(1917) LZBt Gouere 31. met buhon e ankoueont hag e pardonont. ●(1925) LZBt Meurzh 8. buhon e tro a du gant an trec'her.

    (2) Ken buan : sitôt.

    (1456) Credo 8-10. Hac agouz avas passion dedan pilat / crucifiet dan marue quenbuan voe / laquet ha goudese sepeliet, tr. «Et a souffert (la) passion, / crucifié sous Pilate ; / aussitôt il fut mis à mort / et ensuite enseveli.» ●(1499) Ca 170. Quenbuan. g. sitot. ●(1530) Pm 103. Quen buhan (…) / Heman he galu a voe saluet, tr. «Aussitôt (…) / Celui-ci par son appel fut sauvé.»

    (3) Ken buan : moins de deux.

    (1984) EBSY 134. (Sant-Ivi) ken buan 'ven bet kouezhet, tr. «Moins deux et je serais tombé.»

    (4) Ken buan hag all : tout aussi bien.

    (1910) MAKE 110. Ker buhan hag all, ma vije distroet da Bouldahud, he dije lavaret d'he anaoudegez : (…).

    II. Attr./Épith.

    (1) Rapide.

    (1499) Ca 28a. Buan. g. isnel. ligier hastiff. ●(1633) Nom 150a. Liburnica : fuste legere : vr fust scaff ha buhan. ●256a. Morbus acutus, pernicialis : maladie soudaine & viste : cleufuet souden ha buhan.

    (1732) GReg 963b. Cheval vite, tr. «Marc'h buhan

    (1906) BOBL 07 juillet 94/3a. Eun train buan o tond deuz Londrez da Blymouth. ●(1911) BUAZperrot 161. da biou oa ar re vuhanna [kezeg].

    (2) Prompt.

    (1860) BAL 4. ac e vezer buan d'en em laouenaat pa zigouez ur goall-dro bennac.

    (1907) PERS 339. pegen buan oa da ankounac'had (…) ar gaou great outhan.

    (3) Léger.

    (1659) SCger 72b. leger, tr. «buhan

    (4) (en plt de fruits) Primeur, précoce.

    (1633) Nom 66b. Pomum præcox, præcoquum : pomme de hastiueau, fruict d'été, ou hastif : frouez an haff, frouez buhan. ●70b. Ficus præcox : figue hastiue : fies buhan, fies eausticq.

    III. Loc. conj. Ken buan ha ma : dès que.

    (1659) SCger 69a. incontinent que ie vis cela, tr. «quer buan ha ma velis-se.»

    IV.

    (1) Ken buan ha lavaret chou d'ar yar : voir yar.

    (2) Ker buan ha lavaret ya : voir ya.

    (3) Buan evel an avel : voir avel.

    (4) Buan evel un tenn : voir tenn.

    (5) Buan evel un tarzh : voir tarzh.

  • buan .2
    buan .2

    m. –ed

    I. (zoologie)

    (1) Belette.

    (1876) TDE.BF 81b. Buan, s. m., tr. «Belette.»

    (1931) VALL 63a. Belette, tr. «buan p. pl. ed

    (2) Musaraigne.

    (1942) FHAB Meurzh/Ebrel 149. (Plouarzhel) buenn (pe muenn) (g.g.) eur ouenn loened damheñvel ouz al logod.

    II. Diarrhée.

    (1732) GReg 224b. Courante, flus de ventre, tr. «ar buan. ar buanicq

    (1876) TDE.BF 81b. Buan, s. m., tr. «diarrhée.»

  • buan-ha-buan
    buan-ha-buan

    adv.

    (1) Rapidement.

    (1907) AVKA 300. Penno braz ar bobl a n-am dastumas buan ha buan. ●(1925) BILZ 174. Blankaat a rê buan ha buan. ●(1954) VAZA 87. barrek da zeskiñ buan ha buan c'hwistañ war an daboulin vras.

    (2) Vite fait, bien fait.

    (1907) PERS 106. houman a gave an tu da ober buan ha buan eun tam lein benag.

  • buanaat
    buanaat

    v.

    (1) V. tr. d. Accélérer, rendre plus rapide.

    (1914) DFBP 4b. accélérer, tr. «Buanaat.» ●(1927) GERI.Ern 75. buanaat, tr. «rendre (plus) rapide.»

    (2) V. intr. Devenir plus rapide.

