Recherche '"c'hwezañ"...' : 2 mots trouvés

• c'hwezañ .1
  c'hwezañ .1

  v.

  I. V. intr.

  (1) (en plt de la mer) Grossir.

  ●(1866) FHB 96/346a. ar mor a c'hoeze hag a lamme goasoc'h goas.

  (2) (en plt du temps) =

  ●(1880) SAB 153. an amzer a c'hoezas, ar mor a ziezas ac e savas avel a benn.

  (3) Se gonfler, enfler.

  ●(1659) SCger 50a. enfler, tr. «c'hueza.»

  ●(1924) ARVG Ebrel 76. Dal m'eo goloet an had, e c'hoarve ennan eul labour burzudus : c'houean ra ar c'hreunenn, diweskan 'ra ar goc'hen.

  (4) (en plt du lait, etc.) Monter sur le feu.

  ●(1877) EKG I 129. evel ma c'houez ar podad leaz lakeat da virvi var an tan.

  ●(1942) VALLsup 105b. le lait monte sur le feu, tr. «c'houeza a ra al laez.»

  (5) (en plt de la guerre) Éclater.

  ●(1922) FHAB Meurzh 90. D'an ampoent, den ebet eus a barrez Kolorek n'en dije kredet e teuje souden ar brezel da c'houeza.

  (6) (en plt de pâte) Lever.

  ●(1975) UVUD 35. (Plougerne) e lakjes toaz e go dac'h an noz ag e teue da c'houeza.

  (7) Enfler, gonfler, bouffir.

  ●(c.1500) Cb 42a. enfler. b. huezaff coezffuaff.

  ●(1732) GReg 109b. Bouffir, enfler, parlant du visage, tr. «C'hüeza. pr. c'hüezet.»

  ●(1872) DJL 19. Jakez a lak eur mell prizen, hag a c'hue evel eur c'huirighel, pa ve laket eur blouzen en-hi.

  ►sens fig. C'hwezañ gant al lorc'h, gant an ourgouilh : se gonfler d'orgueil.

  ●(1877) EKG I 129. e galoun o c'houeza gant an ourgouill.

  ●(1924) ZAMA 199. Ha Laou Druilh a-wechou a c'houeze teo gant al lorc'h.

  II. V. tr. d.

  (1) Insuffler.

  ●(1936) BREI 442/1b-c. An Ao. Joanno, ken gouiziek, ken ampart, ken antrin ha ma oa, a c'houeze buhez a bep sort dre lec'h ma tremene.

  (2) Gonfler.

  ●(1659) SCger 50a. enfler vne vessie, tr. «c'hueza ar c'huisignel (lire : c'huisiguel).»

  (3) C'hwezañ e jave : bomber la poitrine, le torse.

  ●(1983) BRUD 63/32. Ar mêr a hwehas e jave.

  (4) C'hwezañ e gein : faire le gros dos.

  ●(1732) GReg 302b. Faire le gros dos, se voûter à dessein, tr. «c'huësa e guéyn.»

  (5) C'hwezañ e gof : gonfler son ventre.

  ●(1890) MOA 238a-b. Enfler (S'), Se gonfler, tr. «c'houeza he gof.»

  (6) Grossir, exagérer, gonfler.

  ●(1732) GReg 475b. Il grossit les vertus, & il deguise les vices, tr. «C'huëza a ra, ou, crisqui a ra, ar vertuzyou, é-qéhyd ma teu da ziiguiza ar viçzou.»

  ●(1876) TDE.BF 92a. C'houeza ann traou, tr. «exagérer ce que l'on dit ou rapporte.»

  ●(1927) GERI.Ern 84. c'houe(z)a v. a., tr. «exagérer.»

  III. V. pron. réfl. En em c'hwezañ : se gonfler (d'orgueil).

  ●(1710) IN I 96. d'en em c'hueza ha d'en em ourgouilli.

  ●(1862) JKS.lam 150. Den diskiant ma'z oc'h, en em c'houeza a rit enn abek da vadelesiou Doue. ●(1889) ISV 484. Ha va den en em c'hoeze dre ma comze.

  ●(1900) MSJO 89. e leac'h en em c'hueza gant an ourgouill. ●(1926) FHAB Kerzu 451. Aon bras en doa ive da welet ar re a oa e [e] gompagnunez, oc'h en em c'houezi pe o klask en em zevel.

• c'hwezañ .2
  c'hwezañ .2

  voir c'hweziñ