Recherche 'diouzh...' : 3 mots trouvés
Page 1 : de diouzh (1) à diouzhtu (3) :- diouzhdiouzh
prép. & conj.
I. Prép.
A. spat.
(1) De (éloignement, distance, séparation).
●(1621) Mc 7. pell diouziff. ●(1650) Nlou 575. Neuse an stirill an trompillaou / A cleuer, ho leuff diouz an effaou, tr. «alors de l'éclat des trompettes / on entendra la plainte venant des cieux.»
●(17--) EN 3345. cleued a ren crial a bel bras diusin, tr. «j'entendais crier bien loin de moi.»
●(1857) HTB 75. hep gout pe ni a zo a daost, pe ni a zo a bell dioutan. ●(1869) FHB 254/357a. araog mont en disvel dioutho. ●(1890) MOA 201a. se débarrasser de q. q., tr. «kaout ann distag dioc'h u. b.» ●(1894) BUZmornik 95. diou leo dioc'h Guened.
●(1900) MSJO 172. diou leo dious New-York. ●(1920) AMJV 70. Ar merc'hed a laboure disparti diouz ar voazed.
(2) Contre.
●(1647) Am A.314. Rac va baguet a va bougeden so heget ker kren diouz va fesquen., « Car ma sacoche et ma bougette sont secouées si complètement de dessous ma fesse ».
(3) Sur.
●(1888) LTU 25. golo ar c'horf beteg ann tu all d'ar vandenn, dioc'h ann araok ha dioc'h ann adren. ●(1894) BUZmornik 162. tort dioc'h ann araok ha dioc'h an adren.
B. temp.
(1) Pendant, au cours de.
●(1612) Cnf 27a. ma lauaren oll assamblez ma breuier diouz an mintyn. ●(1633) Nom 11b. Manius : né du matin : vnan á ve ganet diouz an mintin.
●(1710) IN I 419. diveich bemdez diouz ar mintin ha diouz an nos.
●(1829) IAY 89. quemer dious an noz eur frescaën benac. ●(1857) HTB 150. e timezi dac'h an de-ze memez. ●(1860) BAL 217. da 7 eur diouz ar mintin. ●(1866) BOM 8. ann heol / Pa strink, euz ar beure. ●(1894) BUZmornik 819. enn deiziou-ma avad ne dene nemed eur vech, dioc'h ann abardaez.
●(1911) BUAZperrot 149. diouz an abardaëz, kaër a oa e c'hortoz, ne oue gwelet doare ebet d'ezan. ●397. Bemdez, eus an abardaez, an tad a lenne Buez ar Zent. ●(1935) BREI 394/2c. pa deu d'ezan menel en dilerc'h, diouz ar beure, da vont da zon an Anjelus.
(2) Diouzh an deiz : à la journée.
●(1935) ANTO 44. Pe labouront diouz an deiz pe dre varc'had.
(3) Ober diouzh pad : faire durer, épargner.
●(1896) GMB 465. pet[it] Trég[uier] ober duz pad faire durer, épargner.
●(1942) SAV 24/80. Met grit diouz pad.
C. [indique l'origine]
(1) De.
●(1872) GAM 64. kalz frouez a zistag diouc'h ar vezen, araok beza dare.
(2) Bevañ diouzh : vivre de.
●(1868) KTB.ms 15 p 231. Un tammig douar a dalc'hent, hag a vewent out-han.
●(1909) KTLR 83. Meur a hini a veve deuz an inkin hag ar c'har-neza. ●(1911) BUAZperrot 450. a oa en em dennet e Bourdel da veva diouz e zanvez. ●(1956) BLBR 90/12. E intañvez, Jef Siboud, a filas an atant hag a yeas da veva diouz he danvez da gichen Plouzane.
(3) Par rapport à.
●(1857) CBF 31. Ann horolach a zo re abred dioc'h ann heol, tr. «L'horloge avance.» ●(1876) TDE.BF 141b. Dishevel int dioc'h kent, tr. «ils sont différents de ce qu'ils étaient.»
(4) Selon, d'après.