    (1927) GERI.Ern 75. buanaat, tr. «devenir (plus) rapide.»

  • buanadur
    buanadur

    m. –ioù Accélération.

    (1931) VALL 5a. Accélération, tr. «buanadur m.»

  • buanaer
    buanaer

    m. Accélérateur.

    (1914) DFBP 4b. accélérateur, tr. «Buaneer.» ●(1931) VALL 5a. Accélérateur subs., tr. «buanaer

  • buanaus
    buanaus

    adj. Accélérateur.

    (1931) VALL 5a. Accélérateur, tr. «buanaüs

  • buanded
    buanded

    f. Vitesse, rapidité.

    (1744) L'Arm 403b. Vitesse, tr. «Buandaitt. f.»

    (1904) DBFV 19a. beanted, buañded, m., tr. «célérité, rapidité.» ●(1927) GERI.Ern 75. buanded f., tr. «promptitude.»

  • buander
    buander

    m.

    (1) Vitesse, rapidité.

    (1774) AC 88. ep buander.

    (1907) BOBL 05 janvier 119/2e. daoust da zifonder pe da vuander ar benvek.

    (2) Promptitude.

    (1927) GERI.Ern 75. buander m., tr. «promptitude.»

  • buanegezh .1
    buanegezh .1

    f.

    I.

    (1) Précipitation, vitesse.

    (1744) L'Arm 403b. Vitesse, tr. «Buanniguiah. f.» ●(1774) AC 103. ep re a vuanegues, tr. «sans précipitation.»

    (1904) DBFV 34a. buanigiah, f. tr. «vitesse.»

    (2) Vivacité.

    (1904) DBFV 34a. buanigiah, f. tr. «vivacité.»

    II.

    (1) Colère, courroux.

    (1499) Ca 33a. Cassoni vide in buaneguez. ●148a. Offensaff vide in buaneguez. ●(c.1500) Cb 31b. gall. ire / ou courroux. b. buaneguez. ●(1576) H 52. hep meurbet dellit an buaneguez a doue ha pechifu maruel, tr. « without deadly sin and greatly deserving God’s wrath. » ●(1612) Cnf 19b. gant buaneguez ha fachery.

    (1659) SCger 25b. cholere, tr. «buaneguez.» ●71a. ire, tr. «buaneguez.» ●(1732) GReg 178b. Colere, peché capital, tr. «Buanéguez. Van[netois] buaniguéh.» ●225b. Courroux, tr. «Buanéguez. voyez colère.» ●963b. buhanéguez, tr. «colère.»●(1792) BD 4440. buanegues doue, tr. «la colère de Dieu.»

    (1872) ROU 108a-b. N'euz ket a diegez na vez buanegez, tr. «nul ménage où il n'y ait quelques vivacités.» ●(1877) BSA 42. varnon ebken e tle cueza ho puanegez. ●(18--) SAQ II 62. Taoliou roet gant buanegez, – a lez re a vlonsadurez.

    (1907) PERS 315. douget d'ar vuanegez. ●(1910) MAKE 58. dallet gant e vuhanegez. ●(1910) MBJL 145. pidi ar re all da vougan o buanegez. ●(1924) ZAMA 89. tuet, eun distera, war ar vuanegez. ●(1927) GERI.Ern 75. buanegez f., tr. «colère ; irritation.»

    (2) Jalousie, envie.

    (1612) Cnf 12a. hac euff so pechet à buaneguez, pé à auy. ●(1625) Bel 115. an gourchemenman, à bers oll assamblez an disprisancc, an cassony, an buhaneguez, rancun, an iniuriou, ha passionou arall.

    (3) Kemer buanegezh : éprouver de l'envie (envers qqn).

    (1612) Cnf 60b. Qvemeret buaneguez à enep an nessaff.

  • buanegezh .2
    buanegezh .2

    v. intr. Se mettre en colère, se courroucer.

    (1499) Ca 28a. Buaneguez. g. courroucier. ●(c.1500) Cb 31b. g. souuent courroucier. b. buaneguez alieus. ●(1521) Cc [buanegaez]. gal. courroucer. bri. buanegaez.

  • buanek
    buanek

    adj.

    (1) Colérique.

    (1499) Ca 28a. Buanec. g. courrouce. ire. ●(1530) Pm 147. Buanec fresq ha lesquidic, tr. «Irrités vraiment et brûlants.»