●(1633) Nom 148b. Horologium sciatericum, solarium : vn quadran ou horloge à soleil : vn quadran, pe horolaig diouz an eaul.
●(1659) SCger 109a. selon, tr. «diouz.» ●(1710) IN I 248. e mania diouz ho faltasi.
(5) [devant un v.] À.
●(1872) GAM 5. Diouc'h he glevet, eo eur zantik.
D. [indique la différence]
(1) De, contre.
●(1575) M 207. Ne aznafes nep guis, bourchis diouz plouisyen, tr. «Tu ne reconnaîtrais en aucune manière bourgeois de paysans.» ●(1612) Cnf 10a. pa gouar choas an drouc diouz an mat.
●(1834) SIM 196. chench e sabren dious ur c'hleze.
●(1905) BOBL 12 août 47/2d. o veva diouemp evel an ilio deuz an dero. ●(1905) IVLD 81. kement a draou dishenvel euz ar pez en doa guelet ●(1911) BUAZperrot 75. dishenvel a grenn diouz buez an dud all. ●(1922) FHAB Genver 21. Choura ha dimezi a zo daou dra dishenvel bras an eil diouz egile.
(2) Qui se différencie de.
●(1866) SEV 298. N'euz pedenn diouz pedenn, me lavar, n'euz pedenn e-bed merket ha dispartiet da renkout he lavaret. ●(1867) MGK 100. N'euz mare dioc'h mare, bepred ema'nn amzer / Da vont diwar ar bed. ●(1879) MGZ 312. N'euz pedenn diouz pedenn. ●(1882) BAR 328. N'euz pedenn diouz pedenn.
E. [indique un rapport]
(1) Didamall diouzh : innocent de.
●(1911) BUAZperrot 284. Evidon-me a zo didamall diouz goad an den-ze. An dra-ze a zell ouzoc'h.
(2) Bezañ a-bouez diouzh ub. : pouvoir rivaliser avec qqn.
●(1878) EKG II 275. tud ho ti n'int ket a-bouez diouzomp-ni.
(3) À, envers, contre, par rapport à.
●(1732) GReg 13a. Etre adonné à, &c., tr. «Beza accustum diouc'h.» ●(17--) CCn 726. sellet ag y a so a vent dious o troat.
●(1829) HBM 9. en em venji diouzout. ●(1838-1866) PRO.tj 189. mar fachont diouzac'h. ●(1857) CBF 6. Terket mad eo dioc'h ho plaz ? tr. «Le trouvez-vous à votre goût ?»
(4) En fonction de.
●(1659) SCger 98a. a proportion des merites, tr. «dioc'h ar meritou.» ●proportionner, tr. «ober dioc'h.»
●(1889) ISV 357. guelet a rean ervad dioc'h ar c'houbari anezho, dioc'h ar sellou a daolent varnon.
(5) Deskiñ diouzh udb. : apprendre le maniement de.
●(1911) BUAZperrot 53. Ez yaouank e teskas diouz an armou.
(6) Gouzout diouzh : s'y connaître en.
●(17--) EN 2851. a man ouser diousah, tr. «ici, on sait vous arranger.»
●(1877) EKG I 309. Ar re a c'houie eun dra-bennag dioc'h stok an armou.
●(1921) PGAZ 26. Paol an Anaoun a ioa jardiner hag a ouie brao diouz ar guez frouez.
(7) Tremen diouzh : complaire à.
●(18--) SAQ I 179. evit tremen diouz an dud ha plijout d'ar bed.
●(1905) IVLD 174. Evel mear e c'houie ervad tremen diouz an dud. ●(1923) FHAB Mae 174. An Aotrou 'n Hir, aonik eun tamm da welet, a oa mat hag a ouie tremen diouz an holl.
F. Indique une position (debout, allongé, etc.).
●(1827) VSAp 26. quen nele quen sevel deus ehourvé. ●(1890) MOA 201b. Debout (Sans se coucher), tr. «dioc'h ar sav.»
●(1907) AVKA 59. Jesus deus e goaze a roe kelennadurez d'he. ●(1935) ANTO 178. krakaotrounez, koz itronezed (...) a gren diouz o sav.
II. Loc. conj. Diouzh ma : selon (ce) que.
●(17--) EN 694. ne soufran qued a voailh deus ma meus merited, tr. «je ne souffre pas assez pour ce que j'ai mérité.»
●(1863) GBI I 256. Eus ma laro, tr. «suivant ce qu'il dira.» ●(1890) MOA 209b. Cela dépendra des circonstances, tr. «dioc'h ma vezo ann dro.»
●(1907) AVKA 69. Diouz ma klevan, e varnan. ●(1912) MMPM 8. Diouz a lavar histor Roum.
►[form. conju.]
S1 diouzhin / diouzhon
●(1621) Mc 7. pe quement bennac en be y chaceet pell diouziff.
●(1834) SIM 77. pell diouzòn. ●(1852) MML 57. mez hag euz am eus deusîn mac'h-unan. ●(18--) SAQ II 143. c'houi c'heuz c'hoant ober goap deuz hon me !
●(1904) BMSB 19. Na 'n em zistroit ket diouzon. ●(1905) ALLO 36. It pell diouzin. ●(1904) BOBL 8 octobre 3/2c. meuz aoun ê diouin e ve kozeet ebarz ! ●(1907) AVKA 147. Neb an evo bet mez diouzin ha deuz ma c'homzo. ●(1911) BUAZperrot 57. Tec'h diouzin. ●(1915) MMED 125. It pell diouzon.
S2 diouzhit / diouzhout
●(1834) SIM 60. clêvet comz diouzout. ●(1850) MOY 173. Ra vo grêt diouzout herves e volonte !
●(1902) PIGO I 101. ma labour-me n'eo ket deuzit. ●(1909) BLYA 112. diouit dishenvel-tre. ●131. pell diouit. ●(1979) VSDZ 150. (Douarnenez) tri-chant metr deuzoutout.
S3m dioutañ
●(1834) SIM 156. E habillamant a zeree dioutàn. ●(1857) CBF 108. distaga ar c'hlenved diout-han. ●(1860) BAL vii. Ur veach boazed diouta. ●(1870) FHB 265/28b. e ya an ober diout-ha.
●(1907) AVKA 63. Jesus a zantas e oa et un nerz diouthan.
S3f diouti
●(1530) Pm 237. dyouty.
●(1874) POG 115. ober diout-hi eur choumaj. ●(1878) EKG II 174. boazet oa diout-hi.
●(1944) VKST Mae 149. dispega a raio diouti.
P1 diouzhimp / diouzhomp
●(1866) HSH 40. Pell diouzimp an drouc-sonch-se. ●(1878) EKG II 101. Hag e tec'he dioc'h ouzomp.
●(1907) FHAB Meurzh/Ebrel 48. pell mantrus diouzomp. ●(1911) BUAZperrot 98. da dec'hel diouzomp. ●(1933) MMPA 38. ne baouez ket eur begad da gomz diouzimp.
P2 diouzhoc'h
●(1621) Mc 83. An heuelep tra ma Doue à goulennaff diouzoch.
●(1900) MSJO 236. ho pugale o dije defot diouzoc'h. ●(1907) AVKA 287. ec'h on deut deusoc'h. ●(1908) BOBL 04 juillet 184/1b. o devo poan oc'h ober eur zell mad diwec'h.
P3 diouto / dioute
●(1710) IN I (prefaç) i. da bellaat diouto.
●(1864) SMM 192. da zivera dioutho.
●(1908) PIGO II 13. laeret e ve bet dioute. ●(1920) MVRO 56/4d. o senti deuzoutê. ●(1922) LZBt Mezheven 4. eur vozad dioute.
- diouzhtañ
- diouzhtu diouzhtu
adv. & adj.
I. Adv.
A. Adv.
(1) Tout de suite.
●(1868) FHB 202/361a. hag an difazi a vezo great dioc'htu. ●(1883) MIL v. deustu ha var eün. ●(18--) SAQ I 139. Red eo hen ober, dastu, heb gortoz. ●(18--) SAQ II 57. D'ar zul da noz dastu.