    (1732) GReg 179a. Colere, colerique, bilieux, sujet à la colere, fougueux, emporté, tr. «Buanecq. buanocq.» ●963b. buhanecq, tr. «colerique.»

    (1876) TDE.BF 81b. Buanek, adj., tr. «Sujet à se mettre en colère.»

    (1902) MBKJ 91. Sant Fransez, enn he vugaleach, a ioa primm ha buanek meurbed. ●(1904) BSAB 22. eun dijentil ken feulz ha ken buhanek ma seblante bean disperedet pa ye droug ennan. ●(1927) GERI.Ern 75. buanek, tr. «irrité, en colère.» ●(1972) BLBR 190/32. Skreved e oant, skreved gwenn, lijer, buaneg, atao o huchal.

    (2) Bezañ buanek ouzh : être jaloux, envieux de.

    (1612) Cnf 60b. CAffout auy, da lauaret eo, bezaff buanec ves an mat, pé an Excellancc, ves an Nessaff.

  • buanekaat
    buanekaat

    v.

    I. V. intr.

    (1) S'irriter, se courroucer.

    (c.1500) Cb 31b. g. offenser / courroucier. b. buanequat. ●94b. g. prouoquer / contrarier. b. breutat / buanecat.

    (1659) SCger 25b. cholerer, tr. «buanecat.» ●(1732) GReg 179a. Mettre en colère, tr. «Lacqât da vuanecqaat.» ●225b. Courroucer, tr. «Buanecqât. pr. buanecqeët.» ●582a. Bien loin de l'apaiser, il l'irrite, tr. «E lec'h e habasqaat, èl lacqa da vuannecqaat.» ●963b. buhanecqât, tr. «se mettre en colere.»

    (1855) MAV 33. Unan etouez ann dud vad-man a vuanekeaz. ●(1866) FHB 84/252b. Ann hini klan, o vez klevet kement-se, a vuaneka meurbed pe a sav drouk-braz enn-han. ●(1866) FHB 99/372a. da vuanekaat en hon eneb. ●(1869) FHB 223/105a. a lakea an Aotrou Doue da vuanecat en hon enep. ●(1876) TDE.BF 82a. Buanekaat, v. n., tr. «Se mettre en colère.»

    (1927) GERI.Ern 75. buanekaat v. n., tr. «s'irriter.»

    (2) Buanekaat ouzh ub. : s'irriter contre qqn.

    (1867) FHB 125/167a. abalamour ma zoc'h bet buhaneket ouzin.

    II. V. tr. d. Irriter.

    (1927) GERI.Ern 75. buanekaat v. a., tr. «irriter.»

  • buanekaet
    buanekaet

    adj. Irrité, courroucé.

    (c.1500) Cb 31b. g. ireux / vergoinneux / ou courrouciez. b. buanequeat. ●(1575) M 2215-2217. Bezcoaz ne voe Leon na con quen disounest / Mar outraig arraget, buanecquet medest : / Pan ve lazet ho cnot, en ho bot me'n protest, tr. «Jamais il n'y eut lion ni chiens si furieux, / Si outrageusement enragés, irrités, je l'atteste, / Quand on a tué leur progéniture dans leur antre, je l'affirme.» ●(1612) Cnf 9a. en em caff buanecquet, ha subitamant ez desir da caffout vengeancc à nezaff.

    (1732) GReg 178b-179a. Elle étoit en une grande colère, tr. «buanecqët terrupl edo.»

  • buanekaus
    buanekaus

    adj. Irritable.

    (c.1500) Cb 31b. g. courroussablez de ligier. b. buanequaus. ●g. ireux. b. buanequaus.

    (1927) GERI.Ern 75. buanekaüs, tr. «irritable.»

  • buanidigezh
    buanidigezh

    f.

    (1) Vitesse.

    (1904) DBFV 34a. buanedigeh, f. tr. «vitesse.»

    (2) Vivacité.

    (1904) DBFV 34a. buanedigeh, f. tr. «vivacité.»

  • buared
    buared

    m. (météorologie) Vent de beau temps.

    (1752) PEll 101. Buaret ou buharet, vent, qui dans les beaux tems, tourne avec le soleil.

    (1931) VALL 776b. Vent de beau temps, qui tourne avec le soleil, tr. «buared m.»

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...