●(1905) BOBL 16 décembre 65/1a. a respounimp holl dostu, heb marc'hata. ●(1906) KPSA xvi. C'hoant e peuz da govez dostu ? ●(1920) AMJV 69. Dioc'htu goude an oferen.
(2) À la suite, consécutif.
●(1659) SCger 114a. tout de suite, tr. «dioc'h tu.» ●118a. tout d'vne tire, tr. «dioc'h tu.» ●120a. tout d'vn train, tr. «dioc'h tu.»
●(1838) CGK 6. Eïs de deus tu. ●(1852) MML 136. dec dez dustu. ●(1872) ROU 78b. Deux années consécutives, tr. «bloavez ha bloavez diouz-tu.» ●(1880) SAB 122. nao miz diouz-tu. ●(1894) BUZmornik 269. eur zec'hor vraz a badaz tri bloaz dioc'htu.
●(1911) BUAZperrot 316. ar pabed a belleas o c'hear diouz bez sant Per. Pemp dioc'htu. ●(1912) BUAZpermoal 320. ar pabed a bellaas o c'hêr diouz be sant Per. Pemp dustu. ●(1923) LZBg Ebrel 6 Aveit er Chinézed nen des ket brasoh plijadur, meit chom, érieu abéh doh-tu, flutet en-dro d'er lampr, da barlandal, én ur vutumein pimpadeu unan arlerh en al ! ●(1954) VAZA 70. Hervez ma’z oan en gortoz, daou vloaz diouzhtu e teuas ganin da vat arnodennoù ar vachelouriezh.
(3) Hiziv diouzhtu : aujourd'hui même.
●(1909) KTLR 261. Ma oc'h kountant me 'gemero, hirio dioc'htu, anezhi da bried.
B. Loc. adv.
(1) Diouzhtu-diouzhtu : consécutif.
●(1872) ROU 78b. Consécutif, tr. «bloavez ha bloavez diouz-tu.»
●(1910) MAKE 16. tri bloavez dioc'htu-dioc'htu. ●33. eun hanter dousen gwechou, pe war-dro, dioustu-dioustu.
(2) Diouzhtu-kaer : à la suite.
●(1908) PIGO II 131. a evas dustu-kaer diou skudellad dour eus ar c'helorn. ●(1909) TOJA 6. Jani, oc'h êsa tri pe bevar dog dustu-kaer.
(3) Diouzhtu-dak : illico, sur le champ.
●(1903) MBJJ 278. Ha me dioustu-tak ouz taul. ●342. Æt er-mæz dioustu-dak ar boed.
(4) Diouzhtu-dak : il y a un instant.
●(1935) BREI 431/3d. Me, eme ar c'higer, am eus tremenet dioustu-dak eur wetur hag ac'h ae ganti daou du an hent.
II. Épith.
(1) Qui est d'un caractère déterminé, décidé.
●(1857) CBF 36. me zo eunn den dioc'h-tu, tr. «je suis rond en affaires.» ●(1872) ROU 80a. Décidé, résolu, d'un caractère déterminé, tr. «diouz-tu.»
●(1906-1907) EVENnot 31. (Plouigno) Me zo eun den diustu hag a lavar ma sonj. ●(1909) BROU 222. (Eusa) Den diouc'htu, tr. «gaillard décidé.»
(2) Continu.
●(1732) GReg 203b. Fièvre continuë, tr. «Terzyeñ diouc'htu. Van[netois] Terhyan doh-tu.»
III. Loc. conj. Diouzhtu ma : aussitôt que.
●(18--) MIL.ms. ha dioc'htu ma voent diloc'h ha dindan gouel ez ejont etrezek ar mor doun (d'après BUBR 20/266).
●(1907) AVKA 20. Dioustu ma oe tec'het ar Rouane, ael an Aotro a n-am diskoueas da Josef en kreiz e gousk. ●(1921) PGAZ 101. dioc'htu ma teuio an urz.